إِن‌َّ الَّذِين‌َ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِم‌ْ أَأَنْذَرْتَهُم‌ْ أَم‌ْ لَم‌ْ تُنْذِرْهُم‌ْ لاَ يُؤْمِنُون‌َ (بقره: 6)

كسانى كه كافر شدند، براى آنان تفاوت نمى‏كند كه آنان را (از عذاب الهى) بترسانى يا نترسانى ايمان نخواهند آورد. (6)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ْ آمِنُوا كَمَا آمَن‌َ النَّاس‌ُ قَالُوا أَنُؤْمِن‌ُ كَمَا آمَن‌َ السُّفَهَاءُ أَلاَ إِنَّهُم‌ْ هُم‌ُ السُّفَهَاءُ وَ لَكِنْ‌ لاَ يَعْلَمُون‌َ (بقره: 13)

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «همانند (ساير) مردم ايمان بياوريد!» مى‏گويند: «آيا همچون ابلهان ايمان بياوريم؟!» بدانيد اينها همان ابلهانند ولى نمى‏دانند! (13)

وَ إِذْ قَال‌َ رَبُّك‌َ لِلْمَلاَئِكَة‌ِ إِنِّي‌ جَاعِل‌ٌ فِي‌ الْأَرْض‌ِ خَلِيفَة‌ً قَالُوا أَتَجْعَل‌ُ فِيهَا مَن‌ْ يُفْسِدُ فِيهَا وَ يَسْفِك‌ُ الدِّمَاءَ وَ نَحْن‌ُ نُسَبِّح‌ُ بِحَمْدِك‌َ وَ نُقَدِّس‌ُ لَك‌َ قَال‌َ إِنِّي‌ أَعْلَم‌ُ مَا لاَ تَعْلَمُون‌َ (بقره: 30)

(به خاطر بياور) هنگامى را كه پروردگارت به فرشتگان گفت: «من در روى زمين، جانشينى [نماينده‏اى‏] قرار خواهم داد.» فرشتگان گفتند: «پروردگارا!» آيا كسى را در آن قرار مى‏دهى كه فساد و خونريزى كند؟! (زيرا موجودات زمينى ديگر، كه قبل از اين آدم وجود داشتند نيز، به فساد و خونريزى آلوده شدند. اگر هدف از آفرينش اين انسان، عبادت است،) ما تسبيح و حمد تو را بجا مى‏آوريم، و تو را تقديس مى‏كنيم.» پروردگار فرمود: «من حقايقى را مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد.» (30)

قَال‌َ يَا آدَم‌ُ أَنْبِئْهُم‌ْ بِأَسْمَائِهِم‌ْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُم‌ْ بِأَسْمَائِهِم‌ْ قَال‌َ أَلَم‌ْ أَقُل‌ْ لَكُم‌ْ إِنِّي‌ أَعْلَم‌ُ غَيْب‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَ أَعْلَم‌ُ مَا تُبْدُون‌َ وَ مَا كُنْتُم‌ْ تَكْتُمُون‌َ (بقره: 33)

فرمود: «اى آدم! آنان را از اسامى (و اسرار) اين موجودات آگاه كن.» هنگامى كه آنان را آگاه كرد، خداوند فرمود: «آيا به شما نگفتم كه من، غيب آسمانها و زمين را ميدانم؟! و نيز ميدانم آنچه را شما آشكار ميكنيد، و آنچه را پنهان ميداشتيد!» (33)

أَتَأْمُرُون‌َ الْنَّاس‌َ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْن‌َ أَنْفُسَكُم‌ْ وَ أَنْتُم‌ْ تَتْلُون‌َ الْكِتَاب‌َ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (بقره: 44)

آيا مردم را به نيكى (و ايمان به پيامبرى كه صفات او آشكارا در تورات آمده) دعوت مى‏كنيد، اما خودتان را فراموش مى‏نماييد با اينكه شما كتاب (آسمانى) را مى‏خوانيد! آيا نمى‏انديشيد؟! (44)

وَ إِذْ قُلْتُم‌ْ يَا مُوسَي‌ لَن‌ْ نَصْبِرَ عَلَي‌ طَعَام‌ٍ وَاحِدٍ فَادْع‌ُ لَنَا رَبَّك‌َ يُخْرِج‌ْ لَنَا مِمَّا تُنْبِت‌ُ الْأَرْض‌ُ مِن‌ْ بَقْلِهَا وَ قِثَّائِهَا وَ فُومِهَا وَ عَدَسِهَا وَ بَصَلِهَا قَال‌َ أَتَسْتَبْدِلُون‌َ الَّذِي‌ هُوَ أَدْنَي‌ بِالَّذِي‌ هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْرَاً فَإِن‌َّ لَكُم‌ْ مَا سَأَلْتُم‌ْ وَ ضُرِبَت‌ْ عَلَيْهِم‌ُ الذِّلَّة‌ُ وَالْمَسْكَنَة‌ُ وَ بَاءُوا بِغَضَب‌ٍ مِن‌َ الله‌ِ ذَلِك‌َ بِأَنَّهُم‌ْ كَانُوا يَكْفُرُون‌َ بِآيَات‌ِ الله‌ِ وَ يَقْتُلُون‌َ النَّبِيِّين‌َ بِغَيْرِ الْحَق‌ِّ ذَلِك‌َ بِمَا عَصَوْا وَ كَانُوا يَعْتَدُون‌َ (بقره: 61)

و (نيز به خاطر بياوريد) زمانى را كه گفتيد: «اى موسى! هرگز حاضر نيستيم به يك نوع غذا اكتفاء كنيم! از خداى خود بخواه كه از آنچه زمين مى‏روياند، از سبزيجات و خيار و سير و عدس و پيازش، براى ما فراهم سازد.» موسى گفت: «آيا غذاى پست‏تر را به جاى غذاى بهتر انتخاب مى‏كنيد؟! (اكنون كه چنين است، بكوشيد از اين بيابان) در شهرى فرود آئيد زيرا هر چه خواستيد، در آنجا براى شما هست.» و (مهر) ذلت و نياز، بر پيشانى آنها زده شد و باز گرفتار خشم خدايى شدند چرا كه آنان نسبت به آيات الهى، كفر مى‏ورزيدند و پيامبران را به ناحق مى‏كشتند. اينها به خاطر آن بود كه گناهكار و متجاوز بودند. (61)

وَ إِذْ قَال‌َ مُوسَي‌ لِقَوْمِه‌ِ إِن‌َّ الله‌َ يَأْمُرُكُم‌ْ أَنْ‌ تَذْبَحُوا بَقَرَة‌ً قَالُوا أَتَتَّخِذُنَا هُزُوَاً قَال‌َ أَعُوذُ بِالله‌ِ أَن‌ْ أَكُون‌َ مِن‌َ الْجَاهِلِين‌َ (بقره: 67)

و (به ياد آوريد) هنگامى را كه موسى به قوم خود گفت: «خداوند به شما دستور مى‏دهد ماده گاوى را ذبح كنيد (و قطعه‏اى از بدن آن را به مقتولى كه قاتل او شناخته نشده بزنيد، تا زنده شود و قاتل خويش را معرفى كند و غوغا خاموش گردد.)» گفتند: «آيا ما را مسخره مى‏كنى؟» (موسى) گفت: «به خدا پناه مى‏برم از اينكه از جاهلان باشم!» (67)

أَفَتَطْمَعُون‌َ أَن‌ْ يُؤْمِنُوا لَكُم‌ْ وَ قَدْ كَان‌َ فَرِيق‌ٌ مِنْهُم‌ْ يَسْمَعُون‌َ كَلاَم‌َ الله‌ِ ثُم‌َّ يُحَرِّفُونَه‌ُ مِن‌ْ بَعْدِ مَا عَقَلُوه‌ُ وَ هُم‌ْ يَعْلَمُون‌َ (بقره: 75)

آيا انتظار داريد به (آئين) شما ايمان بياورند، با اينكه عده‏اى از آنان، سخنان خدا را مى‏شنيدند و پس از فهميدن، آن را تحريف مى‏كردند، در حالى كه علم و اطلاع داشتند؟! (75)

وَ إِذَا لَقُوا الَّذِين‌َ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَ إِذَا خَلاَ بَعْضُهُم‌ْ إِلَي‌ بَعْض‌ٍ قَالُوا أَتُحَدِّثُونَهُمْ‌ بِمَا فَتَح‌َ الله‌ُ عَلَيْكُم‌ْ لِيُحَاجُّوكُم‌ْ بِه‌ِ عِنْدَ رَبِّكُم‌ْ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (بقره: 76)

و هنگامى كه مؤمنان را ملاقات كنند، مى‏گويند: «ايمان آورده‏ايم.» ولى هنگامى كه با يكديگر خلوت مى‏كنند، (بعضى به بعضى ديگر اعتراض كرده،) مى‏گويند: «چرا مطالبى را كه خداوند (در باره صفات پيامبر اسلام) براى شما بيان كرد، به مسلمانان بازگو مى‏كنيد تا (روز رستاخيز) در پيشگاه خدا، بر ضد شما به آن استدلال كنند؟! آيا نمى‏فهميد؟!» (76)

أَوَ لاَ يَعْلَمُون‌َ أَن‌َّ الله‌َ يَعْلَم‌ُ مَا يُسِرُّون‌َ وَ مَا يُعْلِنُون‌َ (بقره: 77)

آيا اينها نمى‏دانند خداوند آنچه را پنهان مى‏دارند يا آشكار مى‏كنند مى‏داند؟! (77)

وَ قَالُوا لَن‌ْ تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَيَّامَاً مَعْدُودَة‌ً قُل‌ْ أَتَّخَذْتُم‌ْ عِنْدَ الله‌ِ عَهْدَاً فَلَن‌ْ يُخْلِف‌َ الله‌ُ عَهْدَه‌ُ أَم‌ْ تَقُولُون‌َ عَلَي‌ الله‌ِ مَا لاَ تَعْلَمُون‌َ (بقره: 80)

و گفتند: «هرگز آتش دوزخ، جز چند روزى، به ما نخواهد رسيد.» بگو: «آيا پيمانى از خدا گرفته‏ايد؟!- و خداوند هرگز از پيمانش تخلف نمى‏ورزد- يا چيزى را كه نمى‏دانيد به خدا نسبت مى‏دهيد»؟! (80)

ثُم‌َّ أَنْتُم‌ْ هَؤُلاَءِ تَقْتُلُون‌َ أَنْفُسَكُم‌ْ وَ تُخْرِجُون‌َ فَرِيقَاً مِنْكُم‌ْ مِن‌ْ دِيَارِهِم‌ْ تَظَاهَرُون‌َ عَلَيْهِم‌ْ بِالْإِثْم‌ِ وَالْعُدْوَان‌ِ وَ إِن‌ْ يَأْتُوكُم‌ْ أُسَارَي‌ تُفَادُوهُم‌ْ وَ هُوَ مُحَرَّم‌ٌ عَلَيْكُم‌ْ إِخْرَاجُهُم‌ْ أَفَتُؤْمِنُون‌َ بِبَعْض‌ِ الْكِتَاب‌ِ وَ تَكْفُرُون‌َ بِبَعْض‌ٍ فَمَا جَزَاءُ مَن‌ْ يَفْعَل‌ُ ذَلِك‌َ مِنْكُم‌ْ إِلاَّ خِزْي‌ٌ فِي‌ الْحَياة‌ِ الدُّنْيَا وَ يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ يُرَدُّون‌َ إِلَي‌ أَشَدِّ الْعَذَاب‌ِ وَ مَا الله‌ُ بِغَافِل‌ٍ عَمَّا تَعْمَلُون‌َ (بقره: 85)

اما اين شما هستيد كه يكديگر را مى‏كشيد و جمعى از خودتان را از سرزمينشان بيرون مى‏كنيد و در اين گناه و تجاوز، به يكديگر كمك مى‏نماييد (و اينها همه نقض پيمانى است كه با خدا بسته‏ايد) در حالى كه اگر بعضى از آنها به صورت اسيران نزد شما آيند، فديه مى‏دهيد و آنان را آزاد مى‏سازيد! با اينكه بيرون ساختن آنان بر شما حرام بود. آيا به بعضى از دستورات كتاب آسمانى ايمان مى‏آوريد، و به بعضى كافر مى‏شويد؟! براى كسى از شما كه اين عمل (تبعيض در ميان احكام و قوانين الهى) را انجام دهد، جز رسوايى در اين جهان، چيزى نخواهد بود، و روز رستاخيز به شديدترين عذابها گرفتار مى‏شوند. و خداوند از آنچه انجام مى‏دهيد غافل نيست. (85)

وَ لَقَدْ آتَيْنَا مُوسَي‌ الْكِتَاب‌َ وَ قَفَّيْنَا مِن‌ْ بَعْدِه‌ِ بِالرُّسُل‌ِ وَ آتَيْنَا عِيسَي‌ ابْن‌َ مَرْيَم‌َ الْبَيِّنَات‌ِ وَ أَيَّدْنَاه‌ُ بِرُوح‌ِ الْقُدُس‌ِ أَفَكُلَّمَا جَاءَكُم‌ْ رَسُول‌ٌ بِمَا لاَ تَهْوَي‌ أَنْفُسُكُم‌ُ اسْتَكْبَرْتُم‌ْ فَفَرِيقَاً كَذَّبْتُم‌ْ وَ فَرِيقَاً تَقْتُلُون‌َ (بقره: 87)

ما به موسى كتاب (تورات) داديم و بعد از او، پيامبرانى پشت سر هم فرستاديم و به عيسى بن مريم دلايل روشن داديم و او را به وسيله روح القدس تأييد كرديم. آيا چنين نيست كه هر زمان، پيامبرى چيزى بر خلاف هواى نفس شما آورد، در برابر او تكبر كرديد (و از ايمان آوردن به او خوددارى نموديد) پس عده‏اى را تكذيب كرده، و جمعى را به قتل رسانديد؟! (87)

أَوَ كُلَّمَا عَاهَدُوا عَهْدَاً نَبَذَه‌ُ فَرِيق‌ٌ مِنْهُم‌ْ بَل‌ْ أَكْثَرُهُم‌ْ لاَ يُؤْمِنُون‌َ (بقره: 100)

و آيا چنين نيست كه هر بار آنها [يهود] پيمانى (با خدا و پيامبر) بستند، جمعى آن را دور افكندند (و مخالفت كردند.) آرى، بيشتر آنان ايمان نمى‏آورند. (100)

مَا نَنْسَخ‌ْ مِن‌ْ آيَة‌ٍ أَوْ نُنْسِهَا نَأْت‌ِ بِخَيْرٍ مِنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَم‌ْ تَعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ عَلَي‌ كُل‌ِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ (بقره: 106)

هر حكمى را نسخ كنيم، و يا نسخ آن را به تأخير اندازيم، بهتر از آن، يا همانند آن را مى‏آوريم. آيا نمى‏دانستى كه خداوند بر هر چيز توانا است؟! (106)

أَلَم‌ْ تَعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ لَه‌ُ مُلْك‌ُ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَ مَا لَكُم‌ْ مِن‌ْ دُون‌ِ الله‌ِ مِن‌ْ وَلِي‌ٍّ وَ لاَ نَصِيرٍ (بقره: 107)

آيا نمى‏دانستى كه حكومت آسمانها و زمين، از آن خداست؟! (و حق دارد هر گونه تغيير و تبديلى در احكام خود طبق مصالح بدهد؟!) و جز خدا، ولى و ياورى براى شما نيست. (و اوست كه مصلحت شما را مى‏داند و تعيين مى‏كند). (107)

قُل‌ْ أَتُحَاجُّونَنَا فِي‌ الله‌ِ وَ هُوَ رَبُّنَا وَ رَبُّكُم‌ْ وَ لَنَا أَعْمَالُنَا وَ لَكُم‌ْ أَعْمَالُكُم‌ْ وَ نَحْن‌ُ لَه‌ُ مُخْلِصُون‌َ (بقره: 139)

بگو: «آيا در باره خداوند با ما محاجه مى‏كنيد؟! در حالى كه او، پروردگار ما و شماست و اعمال ما از آن ما، و اعمال شما از آن شماست و ما او را با اخلاص پرستش مى‏كنيم، (و موحد خالصيم).» (139)

أَم‌ْ تَقُولُون‌َ إِن‌َّ إِبْرَاهِيم‌َ وَ إِسْمَاعِيل‌َ وَ إِسْحَاق‌َ وَ يَعْقُوب‌َ وَالْأَسْبَاط‌َ كَانُوا هُودَاً أَوْ نَصَاري‌ قُل‌ْ أَأَنْتُم‌ْ أَعْلَم‌ُ أَم‌ِ الله‌ُ وَ مَن‌ْ أَظْلَم‌ُ مِمَّن‌ْ كَتَم‌َ شَهَادَة‌ً عِنْدَه‌ُ مِن‌َ الله‌ِ وَ مَا الله‌ُ بِغَافِل‌ٍ عَمَّا تَعْمَلُون‌َ (بقره: 140)

يا مى‏گوييد: «ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط، يهودى يا نصرانى بودند»؟! بگو: «شما بهتر مى‏دانيد يا خدا؟! (و با اينكه مى‏دانيد آنها يهودى يا نصرانى نبودند، چرا حقيقت را كتمان مى‏كنيد؟)» و چه كسى ستمكارتر است از آن كس كه گواهى و شهادت الهى را كه نزد اوست، كتمان مى‏كند؟! و خدا از اعمال شما غافل نيست. (140)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَل‌َ الله‌ُ قَالُوا بَل‌ْ نَتَّبِع‌ُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْه‌ِ آبَاءَنَا أَوَ لَوْ كَان‌َ آبَاؤُهُم‌ْ لاَ يَعْقِلُون‌َ شَيْءً وَ لاَ يَهْتَدُون‌َ (بقره: 170)

و هنگامى كه به آنها گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده است، پيروى كنيد!» مى‏گويند: «نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن يافتيم، پيروى مى‏نماييم.» آيا اگر پدران آنها، چيزى نمى‏فهميدند و هدايت نيافتند (باز از آنها پيروى خواهند كرد)؟! (170)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ خَرَجُوا مِنْ‌ دِيَارِهِم‌ْ وَ هُم‌ْ أُلُوف‌ٌ حَذَرَ الْمَوْت‌ِ فَقَال‌َ لَهُم‌ُ الله‌ُ مُوتُوا ثُم‌َّ أَحْيَاهُم‌ْ إِن‌َّ الله‌َ لَذُو فَضْل‌ٍ عَلَي‌ النَّاس‌ِ وَ لَكِنَّ‌ أَكْثَرَ النَّاس‌ِ لاَ يَشْكُرُون‌َ (بقره: 243)

آيا نديدى جمعيتى را كه از ترس مرگ، از خانه‏هاى خود فرار كردند؟ و آنان، هزارها نفر بودند (كه به بهانه بيمارى طاعون، از شركت در ميدان جهاد خوددارى نمودند). خداوند به آنها گفت: بميريد! (و به همان بيمارى، كه آن را بهانه قرار داده بودند، مردند.) سپس خدا آنها را زنده كرد (و ماجراى زندگى آنها را درس عبرتى براى آيندگان قرار داد.) خداوند نسبت به بندگان خود احسان مى‏كند ولى بيشتر مردم، شكر (او را) بجا نمى‏آورند. (243)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الْمَلَإِ مِنْ‌ بَنَي‌ إِسْرَائِيل‌َ مِنْ‌ بَعْدِ مُوسَي‌ إِذْ قَالُوا لِنَبِي‌ٍّ لَهُم‌ُ ابْعَث‌ْ لَنَا مَلِكَاً نُقَاتِل‌ْ فِي‌ سَبِيل‌ِ الله‌ِ قَال‌َ هَل‌ْ عَسَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كُتِب‌َ عَلَيْكُم‌ُ الْقِتَال‌ُ أَنْ لاَ تُقَاتِلُوا قَالُوا وَ مَا لَنَا أَنْ لاَ نُقَاتِل‌َ فِي‌ سَبِيل‌ِ الله‌ِ وَ قَدْ أُخْرِجْنَا مِنْ‌ دِيَارِنَا وَ أَبْنَائِنَا فَلَمَّا كُتِب‌َ عَلَيْهِم‌ُ الْقِتَال‌ُ تَوَلَّوْا إِلاَّ قَلِيلاً مِنْهُم‌ْ وَالله‌ُ عَلِيم‌ٌ بِالظَّالِمِين‌َ (بقره: 246)

آيا مشاهده نكردى جمعى از بنى اسرائيل را بعد از موسى، كه به پيامبر خود گفتند: «زمامدار (و فرماندهى) براى ما انتخاب كن! تا (زير فرمان او) در راه خدا پيكار كنيم. پيامبر آنها گفت: «شايد اگر دستور پيكار به شما داده شود، (سرپيچى كنيد، و) در راه خدا، جهاد و پيكار نكنيد!» گفتند: «چگونه ممكن است در راه خدا پيكار نكنيم، در حالى كه از خانه‏ها و فرزندانمان رانده شده‏ايم، (و شهرهاى ما به وسيله دشمن اشغال، و فرزندان ما اسير شده‏اند)؟!» اما هنگامى كه دستور پيكار به آنها داده شد، جز عدّه كمى از آنان، همه سرپيچى كردند. و خداوند از ستمكاران، آگاه است. (246)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِي‌ حَاج‌َّ إِبْرَاهِيم‌َ فِي‌ رَبِّه‌ِ أَن‌ْ آتَاه‌ُ الله‌ُ الْمُلْك‌َ إِذْ قَال‌َ إِبْرَاهِيم‌ُ رَبِّي‌َ الَّذِي‌ يُحْيِي وَ يُمِيت‌ُ قَال‌َ أَنَا أُحْيِي‌ وَ أُمِيت‌ُ قَال‌َ إِبْرَاهِيم‌ُ فَإِن‌َّ الله‌َ يَأْتِي‌ بِالشَّمْس‌ِ مِن‌َ الْمَشْرِق‌ِ فَأْت‌ِ بِهَا مِن‌َ الْمَغْرِب‌ِ فَبُهِت‌َ الَّذِي‌ كَفَرَ وَالله‌ُ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الظَّالِمِين‌َ (بقره: 258)

آيا نديدى (و آگاهى ندارى از) كسى [نمرود] كه با ابراهيم در باره پروردگارش محاجه و گفتگو كرد؟ زيرا خداوند به او حكومت داده بود (و بر اثر كمى ظرفيت، از باده غرور سرمست شده بود) هنگامى كه ابراهيم گفت: «خداى من آن كسى است كه زنده مى‏كند و مى‏ميراند.» او گفت: «من نيز زنده مى‏كنم و مى‏ميرانم!» (و براى اثبات اين كار و مشتبه ساختن بر مردم دستور داد دو زندانى را حاضر كردند، فرمان آزادى يكى و قتل ديگرى را داد) ابراهيم گفت: «خداوند، خورشيد را از افق مشرق مى‏آورد (اگر راست مى‏گويى كه حاكم بر جهان هستى تويى،) خورشيد را از مغرب بياور!» (در اينجا) آن مرد كافر، مبهوت و وامانده شد. و خداوند، قوم ستمگر را هدايت نمى‏كند. (258)

وَ إِذْ قَال‌َ إِبْرَاهِيم‌ُ رَب‌ِّ أَرِنِي‌ كَيْف‌َ تُحْيِي‌ الْمَوْتَي‌ قَال‌َ أَوَ لَم‌ْ تُؤْمِنْ‌ قَال‌َ بَلَي‌ وَ لَكِنْ‌ لِيَطْمَئِن‌َّ قَلْبِي‌ قَال‌َ فَخُذْ أَرْبَعَة‌ً مِن‌َ الطَّيْرِ فَصُرْهُن‌َّ إِلَيْك‌َ ثُم‌َّ اجْعَل‌ْ عَلَي‌ كُل‌ِّ جَبَل‌ٍ مِنْهُن‌َّ جُزْءً ثُم‌َّ ادْعُهُن‌َّ يَأْتِينَك‌َ سَعْيَاً وَاعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ عَزِيزٌ حَكِيم‌ٌ (بقره: 260)

و (به خاطر بياور) هنگامى را كه ابراهيم گفت: «خدايا! به من نشان بده چگونه مردگان را زنده مى‏كنى؟» فرمود: «مگر ايمان نياورده‏اى؟!» عرض كرد: «آرى، ولى مى‏خواهم قلبم آرامش يابد.» فرمود: «در اين صورت، چهار نوع از مرغان را انتخاب كن! و آنها را (پس از ذبح كردن،) قطعه قطعه كن (و در هم بياميز)! سپس بر هر كوهى، قسمتى از آن را قرار بده، بعد آنها را بخوان، به سرعت به سوى تو مى‏آيند! و بدان خداوند قادر و حكيم است (هم از ذرات بدن مردگان آگاه است، و هم توانايى بر جمع آنها دارد)». (260)

أَيَوَدُّ أَحَدُكُم‌ْ أَنْ‌ تَكُون‌َ لَه‌ُ جَنَّة‌ٌ مِنْ‌ نَخِيل‌ٍ وَ أَعْنَاب‌ٍ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ لَه‌ُ فِيهَا مِنْ‌ كُل‌ِّ الَّثمَرَات‌ِ وَ أَصَابَه‌ُ الْكِبَرُ وَ لَه‌ُ ذُرِّيَّة‌ٌ ضُعَفَاءُ فَأَصَابَهَا إِعْصَارٌ فِيه‌ِ نَارٌ فَاحْتَرَقَت‌ْ كَذَلِك‌َ يُبَيِّن‌ُ الله‌ُ لَكُم‌ُ الْآيَات‌ِ لَعَلَّكُم‌ْ تَتَفَكَّرُون‌َ (بقره: 266)

آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير درختان آن، نهرها بگذرد، و براى او در آن (باغ)، از هر گونه ميوه‏اى وجود داشته باشد، در حالى كه به سن پيرى رسيده و فرزندانى (كوچك و) ضعيف دارد (در اين هنگام،) گردبادى (كوبنده)، كه در آن آتش (سوزانى) است، به آن برخورد كند و شعله‏ور گردد و بسوزد؟! (همين طور است حال كسانى كه انفاقهاى خود را، با ريا و منت و آزار، باطل مى‏كنند.) اين چنين خداوند آيات خود را براى شما آشكار مى‏سازد شايد بينديشيد (و با انديشه، راه حق را بيابيد)! (266)

قُل‌ْ أَأُنَبِّئُكُم‌ْ بِخَيْرٍ مِنْ‌ ذَلِكُم‌ْ لِلَّذِين‌َ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِم‌ْ جَنَّات‌ٌ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِين‌َ فِيهَا وَ أَزْوَاج‌ٌ مُطَهَّرَة‌ٌ وَ رِضْوَان‌ٌ مِن‌َ الله‌ِ وَالله‌ُ بَصِيرٌ بِالعِبَادِ (آل‌عمران: 15)

بگو: «آيا شما را از چيزى آگاه كنم كه از اين (سرمايه‏هاى مادى)، بهتر است؟» براى كسانى كه پرهيزگارى پيشه كرده‏اند، (و از اين سرمايه‏ها، در راه مشروع و حق و عدالت، استفاده مى‏كنند،) در نزد پروردگارشان (در جهان ديگر)، باغهايى است كه نهرها از پاىِ درختانش مى‏گذرد هميشه در آن خواهند بود و همسرانى پاكيزه، و خشنودى خداوند (نصيب آنهاست). و خدا به (امورِ) بندگان، بيناست. (15)

فَإِن‌ْ حَاجُّوك‌َ فَقُل‌ْ أَسْلَمْت‌ُ وَجْهِي‌َ لِالله‌ِ وَ مَن‌ِ اتَّبَعَن‌ِ وَ قُلْ‌ لِلَّذِين‌َ أُوتُوا الْكِتَاب‌َ وَالْأُمِّيِّين‌َ أَأَسْلَمْتُم‌ْ فَإِن‌ْ أَسْلَمُوا فَقَدِ اهْتَدَوْا وَ إِن‌ْ تَوَلَّوْا فَإِنَّمَا عَلَيْك‌َ الْبَلاَغ‌ُ وَالله‌ُ بَصِيرٌ بِالْعِبَادِ (آل‌عمران: 20)

اگر با تو، به گفتگو و ستيز برخيزند، (با آنها مجادله نكن! و) بگو: «من و پيروانم، در برابر خداوند (و فرمان او)، تسليم شده‏ايم.» و به آنها كه اهل كتاب هستند [يهود و نصارى‏] و بى‏سوادان [مشركان‏] بگو: «آيا شما هم تسليم شده‏ايد؟» اگر (در برابر فرمان و منطق حق، تسليم شوند، هدايت مى‏يابند و اگر سرپيچى كنند، (نگران مباش! زيرا) بر تو، تنها ابلاغ (رسالت) است و خدا نسبت به (اعمال و عقايد) بندگان، بيناست. (20)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ أُوتُوا نَصِيبَاً مِن‌َ الْكِتَاب‌ِ يُدْعَوْن‌َ إِلَي‌ كِتَاب‌ِ الله‌ِ لِيَحْكُم‌َ بَيْنَهُم‌ْ ثُم‌َّ يَتَوَلَّي‌ فَرِيق‌ٌ مِنْهُم‌ْ وَ هُمْ‌ مُعْرِضُون‌َ (آل‌عمران: 23)

آيا نديدى كسانى را كه بهره‏اى از كتاب (آسمانى) داشتند، به سوى كتاب الهى دعوت شدند تا در ميان آنها داورى كند، سپس گروهى از آنان، (با علم و آگاهى،) روى مى‏گردانند، در حالى كه (از قبول حق) اعراض دارند؟ (23)

يَا أَهْل‌َ الْكِتَاب‌ِ لِم‌َ تُحَاجُّون‌َ فِي‌ إِبْرَاهِيم‌َ وَ مَا أُنْزِلَت‌ِ التَّوْرَاة‌ُ وَالْإِنْجِيل‌ُ إِلاَّ مِن‌ْ بَعْدِه‌ِ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (آل‌عمران: 65)

اى اهل كتاب! چرا درباره ابراهيم، گفتگو و نزاع مى‏كنيد (و هر كدام، او را پيرو آيين خودتان معرفى مى‏نماييد)؟! در حالى كه تورات و انجيل، بعد از او نازل شده است! آيا انديشه نمى‏كنيد؟! (65)

وَ لاَ يَأْمُرَكُمْ‌ أَن‌ْ تَتَّخِذُوا الْمَلاَئِكَة‌َ وَالنَّبِيِّيِن‌َ أَرْبَابَاً أَيَأْمُرُكُم‌ْ بِالْكُفْرِ بَعْدَ إِذْ أَنْتُمْ‌ مُسْلِمُون‌َ (آل‌عمران: 80)

و نه اينكه به شما دستور دهد كه فرشتگان و پيامبران را، پروردگار خود انتخاب كنيد. آيا شما را، پس از آنكه مسلمان شديد، به كفر دعوت مى‏كند؟! (80)

وَ إِذْ أَخَذَ الله‌ُ مِيثَاق‌َ النَّبِيِّين‌َ لَمَا آتَيْتُكُمْ‌ مِنْ‌ كِتَاب‌ٍ وَ حِكْمَة‌ٍ ثُم‌َّ جَاءَكُم‌ْ رَسُول‌ٌ مُصَدِّق‌ٌ لِمَا مَعَكُم‌ْ لَتُؤْمِنُن‌َّ بِه‌ِ وَ لَتَنْصُرُنَّه‌ُ قَال‌َ أَأَقْرَرْتُم‌ْ وَ أَخَذْتُم‌ْ عَلَي‌ ذَلِكُم‌ْ إِصْرِي‌ قَالُوا أَقْرَرْنَا قَال‌َ فَاشْهَدُوا وَ أَنَا مَعَكُمْ‌ مِن‌َ الشَّاهِدِين‌َ (آل‌عمران: 81)

و (به خاطر بياوريد) هنگامى را كه خداوند، از پيامبران (و پيروان آنها)، پيمان مؤكّد گرفت، كه هر گاه كتاب و دانش به شما دادم، سپس پيامبرى به سوى شما آمد كه آنچه را با شماست تصديق مى‏كند، به او ايمان بياوريد و او را يارى كنيد! سپس (خداوند) به آنها گفت: «آيا به اين موضوع، اقرار داريد؟ و بر آن، پيمان مؤكّد بستيد؟» گفتند: « (آرى) اقرار داريم!» (خداوند به آنها) گفت: «پس گواه باشيد! و من نيز با شما از گواهانم.» (81)

أَفَغَيْرَ دِين‌ِ الله‌ِ يَبْغُون‌َ وَ لَه‌ُ أَسْلَم‌َ مَن‌ْ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ طَوْعَاً وَ كَرْهَاً وَ إِلَيْه‌ِ يُرْجَعُون‌َ (آل‌عمران: 83)

آيا آنها غير از آيين خدا مى‏طلبند؟! (آيين او همين اسلام است) و تمام كسانى كه در آسمانها و زمين هستند، از روى اختيار يا از روى اجبار، در برابرِ (فرمان) او تسليمند، و همه به سوى او بازگردانده مى‏شوند. (83)

يَوْم‌َ تَبْيَض‌ُّ وُجُوه‌ٌ وَ تَسْوَدُّ وُجُوه‌ٌ فَأَمَّا الَّذِين‌َ اسْوَدَّتْ‌ وُجُوهُهُم‌ْ أَكَفَرْتُمْ‌ بَعْدَ إِيمَانِكُم‌ْ فَذُوقُوا الْعَذَاب‌َ بِمَا كُنْتُم‌ْ تَكْفُرُون‌َ (آل‌عمران: 106)

(آن عذاب عظيم) روزى خواهد بود كه چهره‏هايى سفيد، و چهره‏هايى سياه مى‏گردد، اما آنها كه صورتهايشان سياه شده، (به آنها گفته مى‏شود:) آيا بعد از ايمان، و (اخوّت و برادرى در سايه آن،) كافر شديد؟! پس بچشيد عذاب را، به سبب آنچه كفر مى‏ورزيديد! (106)

إِذْ تَقُول‌ُ لِلْمُؤْمِنِين‌َ أَلَن‌ْ يَكْفِيَكُم‌ْ أَنْ‌ يُمِدَّكُم‌ْ رَبُّكُم‌ْ بِثَلاَثَة‌ِ آلاَف‌ٍ مِن‌َ الْمَلاَئِكَة‌ٍ مُنْزَلِين‌َ (آل‌عمران: 124)

در آن هنگام كه تو به مؤمنان مى‏گفتنى: «آيا كافى نيست كه پروردگارتان، شما را به سه هزار نفر از فرشتگان، كه از آسمان فرود مى‏آيند، يارى كند؟!» (124)

وَ مَا مُحمَّدٌ إِلاَّ رَسُول‌ٌ قَدْ خَلَت‌ْ مِنْ‌ قَبْلِه‌ِ الرُّسُل‌ُ أَفَإِن‌ْ مَات‌َ أَوْ قُتِل‌َ انْقَلَبْتُم‌ْ عَلَي‌ أَعْقَابِكُم‌ْ وَ مَنْ‌ يَنْقَلِب‌ْ عَلَي‌ عَقِبَيْه‌ِ فَلَن‌ْ يَضُرَّ الله‌َ شَيْءً وَ سَيَجْزِي‌ الله‌ُ الشَّاكِرِين‌َ (آل‌عمران: 144)

محمد (ص) فقط فرستاده خداست و پيش از او، فرستادگان ديگرى نيز بودند آيا اگر او بميرد و يا كشته شود، شما به عقب برمى‏گرديد؟ (و اسلام را رها كرده به دوران جاهليّت و كفر بازگشت خواهيد نمود؟) و هر كس به عقب باز گردد، هرگز به خدا ضررى نمى‏زند و خداوند بزودى شاكران (و استقامت‏كنندگان) را پاداش خواهد داد. (144)

أَفَمَن‌ِ اتَّبَع‌َ رِضْوَان‌َ الله‌ِ كَمَن‌ْ بَاءَ بِسَخَط‌ٍ مِن‌َ الله‌ِ وَ مَأْوَاه‌ُ جَهَنَّم‌ُ وَ بِئْس‌َ الْمَصِيرُ (آل‌عمران: 162)

آيا كسى كه از رضاى خدا پيروى كرده، همانند كسى است كه به خشم و غضب خدا بازگشته؟! و جايگاه او جهنم، و پايان كار او بسيار بد است. (162)

أَوَ لَمَّا أَصَابَتْكُمْ‌ مُصِيبَة‌ٌ قَدْ أَصَبْتُم‌ْ مِثْلَيْهَا قُلْتُم‌ْ أَنَّي‌ هَذَا قُل‌ْ هُوَ مِن‌ْ عِنْدِ أَنْفُسِكُم‌ْ إِن‌َّ الله‌َ عَلَي‌ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ قَدِيرٌ (آل‌عمران: 165)

آيا هنگامى كه مصيبتى (در ميدان جنك احد) به شما رسيد، در حالى كه دو برابر آن را (در ميدان جنگ بدر بر دشمن) وارد ساخته بوديد، گفتيد: «اين مصيبت از كجاست؟!» بگو: «از ناحيه خود شماست (كه در ميدان جنگ احد، با دستور پيامبر مخالفت كرديد)! خداوند بر هر چيزى قادر است. (و چنانچه روش خود را اصلاح كنيد، در آينده شما را پيروز مى‏كند.)» (165)

وَ إِن‌ْ أَرَدْتُم‌ُ اسْتِبْدَال‌َ زَوْج‌ٍ مَكَان‌َ زَوْج‌ٍ وَ آتَيْتُم‌ْ إِحْدَاهُن‌َّ قِنْطَارَاً فَلاَ تَأْخُذُوا مِنْه‌ُ شَيْءً أَتَأْخُذُونَه‌ُ بُهْتَانَاً وَ إِثْمَاً مُبِينَاً (نساء: 20)

و اگر تصميم گرفتيد كه همسر ديگرى به جاى همسر خود انتخاب كنيد، و مال فراوانى (بعنوان مهر) به او پرداخته‏ايد، چيزى از آن را پس نگيريد! آيا براى بازپس گرفتن مهر آنان، به تهمت و گناه آشكار متوسل مى‏شويد؟! (20)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ أُوتُوا نَصِيبَاً مِن‌َ الْكِتَاب‌ِ يَشْتَرُون‌َ الضَّلاَلَة‌َ وَ يُرِيدُون‌َ أَنْ‌ تَضِلُّوا السَّبِيل‌َ (نساء: 44)

آيا نديدى كسانى را كه بهره‏اى از كتاب (خدا) به آنها داده شده بود، (به جاى اينكه از آن، براى هدايت خود و ديگران استفاده كنند، براى خويش) گمراهى مى‏خرند، و مى‏خواهند شما نيز گمراه شويد؟ (44)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ يُزَكُّون‌َ أَنْفُسَهُمْ‌ بَل‌ِ الله‌ُ يُزَكِّي مَنْ‌ يَشَاءُ وَ لاَ يُظْلَمُون‌َ فَتِيلاً (نساء: 49)

آيا نديدى كسانى را كه خودستايى مى‏كنند؟! (اين خودستاييها، بى‏ارزش است) بلكه خدا هر كس را بخواهد، ستايش مى‏كند و كمترين ستمى به آنها نخواهد شد. (49)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ أُوتُوا نَصِيبَاً مِن‌َ الْكِتَاب‌ِ يُؤْمِنُون‌َ بِالْجِبْت‌ِ وَالطَّاغُوت‌ِ وَ يَقُولُون‌َ لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا هَؤُلاَءِ أَهْدَي‌ مِن‌َ الَّذِين‌َ آمَنُوا سَبِيلاً (نساء: 51)

آيا نديدى كسانى را كه بهره‏اى از كتاب (خدا) به آنان داده شده، (با اين حال)، به «جبت» و «طاغوت» [بت و بت‏پرستان‏] ايمان مى‏آورند، و درباره كافران مى‏گويند: «آنها، از كسانى كه ايمان آورده‏اند، هدايت يافته‏ترند»؟! (51)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ يَزْعُمُون‌َ أَنَّهُم‌ْ آمَنُوا بِمَا أُنْزِل‌َ إِلَيْك‌َ وَ مَا أُنْزِل‌َ مِنْ‌ قَبْلِك‌َ يُرِيدُون‌َ أَنْ‌ يَتَحَاكَمُوا إِلَي‌ الطَّاغُوت‌ِ وَ قَدْ أُمِرُوا أَنْ‌ يَكْفُروا بِه‌ِ وَ يُرِيدُ الشَّيْطَان‌ُ أَنْ‌ يُضِلَّهُم‌ْ ضَلاَلاً بَعِيدَاً (نساء: 60)

آيا نديدى كسانى را كه گمان مى‏كنند به آنچه (از كتابهاى آسمانى كه) بر تو و بر پيشينيان نازل شده، ايمان آورده‏اند، ولى مى‏خواهند براى داورى نزد طاغوت و حكّام باطل بروند؟! با اينكه به آنها دستور داده شده كه به طاغوت كافر شوند. امّا شيطان مى‏خواهد آنان را گمراه كند، و به بيراهه‏هاى دور دستى بيفكند. (60)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ قِيل‌َ لَهُم‌ْ كُفُّوا أَيْدِيَكُم‌ْ وَ أَقِيمُوا الصَّلاَة‌َ وَ آتُوا الزَّكَاة‌َ فَلَمَّا كُتِب‌َ عَلَيْهِم‌ُ الْقِتَال‌ُ إِذَا فَرِيق‌ٌ مِنْهُم‌ْ يَخْشَوْن‌َ النَّاس‌َ كَخَشْيَة‌ِ الله‌ِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَة‌ً وَ قَالُوا رَبَّنَا لِم‌َ كَتَبْت‌َ عَلَيْنَا الْقِتَال‌َ لَوْلا أَخَّرْتَنَا إِلَي‌ أَجَل‌ٍ قَرِيب‌ٍ قُل‌ْ مَتَاع‌ُ الدُّنْيَا قَلِيل‌ٌ وَالْآخِرَة‌ُ خَيْرٌ لِمَن‌ِ اتَّقَي‌ وَ لاَ تُظْلَمُون‌َ فَتِيلاً (نساء: 77)

آيا نديدى كسانى را كه (در مكّه) به آنها گفته شد: «فعلا) دست از جهاد بداريد! و نماز را برپا كنيد! و زكات بپردازيد!» (امّا آنها از اين دستور، ناراحت بودند)، ولى هنگامى كه (در مدينه) فرمان جهاد به آنها داده شد، جمعى از آنان، از مردم مى‏ترسيدند، همان گونه كه از خدا مى‏ترسند، بلكه بيشتر! و گفتند: «پروردگارا! چرا جهاد را بر ما مقرّر داشتى؟! چرا اين فرمان را تا زمان نزديكى تأخير نينداختى؟!» به آنها بگو: «سرمايه زندگى دنيا، ناچيز است! و سراى آخرت، براى كسى كه پرهيزگار باشد، بهتر است! و به اندازه رشته شكافِ هسته خرمايى، به شما ستم نخواهد شد! (77)

أَفَلاَ يَتَدَبَّرُون‌َ الْقُرْآن‌َ وَ لَوْ كَان‌َ مِن‌ْ عِنْدِ غَيْرِ الله‌ِ لَوَجَدُوا فِيه‌ِ اخْتِلاَفاً كَثِيرَاً (نساء: 82)

آيا درباره قرآن نمى‏انديشند؟! اگر از سوى غير خدا بود، اختلاف فراوانى در آن مى‏يافتند. (82)

فَمَا لَكُم‌ْ فِي‌ الْمُنَافِقِين‌َ فِئَتَيْن‌ِ وَالله‌ُ أَرْكَسَهُمْ‌ بِمَا كَسَبُوا أَتُرِيدُون‌َ أَنْ‌ تَهْدُوا مَن‌ْ أَضَل‌َّ الله‌ُ وَ مَنْ‌ يُضْلِل‌ِ الله‌ُ فَلَن‌ْ تَجِدَ لَه‌ُ سَبِيلاً (نساء: 88)

چرا درباره منافقين دو دسته شده‏ايد؟! (بعضى جنگ با آنها را ممنوع، و بعضى مجاز مى‏دانيد.) در حالى كه خداوند بخاطر اعمالشان، (افكار) آنها را كاملًا وارونه كرده است! آيا شما مى‏خواهيد كسانى را كه خداوند (بر اثر اعمال زشتشان) گمراه كرده، هدايت كنيد؟! در حالى كه هر كس را خداوند گمراه كند، راهى براى او نخواهى يافت. (88)

إِن‌َّ الَّذِين‌َ تَوَفَّاهُم‌ُ الْمَلاَئِكَة‌ُ ظَالِمِي‌ أَنْفُسِهِم‌ْ قَالُوا فِيم‌َ كُنْتُم‌ْ قَالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفِين‌َ فِي‌ الْأَرْض‌ِ قَالُوا أَلَم‌ْ تَكُن‌ْ أَرْض‌ُ الله‌ِ وَاسِعَة‌ً فَتُهَاجِرُوا فِيهَا فَأُولَئِك‌َ مَأْوَاهُم‌ْ جَهَنَّم‌ُ وَ سَاءَت‌ْ مَصِيرَاً (نساء: 97)

كسانى كه فرشتگان (قبض ارواح)، روح آنها را گرفتند در حالى كه به خويشتن ستم كرده بودند، به آنها گفتند: «شما در چه حالى بوديد؟ (و چرا با اينكه مسلمان بوديد، در صفِ كفّار جاى داشتيد؟!)» گفتند: «ما در سرزمين خود، تحت فشار و مستضعف بوديم.» آنها [فرشتگان‏] گفتند: «مگر سرزمين خدا، پهناور نبود كه مهاجرت كنيد؟!» آنها (عذرى نداشتند، و) جايگاهشان دوزخ است، و سرانجام بدى دارند. (97)

الَّذِين‌َ يَتَّخِذُون‌َ الْكَافِرِين‌َ أَوْلِيَاءَ مِنْ‌ دُون‌ِ الْمُؤْمِنِين‌َ أَيَبْتَغُون‌َ عِنْدَهُم‌ُ الْعِزَّة‌َ فَإِن‌َّ الْعِزَّة‌َ لِالله‌ِ جَمِيعَاً (نساء: 139)

همانها كه كافران را به جاى مؤمنان، دوست خود انتخاب مى‏كنند. آيا عزّت و آبرو نزد آنان مى‏جويند؟ با اينكه همه عزّتها از آن خداست؟! (139)

الَّذِين‌َ يَتَرَبَّصُون‌َ بِكُم‌ْ فَإِنْ‌ كَان‌َ لَكُم‌ْ فَتْح‌ٌ مِن‌َ الله‌ِ قَالُوا أَلَم‌ْ نَكُنْ‌ مَعَكُم‌ْ وَ إِنْ‌ كَان‌َ لِلْكَافِرِين‌َ نَصيب‌ٌ قَالُوا أَلَم‌ْ نَسْتَحْوِذْ عَلَيْكُم‌ْ وَ نَمْنَعْكُمْ‌ مِن‌َ الْمُؤْمِنِين‌َ فَالله‌ُ يَحْكُم‌ُ بَيْنَكُم‌ْ يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ وَ لَن‌ْ يَجْعَل‌َ الله‌ُ لِلْكَافِرِين‌َ عَلَي‌ الْمُؤْمِنِين‌َ سَبِيلاً (نساء: 141)

منافقان همانها هستند كه پيوسته انتظار مى‏كشند و مراقب شما هستند اگر فتح و پيروزى نصيب شما گردد، مى‏گويند: مگر ما با شما نبوديم؟ (پس ما نيز در افتخارات و غنايم شريكيم!) «و اگر بهره‏اى نصيب كافران گردد، به آنان مى‏گويند: مگر ما شما را به مبارزه و عدم تسليم در برابر مؤمنان، تشويق نمى‏كرديم؟ (پس با شما شريك خواهيم بود!)» خداوند در روز رستاخيز، ميان شما داورى مى‏كند و خداوند هرگز كافران را بر مؤمنان تسلّطى نداده است. (141)

يَا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا لاَ تَتَّخِذُوا الْكَافِرِين‌َ أَوْلِيَاءَ مِنْ‌ دُون‌ِ الْمُؤْمِنِين‌َ أَتُرِيدُون‌َ أَن‌ْ تَجْعَلُوا لِالله‌ِ عَلَيْكُم‌ْ سُلْطَانَاً مُبِينَاً (نساء: 144)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! غير از مؤمنان، كافران را ولّى و تكيه‏گاه خود قرار ندهيد! آيا مى‏خواهيد (با اين عمل،) دليل آشكارى بر ضدّ خود در پيشگاه خدا قرار دهيد؟! (144)

فَبَعَث‌َ الله‌ُ غُرَابَاً يَبْحَث‌ُ فِي‌ الْأَرْض‌ِ لِيُرِيَه‌ُ كَيْف‌َ يُوَارِي‌ سَوْءَة‌َ أَخِيه‌ِ قَال‌َ يَا وَيْلَتَي‌ أَعَجَزْت‌ُ أَن‌ْ أَكُون‌َ مِثْل‌َ هَذَا الْغُرَاب‌ِ فَأُوَارِي‌َ سَوْءَة‌َ أَخِي‌ فَأَصْبَح‌َ مِن‌َ النَّادِمِين‌َ (مائده: 31)

سپس خداوند زاغى را فرستاد كه در زمين، جستجو (و كندوكاو) مى‏كرد تا به او نشان دهد چگونه جسد برادر خود را دفن كند. او گفت: «واى بر من! آيا من نتوانستم مثل اين زاغ باشم و جسد برادرم را دفن كنم؟!» و سرانجام (از ترس رسوايى، و بر اثر فشار و جدان، از كار خود) پشيمان شد. (31)

أَلَم‌ْ تَعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ لَه‌ُ مُلْك‌ُ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ يُعَذِّب‌ُ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَالله‌ُ عَلَي‌ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ قَدِيرٌ (مائده: 40)

آيا نمى‏دانى كه حكومت و فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست؟ هر كس را بخواهد (و مستحق بداند)، كيفر مى‏كند و هر كس را بخواهد و شايسته بداند، مى‏بخشد و خداوند بر هر چيزى قادر است. (40)

أَفَحُكْم‌َ الْجَاهِلِيَّة‌ِ يَبْغُون‌َ وَ مَن‌ْ أَحْسَن‌ُ مِن‌َ الله‌ِ حُكْمَاً لِقَوْم‌ٍ يُوقِنُون‌َ (مائده: 50)

آيا آنها حكم جاهليّت را (از تو) مى‏خواهند؟! و چه كسى بهتر از خدا، براى قومى كه اهل يقين هستند، حكم مى‏كند؟! (50)

وَ يَقُول‌ُ الَّذِين‌َ آمَنُوا أَهَؤُلاَءِ الَّذِين‌َ أَقْسَمُوا بِالله‌ِ جَهْدَ أَيْمَانِهِم‌ْ إِنَّهُم‌ْ لَمَعَكُم‌ْ حَبِطَت‌ْ أَعْمَالُهُم‌ْ فَأَصْبَحُوا خَاسِرِين‌َ (مائده: 53)

آنها كه ايمان آورده‏اند مى‏گويند: «آيا اين (منافقان) همانها هستند كه با نهايت تأكيد سوگند ياد كردند كه با شما هستند؟! (چرا كارشان به اينجا رسيد؟!)» (آرى،) اعمالشان نابود گشت، و زيانكار شدند. (53)

أَفَلاَ يَتُوبُون‌َ إِلَي‌ الله‌ِ وَ يَسْتَغْفِرُونَه‌ُ وَالله‌ُ غَفُورٌ رَحِيم‌ٌ (مائده: 74)

يا به سوى خدا بازنمى‏گردند، و از او طلب آمرزش نمى‏كنند؟ (در حالى كه) خداوند آمرزنده مهربان است. (74)

قُل‌ْ أَتَعْبُدُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ مَا لاَ يَمْلِك‌ُ لَكُم‌ْ ضَرَّاً وَ لاَ نَفْعَاً وَالله‌ُ هُوَ السَّمِيع‌ُ الْعَلِيم‌ُ (مائده: 76)

بگو: «آيا جز خدا چيزى را مى‏پرستيد كه مالك سود و زيان شما نيست؟! و خداوند، شنوا و داناست.» (76)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ْ تَعَالَوْا إِلَي‌ مَا أَنْزَل‌َ الله‌ُ وَ إِلَي‌ الرَّسُول‌ِ قَالُوا حَسْبُنَا مَا وَجَدْنَا عَلَيْه‌ِ آبَاءَنَا أَوَ لَوْ كَان‌َ آبَاؤُهُم‌ْ لاَ يَعْلَمُون‌َ شَيْءً وَ لاَ يَهْتَدُون‌َ (مائده: 104)

و هنگامى كه به آنها گفته شود: «به سوى آنچه خدا نازل كرده، و به سوى پيامبر بياييد!»، مى‏گويند: «آنچه از پدران خود يافته‏ايم، ما را بس است!» آيا اگر پدران آنها چيزى نمى‏دانستند، و هدايت نيافته بودند (باز از آنها پيروى مى‏كنند)؟! (104)

وَ إِذْ قَال‌َ الله‌ُ يَا عِيسَي‌ ابْن‌َ مَرْيَم‌َ أَأَنْت‌َ قُلْت‌َ لِلنَّاس‌ِ اتَّخِذُونِي‌ وَ أُمِّي‌َ إِلَهَيْن‌ِ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ قَال‌َ سُبْحَانَك‌َ مَا يَكُون‌ُ لِي‌ أَن‌ْ أَقُول‌َ مَا لَيْس‌َ لِي‌ بِحَق‌ٍّ إِنْ‌ كُنْت‌ُ قُلْتُه‌ُ فَقَدْ عَلِمْتَه‌ُ تَعْلَم‌ُ مَا فِي‌ نَفْسِي‌ وَ لاَ أَعْلَم‌ُ مَا فِي‌ نَفْسِك‌َ إِنَّك‌َ أَنْت‌َ عَلاَّم‌ُ الْغُيُوب‌ِ (مائده: 116)

و آن گاه كه خداوند به عيسى بن مريم مى‏گويد: «آيا تو به مردم گفتى كه من و مادرم را بعنوان دو معبود غير از خدا انتخاب كنيد؟!»، او مى‏گويد: «منزهى تو! من حق ندارم آنچه را كه شايسته من نيست، بگويم! اگر چنين سخنى را گفته باشم، تو مى‏دانى! تو از آنچه در روح و جان من است، آگاهى و من از آنچه در ذات (پاك) توست، آگاه نيستم! بيقين تو از تمام اسرار و پنهانيها با خبرى. (116)

أَلَم‌ْ يَرَوْا كَم‌ْ أَهْلَكْنَا مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ مِنْ‌ قَرْن‌ٍ مَكَّنَّاهُم‌ْ فِي‌ الْأَرْض‌ِ مَا لَم‌ْ نُمَكِّنْ‌ لَكُم‌ْ وَ أَرْسَلْنَا السَّمَاءَ عَلَيْهِمْ‌ مِدْرَارَاً وَ جَعَلْنَا الْأَنْهَارَ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِهِم‌ْ فَأَهْلَكْنَاهُمْ‌ بِذُنُوبِهِم‌ْ وَ أَنْشَأْنَا مِنْ‌ بَعْدِهِم‌ْ قَرْنَاً آخَرِين‌َ (انعام: 6)

آيا نديدند چقدر از اقوام پيشين را هلاك كرديم؟! اقوامى كه (از شما نيرومندتر بودند و) قدرتهايى به آنها داده بوديم كه به شما نداديم بارانهاى پى در پى براى آنها فرستاديم و از زير (آباديهاى) آنها، نهرها را جارى ساختيم (اما هنگامى كه سركشى و طغيان كردند،) آنان را بخاطر گناهانشان نابود كرديم و جمعيت ديگرى بعد از آنان پديد آورديم. (6)

قُل‌ْ أَغَيْرَ الله‌ِ أَتَّخِذُ وَلِيَّاً فَاطِرِ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَ هُوَ يُطْعِم‌ُ وَ لاَ يُطْعَم‌ُ قُل‌ْ إِنِّي‌ أُمِرْت‌ُ أَن‌ْ أَكُون‌َ أَوَّل‌َ مَن‌ْ أَسْلَم‌َ وَ لاَ تَكُونَن‌َّ مِن‌َ الْمُشْرِكِين‌َ (انعام: 14)

بگو: «آيا غير خدا را ولىّ خود انتخاب كنم؟! (خدايى) كه آفريننده آسمانها و زمين است اوست كه روزى مى‏دهد، و از كسى روزى نمى‏گيرد.» بگو: «من مأمورم كه نخستين مسلمان باشم و (خداوند به من دستور داده كه) از مشركان نباش!» (14)

قُل‌ْ أَي‌ُّ شَي‌ْءٍ أَكْبَرُ شَهَادَة‌ً قُل‌ِ الله‌ُ شَهِيدٌ بَيْنِي‌ وَ بَيْنَكُم‌ْ وَ أُوحِيَ إِلَيَّ‌ هَذَا الْقُرْآن‌ُ لِأُنْذِرَكُمْ‌ بِه‌ِ وَ مَنْ‌ بَلَغ‌َ أَئِنَّكُم‌ْ لَتَشْهَدُون‌َ أَن‌َّ مَع‌َ الله‌ِ آلِهَة‌ً أُخْرَي‌ قُلْ‌ لاَ أَشْهَدُ قُل‌ْ إِنَّمَا هُوَ إِلَه‌ٌ وَاحِدٌ وَ إِنَّنِي‌ بَرِي‌ءٌ مِمَّا تُشْرِكُون‌َ (انعام: 19)

بگو: «بالاترين گواهى، گواهى كيست؟» (و خودت پاسخ بده و) بگو: «خداوند، گواه ميان من و شماست و (بهترين دليل آن اين است كه) اين قرآن بر من وحى شده، تا شما و تمام كسانى را كه اين قرآن به آنها مى‏رسد، بيم دهم (و از مخالفت فرمان خدا بترسانم). آيا براستى شما گواهى مى‏دهيد كه معبودان ديگرى با خداست؟!» بگو: «من هرگز چنين گواهى نمى‏دهم». بگو: «اوست تنها معبود يگانه و من از آنچه براى او شريك قرار مى‏دهيد، بيزارم!» (19)

وَ لَوْ تَرَي‌ إِذْ وُقِفُوا عَلَي‌ رَبِّهِم‌ْ قَال‌َ أَلَيْس‌َ هَذَا بِالْحَق‌ِّ قَالُوا بَلَي‌ وَ رَبِّنَا قَال‌َ فَذُوقُوا الْعَذَاب‌َ بِمَا كُنْتُم‌ْ تَكْفُرُون‌َ (انعام: 30)

اگر آنها را به هنگامى كه در پيشگاه پروردگارشان ايستاده‏اند، ببينى! (به آنها) مى‏گويد: «آيا اين حق نيست؟» مى‏گويند: «آرى، قسم به پروردگارمان (حق است!)» مى‏گويد: «پس مجازات را بچشيد به سزاى آنچه انكار مى‏كرديد!» (30)

وَ مَا الْحَيَاة‌ُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِب‌ٌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الْآخِرَة‌ُ خَيْرٌ لِلَّذِين‌َ يَتَّقُون‌َ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (انعام: 32)

زندگى دنيا، چيزى جز بازى و سرگرمى نيست! و سراى آخرت، براى آنها كه پرهيزگارند، بهتر است! آيا نمى‏انديشيد؟! (32)

قُل‌ْ أَرَأَيْتَكُم‌ْ إِن‌ْ أَتَاكُم‌ْ عَذَاب‌ُ الله‌ِ أَوْ أَتَتْكُم‌ُ السَّاعَة‌ُ أَغَيْرَ الله‌ِ تَدْعُون‌َ إِنْ‌ كُنْتُم‌ْ صَادِقِين‌َ (انعام: 40)

بگو: «به من خبر دهيد اگر عذاب پروردگار به سراغ شما آيد، يا رستاخيز برپا شود، آيا (براى حل مشكلات خود،) غير خدا را مى‏خوانيد اگر راست مى‏گوييد؟!» (40)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِن‌ْ أَخَذَ الله‌ُ سَمْعَكُم‌ْ وَ أَبْصَارَكُم‌ْ وَ خَتَم‌َ عَلَي‌ قُلُوبِكُمْ‌ مَن‌ْ إِلَه‌ٌ غَيْرُ الله‌ِ يَأْتِيكُمْ‌ بِه‌ِ انْظُرْ كَيْف‌َ نُصَرِّف‌ُ الْآيَات‌ِ ثُم‌َّ هُم‌ْ يَصْدِفُون‌َ (انعام: 46)

بگو: «به من خبر دهيد اگر خداوند، گوش و چشمهايتان را بگيرد، و بر دلهاى شما مهر نهد (كه چيزى را نفهميد)، چه كسى جز خداست كه آنها را به شما بدهد؟!» ببين چگونه آيات را به گونه‏هاى مختلف براى آنها شرح مى‏دهيم، سپس آنها روى مى‏گردانند! (46)

قُل‌ْ أَرَأَيْتَكُم‌ْ إِن‌ْ أَتَاكُم‌ْ عَذَاب‌ُ الله‌ِ بَغْتَة‌ً أَوْ جَهْرَة‌ً هَل‌ْ يُهْلَك‌ُ إِلاَّ الْقَوْم‌ُ الظَّالِمُون‌َ (انعام: 47)

بگو: «به من خبر دهيد اگر عذاب خدا بطور ناگهانى (و پنهانى) يا آشكارا به سراغ شما بيايد، آيا جز جمعيّت ستمكار هلاك مى‏شوند؟!» (47)

قُلْ‌ لاَ أَقُول‌ُ لَكُم‌ْ عِنْدِي‌ خَزَائِن‌ُ الله‌ِ وَ لاَ أَعْلَم‌ُ الْغَيْب‌َ وَ لاَ أَقُول‌ُ لَكُم‌ْ إِنِّي‌ مَلَك‌ٌ إِن‌ْ أَتَّبِع‌ُ إِلاَّ مَا يُوحَي‌ إِلَيَّ‌ قُل‌ْ هَل‌ْ يَسْتَوِي‌ الْأَعْمَي‌ وَالْبَصِيرُ أَفَلاَ تَتَفَكَّرُون‌َ (انعام: 50)

بگو: «من نمى‏گويم خزاين خدا نزد من است و من، (جز آنچه خدا به من بياموزد،) از غيب آگاه نيستم! و به شما نمى‏گويم من فرشته‏ام تنها از آنچه به من وحى مى‏شود پيروى مى‏كنم.» بگو: «آيا نابينا و بينا مساويند؟! پس چرا نمى‏انديشيد؟!» (50)

وَ كَذَلِك‌َ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ‌ بِبَعْض‌ٍ لِيَقُولُوا أَهَؤُلاَءِ مَن‌َّ الله‌ُ عَلَيْهِم‌ْ مِنْ بَيْنِنَا أَلَيْس‌َ الله‌ُ بِأَعْلَم‌َ بِالشَّاكِرِين‌َ (انعام: 53)

و اين چنين بعضى از آنها را با بعض ديگر آزموديم (توانگران را بوسيله فقيران) تا بگويند: «آيا اينها هستند كه خداوند از ميان ما (برگزيده، و) بر آنها منّت گذارده (و نعمت ايمان بخشيده است؟!» آيا خداوند، شاكران را بهتر نمى‏شناسد؟! (53)

قُل‌ْ أَنَدْعُوا مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ مَا لاَ يَنْفَعُنَا وَ لاَ يَضُرُّنَا وَ نُرَدُّ عَلَي‌ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا الله‌ُ كَالَّذِي‌ اسْتَهْوَتْه‌ُ الشَّيَاطِين‌ُ فِي‌ الْأَرْض‌ِ حَيْرَان‌َ لَه‌ُ أَصْحَاب‌ٌ يَدْعُونَه‌ُ إِلَي‌ الْهُدَي‌ ائْتِنَا قُل‌ْ إِن‌َّ هُدَي‌ الله‌ِ هُوَ الْهُدَي‌ وَ أُمِرْنَا لِنُسْلِم‌َ لِرَب‌ِّ الْعَالَمِين‌َ (انعام: 71)

بگو: «آيا غير از خدا، چيزى را بخوانيم (و عبادت كنيم) كه نه سودى به حال مال دارد، نه زيانى و (به اين ترتيب،) به عقب برگرديم بعد از آنكه خداوند ما را هدايت كرده است؟! همانند كسى كه بر اثر وسوسه‏هاى شيطان، در روى زمين راه را گم كرده، و سرگردان مانده است در حالى كه يارانى هم دارد كه او را به هدايت دعوت مى‏كنند (و مى‏گويند:) به سوى ما بيا!» بگو: «تنها هدايت خداوند، هدايت است و ما دستور داديم كه تسليم پروردگار عالميان باشيم. (71)

وَ إِذْ قَال‌َ إِبْرَاهِيم‌ُ لِأَبِيه‌ِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامَاً آلِهَة‌ً إِنِّي‌ أَرَاك‌َ وَ قَوْمَك‌َ فِي‌ ضَلاَل‌ٍ مُبِين‌ٍ (انعام: 74)

(به خاطر بياوريد) هنگامى را كه ابراهيم به پدرش [عمويش‏] «آزر» گفت: «آيا بتهايى را معبودان خود انتخاب مى‏كنى؟! من، تو و قوم تو را در گمراهى آشكارى مى‏بينم.» (74)

وَ حَاجَّه‌ُ قَوْمُه‌ُ قَال‌َ أَتُحَاجُّونِّي‌ فِي‌ الله‌ِ وَ قَدْ هَدَان‌ِ وَ لاَ أَخَاف‌ُ مَا تُشْرِكُون‌َ بِه‌ِ إِلاَّ أَنْ‌ يَشَاءَ رَبِّي‌ شَيْءً وَسِع‌َ رَبِّي‌ كُل‌َّ شَي‌ْءٍ عِلْمَاً أَفَلاَ تَتَذَكَّرُون‌َ (انعام: 80)

ولى قوم او [ابراهيم‏]، با وى به گفتگو و ستيز پرداختند گفت: «آيا درباره خدا با من گفتگو و ستيز مى‏كنيد؟! در حالى كه خداوند، مرا با دلايل روشن هدايت كرده و من از آنچه شما همتاى (خدا) قرار مى‏دهيد، نمى‏ترسم (و به من زيانى نمى رسانند)! مگر پروردگارم چيزى را بخواهد! وسعت آگاهى پروردگارم همه چيز را در برمى‏گيرد آيا متذكّر (و بيدار) نمى‏شويد؟! (80)

أَفَغَيْرَ الله‌ِ أَبْتَغِي‌ حَكَمَاً وَ هُوَ الَّذِي‌ أَنْزَل‌َ إِلَيْكُم‌ُ الْكِتَاب‌َ مُفَصَّلاً وَالَّذِين‌َ آتَيْنَاهُم‌ُ الْكِتَاب‌َ يَعْلَمُون‌َ أَنَّه‌ُ مُنَزَّل‌ٌ مِنْ‌ رَبِّك‌َ بِالْحَق‌ِّ فَلاَ تَكُونَن‌َّ مِن‌َ الْمُمْتَرِين‌َ (انعام: 114)

(با اين حال،) آيا غير خدا را به داورى طلبم؟! در حالى كه اوست كه اين كتاب آسمانى را، كه همه چيز در آن آمده، به سوى شما فرستاده است و كسانى كه به آنها كتاب آسمانى داده‏ايم مى‏دانند اين كتاب، بحق از طرف پروردگارت نازل شده بنا بر اين از ترديدكنندگان مباش! (114)

أَوَ مَنْ‌ كَان‌َ مَيْتَاً فَأَحْيَيْنَاه‌ُ وَ جَعَلْنَا لَه‌ُ نُورَاً يَمْشِي‌ بِه‌ِ فِي‌ النَّاس‌ِ كَمَنْ‌ مَثَلُه‌ُ فِي‌ الظُّلُمَات‌ِ لَيْس‌َ بِخَارِج‌ٍ مِنْهَا كَذَلِك‌َ زُيِّن‌َ لِلْكَافِرِين‌َ مَا كَانُوا يَعْمَلُون‌َ (انعام: 122)

آيا كسى كه مرده بود، سپس او را زنده كرديم، و نورى برايش قرار داديم كه با آن در ميان مردم راه برود، همانند كسى است كه در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟! اين گونه براى كافران، اعمال (زشتى) كه انجام مى‏دادند، تزيين شده (و زيبا جلوه كرده) است. (122)

يَا مَعْشَرَ الْجِن‌ِّ وَالْإِنْس‌ِ أَلَم‌ْ يَأْتِكُم‌ْ رُسُل‌ٌ مِنْكُم‌ْ يَقُصُّون‌َ عَلَيْكُم‌ْ آيَاتِي‌ وَ يُنْذِرُونَكُم‌ْ لِقَاءَ يَوْمِكُم‌ْ هَذَا قَالُوا شَهِدْنَا عَلَي‌ أَنْفُسِنَا وَ غَرَّتْهُم‌ُ الْحَيَاة‌ُ الدُّنْيَا وَ شَهِدُوا عَلَي‌ أَنْفُسِهِم‌ْ أَنَّهُم‌ْ كَانُوا كَافِرِين‌َ (انعام: 130)

(در آن روز به آنها مى‏گويد:) اى گروه جنّ و انس! آيا رسولانى از شما به سوى شما نيامدند كه آيات مرا برايتان بازگو مى‏كردند، و شما را از ملاقات چنين روزى بيم مى دادند؟! آنها مى‏گويند: «بر ضدّ خودمان گواهى مى‏دهيم (آرى،) ما بد كرديم)» و زندگى (پر زرق و برق) دنيا آنها را فريب داد و به زيان خود گواهى مى‏دهند كه كافر بودند! (130)

ثَمَانِيَة‌َ أَزْوَاج‌ٍ مِن‌َ الضَّأْن‌ِ اثْنَيْن‌ِ وَ مِن‌َ الْمَعْزِ اثْنَيْن‌ِ قُل‌ْ آلذَّكَرَيْن‌ِ حَرَّم‌َ أَم‌ِ الْأُنْثَيَيْن‌ِ أَمَّا اشْتَمَلَت‌ْ عَلَیْهِ أَرْحام‌ُ الْأُنْثَيَيْن‌ِ نَبِّئُونِي‌ بِعِلْم‌ٍ إِنْ‌ كُنْتُم‌ْ صَادِقِين‌َ (انعام: 143)

هشت جفت از چهارپايان (براى شما) آفريد از ميش دو جفت، و از بز دو جفت بگو: «آيا خداوند نرهاى آنها را حرام كرده، يا ماده‏ها را؟ يا آنچه شكم ماده‏ها در برگرفته؟ اگر راست مى‏گوييد (و بر تحريم اينها دليلى داريد)، به من خبر دهيد!» (143)

وَ مِن‌َ الْإِبِل‌ِ اثْنَيْن‌ِ وَ مِن‌َ الْبَقَرِ اثْنَيْن‌ِ قُل‌ْ آلذَّكَرَيْن‌ِ حَرَّم‌َ أَم‌ِ الْأُنْثَيَيْن‌ِ أَمَّا اشْتَمَلَت‌ْ عَلَیْهِ أَرْحام‌ُ الْأُنْثَيَيْن‌ِ أَم‌ْ كُنْتُم‌ْ شُهَدَاءَ إِذْ وَصَّاكُم‌ُ الله‌ُ بِهَذَا فَمَن‌ْ أَظْلَم‌ُ مِمَّن‌ِ افْتَرَي‌ عَلَي‌ الله‌ِ كَذِبَاً لِيُضِل‌َّ النَّاس‌َ بِغَيْرِ عِلْم‌ٍ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الظَّالِمِين‌َ (انعام: 144)

و از شتر يك جفت، و از گاو هم يك جفت (براى شما آفريد) بگو: «كداميك از اينها را خدا حرام كرده است؟ نرها يا ماده‏ها را؟ يا آنچه را شكم ماده‏ها دربرگرفته؟ يا هنگامى كه خدا شما را به اين موضوع توصيه كرد، شما گواه (بر اين تحريم) بوديد؟! پس چه كسى ستمكارتر است از آن كس كه بر خدا دروغ مى‏بندد، تا مردم را از روى جهل گمراه سازد؟! خداوند هيچ گاه ستمگران را هدايت نمى‏كند» (144)

قُل‌ْ أَغَيْرَ الله‌ِ أَبْغِي‌ رَبَّاً وَ هُوَ رَب‌ُّ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ وَ لاَ تَكْسِب‌ُ كُل‌ُّ نَفْس‌ٍ إِلاَّ عَلَيْهَا وَ لاَ تَزِرُ وَازِرَة‌ٌ وِزْرَ أُخْرَي‌ ثُم‌َّ إِلَي‌ رَبِّكُمْ‌ مَرْجِعُكُم‌ْ فَيُنَبِّئُكُمْ‌ بِمَا كُنْتُم‌ْ فِيه‌ِ تَخْتَلِفُون‌َ (انعام: 164)

بگو: «آيا غير خدا، پروردگارى را بطلبم، در حالى كه او پروردگار همه چيز است؟! هيچ كس، عمل (بدى) جز به زيان خودش، انجام نمى‏دهد و هيچ گنهكارى گناه ديگرى را متحمّل نمى‏شود سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است و شما را از آنچه در آن اختلاف داشتيد، خبر خواهد داد. (164)

فَدَلاَّهُمَا بِغُرُورٍ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَة‌َ بَدَت‌ْ لَهُمَا سَوْآتُهُمَا وَ طَفِقَا يَخْصِفَان‌ِ عَلَيْهِمَا مِنْ‌ وَرَق‌ِ الْجَنَّة‌ِ وَ نَادَاهُمَا رَبُّهُمَا أَلَم‌ْ أَنْهَكُمَا عَنْ‌ تِلْكُمَا الشَّجَرَة‌ِ وَ أَقُلْ‌ لَكُمَا إِن‌َّ الشَّيْطَان‌َ لَكُمَا عَدُوٌّ مُبِين‌ٌ (اعراف: 22)

و به اين ترتيب، آنها را با فريب (از مقامشان) فرودآورد. و هنگامى كه از آن درخت چشيدند، اندامشان [عورتشان‏] بر آنها آشكار شد و شروع كردند به قرار دادن برگهاى (درختان) بهشتى بر خود، تا آن را بپوشانند. و پروردگارشان آنها را نداد داد كه: «آيا شما را از آن درخت نهى نكردم؟! و نگفتم كه شيطان براى شما دشمن آشكارى است؟!» (22)

وَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَة‌ً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَا آبَاءَنَا وَالله‌ُ أَمَرَنَا بِهَا قُل‌ْ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يَأْمُرُ بِالْفَحْشَاءِ أَتَقُولُون‌َ عَلَي‌ الله‌ِ مَا لاَ تَعْلَمُون‌َ (اعراف: 28)

و هنگامى كه كار زشتى انجام مى‏دهند مى‏گويند: «پدران خود را بر اين عمل يافتيم و خداوند ما را به آن دستور داده است!» بگو: «خداوند (هرگز) به كار زشت فرمان نمى‏دهد! آيا چيزى به خدا نسبت مى‏دهيد كه نمى‏دانيد؟!» (28)

أَهَؤُلاَءِ الَّذِين‌َ أَقْسَمْتُم‌ْ لاَ يَنَالُهُم‌ُ الله‌ُ بِرَحْمَتِه‌ِ ادْخُلُوا الْجَنَّة‌َ لاَ خَوْف‌ٌ عَلَيْكُم‌ْ وَ لاَ أَنْتُم‌ْ تَحْزَنُون‌َ (اعراف: 49)

آيا اينها [اين واماندگان بر اعراف‏] همانان نيستند كه سوگند ياد كرديد رحمت خدا هرگز شامل حالشان نخواهد شد؟! (ولى خداوند بخاطر ايمان و بعضى اعمال خيرشان، آنها را بخشيد هم اكنون به آنها گفته مى‏شود:) داخل بهشت شويد، كه نه ترسى داريد و نه غمناك مى‏شويد! (49)

أَوَ عَجِبْتُم‌ْ أَن‌ْ جَاءَكُم‌ْ ذِكْرٌ مِن‌ْ رَبِّكُم‌ْ عَلَي‌ رَجُل‌ٍ مِنْكُم‌ْ لِيُنْذِرَكُم‌ْ وَ لِتَتَّقُوا وَ لَعَلَّكُم‌ْ تُرْحَمُون‌َ (اعراف: 63)

آيا تعجّب كرده‏ايد كه دستور آگاه كننده پروردگارتان به وسيله مردى از ميان شما به شما برسد، تا (از عواقب اعمال خلاف) بيمتان دهد، و (در پرتو اين دستور،) پرهيزگارى پيشه كنيد و شايد مشمول رحمت (الهى) گرديد؟! (63)

وَ إِلَي‌ عَادٍ أَخَاهُم‌ْ هُودَاً قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ اعْبُدُوا الله‌َ مَا لَكُم‌ْ مِن‌ْ إِلَه‌ٍ غَيْرُه‌ُ أَفَلاَ تَتَّقُون‌َ (اعراف: 65)

و به سوى قوم عاد، برادرشان «هود» را (فرستاديم) گفت: «اى قوم من! (تنها) خدا را پرستش كنيد، كه جز او معبودى براى شما نيست! آيا پرهيزگارى پيشه نمى‏كنيد؟!» (65)

أَوَ عَجِبْتُم‌ْ أَنْ‌ جَاءَكُم‌ْ ذِكْرٌ مِنْ‌ رَبِّكُم‌ْ عَلَي‌ رَجُل‌ٍ مِنْكُم‌ْ لِيُنْذِرَكُم‌ْ وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُم‌ْ خُلَفَاءَ مِن‌ْ بَعْدِ قَوْم‌ِ نُوح‌ٍ وَ زَادَكُم‌ْ فِي‌ الْخَلْق‌ِ بَصْطَة‌ً فَاذْكُرُوا آلاَءَ الله‌ِ لَعَلَّكُم‌ْ تُفْلِحُون‌َ (اعراف: 69)

آيا تعجّب كرده‏ايد كه دستور آگاه كننده پروردگارتان به وسيله مردى از ميان شما به شما برسد تا (از مجازات الهى) بيمتان دهد؟! و به ياد آوريد هنگامى كه شما را جانشينان قوم نوح قرار داد و شما را از جهت خلقت (جسمانى) گسترش (و قدرت) داد پس نعمتهاى خدا را به ياد آوريد، شايد رستگار شويد!» (69)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ الله‌َ وَحْدَه‌ُ وَ نَذَرَ مَا كَان‌َ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ‌ كُنْت‌َ مِن‌َ الْصَّادِقِين‌َ (اعراف: 70)

گفتند: «آيا به سراغ ما آمده‏اى كه تنها خداى يگانه را بپرستيم، و آنچه را پدران ما مى‏پرستند، رها كنيم؟! پس اگر راست مى‏گويى آنچه را (از بلا و عذاب الهى) به ما وعده مى‏دهى، بياور»! (70)

قَال‌َ قَدْ وَقَع‌َ عَلَيْكُم‌ْ مِنْ‌ رَبِّكُم‌ْ رِجْس‌ٌ وَ غَضَب‌ٌ أَتُجَادِلُونَنِي‌ فِي‌ أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُم‌ْ وَ آبَاؤُكُم‌ْ مَا نَزَّل‌َ الله‌ُ بِهَا مِنْ‌ سُلْطَان‌ٍ فَانْتَظِرُوا إِنِّي‌ مَعَكُم‌ْ مِن‌َ الْمُنْتَظِرِين‌َ (اعراف: 71)

گفت: «پليدى و غضب پروردگارتان، شما را فرا گرفته است! آيا با من در مورد نامهايى مجادله مى‏كنيد كه شما و پدرانتان 0 بعنوان معبود و خدا، بر بتها) گذارده‏ايد، در حالى كه خداوند هيچ دليلى درباره آن نازل نكرده است؟! پس شما منتظر باشيد، من هم با شما انتظار مى‏كشم! (شما انتظار شكست من، و من انتظار عذاب الهى براى شما!)» (71)

قَال‌َ الْمَلَأَُ الَّذِين‌َ اسْتَكْبَرُوا مِنْ‌ قَوْمِه‌ِ لِلَّذِين‌َ اسْتُضْعِفُوا لِمَن‌ْ آمَن‌َ مِنْهُم‌ْ أَتَعْلَمُون‌َ أَن‌َّ صَالِحَاً مُرْسَل‌ٌ مِنْ‌ رَبِّه‌ِ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِل‌َ بِه‌ِ مُؤْمِنُون‌َ (اعراف: 75)

(ولى) اشراف متكبر قوم او، به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند، گفتند: «آيا (براستى) شما يقين داريد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟!» آنها گفتند: «ما به آنچه او بدان مأموريت يافته، ايمان آورده‏ايم.» (75)

وَ لُوطَاً إِذْ قَال‌َ لِقَوْمِه‌ِ أَتَأْتُون‌َ الْفَاحِشَة‌َ مَا سَبَقَكُم‌ْ بِهَا مِنْ‌ أَحَدٍ مِن‌َ الْعَالَمِين‌َ (اعراف: 80)

و (به خاطر آوريد) لوط را، هنگامى كه به قوم خود گفت: «آيا عمل بسيار زشتى را انجام مى‏دهيد كه هيچيك از جهانيان، پيش از شما انجام نداده است؟! (80)

قَال‌َ الْمَلَأَُ الَّذِين‌َ اسْتَكْبَرُوا مِن‌ْ قَوْمِه‌ِ لَنُخْرِجَنَّك‌َ يَا شُعَيْب‌ُ وَالَّذِين‌َ آمَنُوا مَعَك‌َ مِنْ‌ قَرْيَتِنَا أَوْ لَتَعُودُن‌َّ فِي‌ مِلَّتِنَا قَال‌َ أَوَ لَوْ كُنَّا كَارِهِين‌َ (اعراف: 88)

اشراف زورمند و متكبّر از قوم او گفتند: «اى شعيب! به يقين، تو و كسانى را كه به تو ايمان آورده‏اند، از شهر و ديار خود بيرون خواهيم كرد، يا به آيين ما بازگرديد!» كفت: «آيا (مى‏خواهيد ما را بازگردانيد) اگر چه مايل نباشيم؟! (88)

أَفَأَمِن‌َ أَهْل‌ُ الْقُرَي‌ أَن‌ْ يَأْتِيَهُم‌ْ بَأْسُنَا بَيَاتَاً وَ هُم‌ْ نَائِمُون‌َ (اعراف: 97)

آيا اهل اين آباديها، از اين ايمنند كه عذاب ما شبانه به سراغ آنها بيايد در حالى كه در خواب باشند؟! (97)

أَوَ أَمِن‌َ أَهْل‌ُ الْقُرَي‌ أَن‌ْ يَأْتِيَهُم‌ْ بَأْسُنَا ضُحَي‌ً وَ هُم‌ْ يَلْعَبُون‌َ (اعراف: 98)

آيا اهل اين آباديها، از اين ايمنند كه عذاب ما هنگام روز به سراغشان بيايد در حالى كه سرگرم بازى هستند؟! (98)

أَفَأَمِنُوا مَكْرَ الله‌ِ فَلاَ يَأْمَن‌ُ مَكْرَ الله‌ِ إِلاَّ الْقَوْم‌ُ الْخَاسِرُون‌َ (اعراف: 99)

آيا آنها خود را از مكر الهى در امان مى‏دانند؟! در حالى كه جز زيانكاران، خود را از مكر (و مجازات) خدا ايمن نمى‏دانند! (99)

أَوَ لَم‌ْ يَهْدِ لِلَّذِين‌َ يَرِثُون‌َ الْأَرْض‌َ مِن‌ْ بَعْدِ أَهْلِهَا أَن‌ْ لَوْ نَشَاءُ أَصَبْنَاهُم‌ْ بِذُنُوبِهِم‌ْ وَ نَطْبَع‌ُ عَلَي‌ قُلُوبِهِم‌ْ فَهُم‌ْ لاَ يَسْمَعُون‌َ (اعراف: 100)

آيا كسانى كه وارث روى زمين بعد از صاحبان آن مى‏شوند، عبرت نمى‏گيرند كه اگر بخواهيم، آنها را نيز به گناهانشان هلاك مى‏كنيم، و بر دلهايشان مهر مى‏نهيم تا (صداى حق را) نشنوند؟! (100)

وَ قَال‌َ الْمَلَأَُ مِن‌ْ قَوْم‌ِ فِرْعَوْن‌َ أَتَذَرُ مُوسَي‌ وَ قَوْمَه‌ُ لِيُفْسِدُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَ يَذَرَك‌َ وَ آلِهَتَك‌َ قَال‌َ سَنُقَتِّل‌ُ أَبْنَاءَهُم‌ْ وَ نَسْتَحْيِي‌ نِسَاءَهُم‌ْ وَ إِنَّا فَوْقَهُم‌ْ قَاهِرُون‌َ (اعراف: 127)

و اشراف قوم فرعون (به او) گفتند: «آيا موسى و قومش را رها مى‏كنى كه در زمين فساد كنند، و تو و خدايانت را رها سازد؟!» گفت: «بزودى پسرانشان را مى‏كشيم، و دخترانشان را زنده نگه مى‏داريم (تا به ما خدمت كنند) و ما بر آنها كاملًا مسلّطيم!» (127)

قَال‌َ أَغَيْرَ الله‌ِ أَبْغِيكُم‌ْ إِلَهَاً وَ هُوَ فَضَّلَكُم‌ْ عَلَي‌ الْعَالَمِين‌َ (اعراف: 140)

(سپس) گفت: «آيا غير از خداوند، معبودى براى شما بطلبم؟! خدايى كه شما را بر جهانيان (و مردم عصرتان) برترى داد!» (140)

وَاتَّخَذَ قَوْم‌ُ مُوسَي‌ مِنْ‌ بَعْدِه‌ِ مِن‌ْ حُلِيِّهِم‌ْ عِجْلاً جَسَداً لَه‌ُ خُوَارٌ أَلَم‌ْ يَرَوْا أَنَّه‌ُ لاَ يُكَلِّمُهُم‌ْ وَ لاَ يَهْدِيهِم‌ْ سَبِيلاً اتَّخَذُوه‌ُ وَ كَانُوا ظَالِمِين‌َ (اعراف: 148)

قوم موسى بعد (از رفتن) او (به ميعادگاه خدا)، از زيورهاى خود گوساله‏اى ساختند جسد بى‏جانى كه صداى گوساله داشت! آيا آنها نمى‏ديدند كه با آنان سخن نمى‏گويد، و به راه (راست) هدايتشان نمى‏كند؟! آن را (خداى خود) انتخاب كردند، و ظالم بودند! (148)

وَ لَمَّا رَجَع‌َ مُوسَي‌ إِلَي‌ قَوْمِه‌ِ غَضْبَان‌َ أَسِفَاً قَال‌َ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُونِي‌ مِنْ‌ بَعْدِي‌ أَعَجِلْتُم‌ْ أَمْرَ رَبِّكُم‌ْ وَ أَلْقَي‌ الْأَلْوَاح‌َ وَ أَخَذَ بِرَأْس‌ِ أَخِيه‌ِ يَجُرُّه‌ُ إِلَيْه‌ِ قَال‌َ ابْن‌َ أُم‌َّ إِن‌َّ الْقَوْم‌َ اسْتَضْعَفُونِي‌ وَ كَادُوا يَقْتُلُونَنِي‌ فَلاَ تُشْمِت‌ْ بِي‌َ الْأَعْدَاءَ وَ لاَ تَجْعَلْنِي‌ مَع‌َ الْقَوْم‌ِ الظَّالِمِين‌َ (اعراف: 150)

و هنگامى كه موسى خشمگين و اندوهناك به سوى قوم خود بازگشت، گفت: «پس از من، بد جانشينانى برايم بوديد (و آيين مرا ضايع كرديد)! آيا در مورد فرمان پروردگارتان (و تمديد مدّت ميعاد او)، عجله نموديد (و زود قضاوت كرديد؟!)» سپس الواح را افكند، و سر برادر خود را گرفت (و با عصبانيت) به سوى خود كشيد او گفت: «فرزند مادرم! اين گروه، مرا در فشار گذاردند و ناتوان كردند و نزديك بود مرا بكشند، پس كارى نكن كه دشمنان مرا شماتت كنند و مرا با گروه ستمكاران قرار مده!» (150)

وَاخْتَارَ مُوسَي‌ قَوْمَه‌ُ سَبْعِين‌َ رَجُلاً لِمِيقَاتِنَا فَلَمَّا أَخَذَتْهُم‌ُ الرَّجْفَة‌ُ قَال‌َ رَب‌ِّ لَوْ شِئْت‌َ أَهْلَكْتَهُمْ‌ مِنْ‌ قَبْل‌ُ وَ إِيَّاي‌َ أَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَل‌َ السُّفَهَاءُ مِنَّا إِن‌ْ هِي‌َ إِلاَّ فِتْنَتُك‌َ تُضِل‌ُّ بِهَا مَنْ‌ تَشَاءُ وَ تَهْدِي‌ مَنْ‌ تَشَاءُ أَنْت‌َ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَ أَنْت‌َ خَيْرُ الْغَافِرِين‌َ (اعراف: 155)

موسى از قوم خود، هفتاد تن از مردان را براى ميعادگاه ما برگزيد و هنگامى كه زمين‏لرزه آنها را فرا گرفت (و هلاك شدند)، گفت: «پروردگارا! اگر مى‏خواستى، مى توانستى آنها و مرا پيش از اين نيز هلاك كنى! آيا ما را به آنچه سفيهانمان انجام داده‏اند، (مجازات و) هلاك مى‏كنى؟! اين، جز آزمايش تو، چيز ديگر نيست كه هر كس را بخواهى (و مستحق بدانى)، به وسيله آن گمراه مى‏سازى و هر كس را بخواهى (و شايسته ببينى)، هدايت مى‏كنى! تو ولىّ مايى، و ما را بيامرز، بر ما رحم كن، و تو بهترين آمرزندگانى! (155)

فَخَلَف‌َ مِنْ‌ بَعْدِهِم‌ْ خَلْف‌ٌ وَرِثُوا الْكِتَاب‌َ يَأْخُذُون‌َ عَرَض‌َ هَذَا الْأَدْنَي‌ وَ يَقُولُون‌َ سَيُغْفَرُ لَنَا وَ إِنْ‌ يَأْتِهِم‌ْ عَرَض‌ٌ مِثْلُه‌ُ يَأْخُذُوه‌ُ أَلَم‌ْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِم‌ْ مِيثَاق‌ُ الْكِتَاب‌ِ أَنْ‌ لاَ يَقُولُوا عَلَي‌ الله‌ِ إِلاَّ الْحَق‌َّ وَ دَرَسُوا مَا فِيه‌ِ وَالدَّارُ الْآخِرَة‌ُ خَيْرٌ لِلَّذِين‌َ يَتَّقُون‌َ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (اعراف: 169)

پس از آنها، فرزندانى جاى آنها را گرفتند كه وارث كتاب (آسمانى، تورات) شدند (امّا با اين حال،) متاع اين دنياى پست را گرفته، (بر اطاعت فرمان خدا ترجيح مى‏دهند) و مى‏گويند: « (اگر ما گنهكاريم توبه مى‏كنيم و) بزودى بخشيده خواهيم شد!» اما اگر متاع ديگرى همانند آن به دستشان بيفتد، آن را (نيز) مى‏گيرند، (و باز حكم خدا را پشت سر مى‏افكنند.) آيا پيمان كتاب (خدا) از آنها گرفته نشده كه بر خدا (دروغ نبندند، و) جز حق نگويند، و آنان بارها آن را خوانده‏اند؟! و سراى آخرت براى پرهيزگاران بهتر است، آيا نمى‏فهميد؟! (169)

وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّك‌َ مِنْ‌ بَنِي‌ آدَم‌َ مِنْ‌ ظُهُورِهِم‌ْ ذُرِّيَّتَهُم‌ْ وَ أَشْهَدَهُم‌ْ عَلَي‌ أَنْفُسِهِم‌ْ أَلَسْت‌ُ بِرَبِّكُم‌ْ قَالُوا بَلَي‌ شَهِدْنَا أَنْ‌ تَقُولُوا يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ إِنَّا كُنَّا عَن‌ْ هَذَا غَافِلِين‌َ (اعراف: 172)

و (به خاطر بياور) زمانى را كه پروردگارت از پشت و صلب فرزندان آدم، ذريه آنها را برگرفت و آنها را گواه بر خويشتن ساخت (و فرمود:) «آيا من پروردگار شما نيستم؟» گفتند: «آرى، گواهى مى‏دهيم!» (چنين كرد مبادا) روز رستاخيز بگوييد: «ما از اين، غافل بوديم (و از پيمان فطرى توحيد بى‏خبر مانديم)»! (172)

أَوْ تَقُولُوا إِنَّمَا أَشْرَك‌َ آبَاؤُنَا مِنْ‌ قَبْل‌ُ وَ كُنَّا ذُرِّيَّة‌ً مِنْ‌ بَعْدِهِم‌ْ أَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَل‌َ الْمُبْطِلُون‌َ (اعراف: 173)

يا بگوييد: «پدرانمان پيش از ما مشرك بودند، ما هم فرزندانى بعد از آنها بوديم (و چاره‏اى جز پيروى از آنان نداشتيم) آيا ما را به آنچه باطل‏گرايان انجام دادند مجازات مى‏كنى؟!» (173)

أَوَ لَم‌ْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِمْ‌ مِنْ‌ جِنَّة‌ٍ إِن‌ْ هُوَ إِلاَّ نَذِيرٌ مُبِين‌ٌ (اعراف: 184)

آيا فكر نكردند كه همنشين آنها [پيامبر] هيچ گونه (اثرى از) جنون ندارد؟! (پس چگونه چنين نسبت ناروايى به او مى‏دهند؟!) او فقط بيم دهنده آشكارى است (كه مردم را متوجه وظايفشان مى‏سازد). (184)

أَوَ لَم‌ْ يَنْظُرُوا فِي‌ مَلَكُوت‌ِ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَ مَا خَلَق‌َ الله‌ُ مِن‌ شَي‌ْءٍ وَ أَن‌ْ عَسَي‌ أَنْ‌ يَكُون‌َ قَدِ اقْتَرَب‌َ أَجَلُهُم‌ْ فَبِأَي‌ِّ حَدِيث‌ٍ بَعْدَه‌ُ يُؤْمِنُون‌َ (اعراف: 185)

آيا در حكومت و نظام آسمانها و زمين، و آنچه خدا آفريده است، (از روى دقت و عبرت) نظر نيفكندند؟! (و آيا در اين نيز انديشه نكردند كه) شايد پايان زندگى آنها نزديك شده باشد؟! (اگر به اين كتاب آسمانى روشن ايمان نياورند،) بعد از آن به كدام سخن ايمان خواهند آورد؟! (185)

أَيُشْرِكُون‌َ مَا لاَ يَخْلُق‌ُ شَيْءً وَ هُم‌ْ يُخْلَقُون‌َ (اعراف: 191)

آيا موجوداتى را همتاى او قرار مى‏دهند كه چيزى را نمى‏آفرينند، و خودشان مخلوقند. (191)

وَ إِنْ‌ تَدْعُوهُم‌ْ إِلَي‌ الْهُدَي‌ لاَ يَتَّبِعُوكُم‌ْ سَوَاءٌ عَلَيْكُم‌ْ أَدَعَوْتُمُوهُم‌ْ أَم‌ْ أَنْتُم‌ْ صَامِتُون‌َ (اعراف: 193)

و هر گاه آنها را به سوى هدايت دعوت كنيد، از شما پيروى نمى‏كنند و براى شما يكسان است چه آنها را دعوت كنيد و چه خاموش باشيد؟! (193)

أَلَهُم‌ْ أَرْجُل‌ٌ يَمْشُون‌َ بِهَا أَم‌ْ لَهُم‌ْ أَيْدٍ يَبْطِشُون‌َ بِهَا أَم‌ْ لَهُم‌ْ أَعْيُن‌ٌ يُبْصِرُون‌َ بِهَا أَم‌ْ لَهُم‌ْ آذَان‌ٌ يَسْمَعُون‌َ بِهَا قُل‌ِ ادْعُوا شُرَكَاءَكُم‌ْ ثُم‌َّ كِيدُون‌ِ فَلاَ تُنْظِرُون‌ِ (اعراف: 195)

آيا (آنها حد اقل همانند خود شما) پاهايى دارند كه با آن راه بروند؟! يا دستهايى دارند كه با آن چيزى را بگيرند (و كارى انجام دهند)؟! يا چشمانى دارند كه با آن ببينند؟! يا گوشهايى دارند كه با آن بشنوند؟! (نه، هرگز، هيچ كدام،) بگو: « (اكنون كه چنين است،) بتهاى خويش را كه شريك خدا قرار داده‏ايد (بر ضد من) بخوانيد، و براى من نقشه بكشيد، و لحظه‏اى مهلت ندهيد، (تا بدانيد كارى از آنها ساخته نيست)! (195)

أَلاَ تُقَاتِلُون‌َ قَوْمَاً نَكَثُوا أَيْمَانَهُم‌ْ وَ هَمُّوا بِإِخْرَاج‌ِ الرَّسُول‌ِ وَ هُمْ‌ بَدَءُوكُم‌ْ أَوَّل‌َ مَرَّة‌ٍ أَتَخْشَوْنَهُم‌ْ فَالله‌ُ أَحَق‌ُّ أَنْ‌ تَخْشَوْه‌ُ إِنْ‌ كُنْتُمْ‌ مُؤْمِنِين‌َ (توبه: 13)

آيا با گروهى كه پيمانهاى خود را شكستند، و تصميم به اخراج پيامبر گرفتند، پيكار نمى‏كنيد؟! در حالى كه آنها نخستين بار (پيكار با شما را) آغاز كردند آيا از آنها مى‏ترسيد؟! با اينكه خداوند سزاوارتر است كه از او بترسيد، اگر مؤمن هستيد! (13)

أَجَعَلْتُم‌ْ سِقَايَة‌َ الْحَاج‌ِّ وَ عِمَارَة‌َ الْمَسْجِدِ الْحَرَام‌ِ كَمَن‌ْ آمَن‌َ بِالله‌ِ وَالْيَوْم‌ِ الْآخِرِ وَ جَاهَدَ فِي‌ سَبِيل‌ِ الله‌ِ لاَ يَسْتَوُون‌َ عِنْدَ الله‌ِ وَالله‌ُ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الظَّالِمِين‌َ (توبه: 19)

آيا سيراب كردن حجاج، و آباد ساختن مسجد الحرام را، همانند (عمل) كسى قرار داديد كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده، و در راه او جهاد كرده است؟! (اين دو،) نزد خدا مساوى نيستند! و خداوند گروه ظالمان را هدايت نمى‏كند! (19)

يَا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا مَا لَكُم‌ْ إِذَا قِيل‌َ لَكُم‌ُ انْفِرُوا فِي‌ سَبِيل‌ِ الله‌ِ اثَّاقَلْتُم‌ْ إِلَي‌ الْأَرْض‌ِ أَرَضِيتُم‌ْ بِالْحَيَاة‌ِ الدُّنْيَا مِن‌َ الْآخِرَة‌ِ فَمَا مَتَاع‌ُ الْحَيَاة‌ِ الدُّنْيَا فِي‌ الْآخِرَة‌ِ إِلاَّ قَلِيل‌ٌ (توبه: 38)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! چرا هنگامى كه به شما گفته مى‏شود: «به سوى جهاد در راه خدا حركت كنيد!» بر زمين سنگينى مى‏كنيد (و سستى به خرج مى‏دهيد)؟! آيا به زندگى دنيا به جاى آخرت راضى شده‏ايد؟! با اينكه متاع زندگى دنيا، در برابر آخرت، جز اندكى نيست! (38)

أَلَم‌ْ يَعْلَمُوا أَنَّه‌ُ مَنْ‌ يُحَادِدِ الله‌َ وَ رَسُولَه‌ُ فَأَن‌َّ لَه‌ُ نَارَ جَهَنَّم‌َ خَالِدَاً فِيهَا ذَلِك‌َ الْخِزْي‌ُ الْعَظِيم‌ُ (توبه: 63)

آيا نمى‏دانند هر كس با خدا و رسولش دشمنى كند، براى او آتش دوزخ است جاودانه در آن مى‏ماند؟! اين، همان رسوايى بزرگ است! (63)

وَ لَئِنْ‌ سَأَلْتَهُم‌ْ لَيَقُولُن‌َّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوض‌ُ وَ نَلْعَب‌ُ قُل‌ْ أَبِالله‌ِ وَ آيَاتِه‌ِ وَ رَسُولِه‌ِ كُنْتُم‌ْ تَسْتَهْزِئُون‌َ (توبه: 65)

و اگر از آنها بپرسى (: «چرا اين اعمال خلاف را انجام داديد؟!»)، مى‏گويند: «ما بازى و شوخى مى‏كرديم!» بگو: «آيا خدا و آيات او و پيامبرش را مسخره مى‏كرديد؟!» (65)

أَلَم‌ْ يَأْتِهِم‌ْ نَبَأُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ قَوْم‌ِ نُوح‌ٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَ قَوْم‌ِ إِبْرَاهِيم‌َ وَ أَصْحَاب‌ِ مَدْيَن‌َ وَالْمُؤْتَفِكَات‌ِ أَتَتْهُم‌ْ رُسُلُهُمْ‌ بِالْبَيِّنَات‌ِ فَمَا كَان‌َ الله‌ُ لِيَظْلِمَهُم‌ْ وَ لَكِنْ‌ كَانُوا أَنْفُسَهُم‌ْ يَظْلِمُون‌َ (توبه: 70)

آيا خبر كسانى كه پيش از آنها بودند، به آنان نرسيده است؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و «قوم ابراهيم» و «اصحاب مدين» [قوم شعيب‏] و «شهرهاى زير و رو شده» [قوم لوط] پيامبرانشان دلايل روشن براى آنان آوردند، (ولى نپذيرفتند) خداوند به آنها ستم نكرد، امّا خودشان بر خويشتن ستم مى‏كردند! (70)

أَلَم‌ْ يَعْلَمُوا أَن‌َّ الله‌َ يَعْلَم‌ُ سِرَّهُم‌ْ وَ نَجْوَاهُم‌ْ وَ أَن‌َّ الله‌َ عَلاَّم‌ُ الْغُيُوب‌ِ (توبه: 78)

آيا نمى‏دانستند كه خداوند، اسرار و سخنان درگوشى آنها را مى‏داند و خداوند داناى همه غيبها (و امور پنهانى) است؟! (78)

أَلَم‌ْ يَعْلَمُوا أَن‌َّ الله‌َ هُوَ يَقْبَل‌ُ التَّوبَة‌َ عَن‌ْ عِبَادِه‌ِ وَ يَأْخُذُ الصَّدَقَات‌ِ وَ أَن‌َّ الله‌َ هُوَ التَّوَّاب‌ُ الرَّحِيم‌ُ (توبه: 104)

آيا نمى‏دانستند كه فقط خداوند توبه را از بندگانش مى‏پذيرد، و صدقات را مى‏گيرد، و خداوند توبه‏پذير و مهربان است؟! (104)

أَفَمَن‌ْ أَسَّس‌َ بُنْيَانَه‌ُ عَلَي‌ تَقْوَي‌ مِن‌َ الله‌ِ وَ رِضْوَان‌ٍ خَيْرٌ أَمْ‌ مَن‌ْ أَسَّس‌َ بُنْيَانَه‌ُ عَلَي‌ شَفَا جُرُف‌ٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِه‌ِ فِي‌ نَارِ جَهَنَّم‌َ وَالله‌ُ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الظَّالِمِين‌َ (توبه: 109)

آيا كسى كه شالوده آن را بر تقواى الهى و خشنودى او بنا كرده بهتر است، يا كسى كه اساس آن را بر كنار پرتگاه سستى بنا نموده كه ناگهان در آتش دوزخ فرومى‏ريزد؟ و خداوند گروه ستمگران را هدايت نمى‏كند! (109)

أَوَ لاَ يَرَوْن‌َ أَنَّهُم‌ْ يُفْتَنُون‌َ فِي‌ كُل‌ِّ عَام‌ٍ مَرَّة‌ً أَوْ مَرَّتَيْن‌ِ ثُم‌َّ لاَ يَتُوبُون‌َ وَ لاَ هُم‌ْ يَذَّكَّرُون‌َ (توبه: 126)

آيا آنها نمى‏بينند كه در هر سال، يك يا دو بار آزمايش مى‏شوند؟! باز توبه نمى‏كنند، و متذكّر هم نمى‏گردند! (126)

أَكَان‌َ لِلنَّاس‌ِ عَجَبَاً أَن‌ْ أَوْحَيْنَا إِلَي‌ رَجُل‌ٍ مِنْهُم‌ْ أَن‌ْ أَنْذِرِ النَّاس‌َ وَ بَشِّرِ الَّذِين‌َ آمَنُوا أَن‌َّ لَهُم‌ْ قَدَم‌َ صِدْق‌ٍ عِنْدَ رَبِّهِم‌ْ قَال‌َ الْكَافِرُون‌َ إِن‌َّ هَذَا لَسَاحِرٌ مُبِين‌ٌ (يونس: 2)

آيا براى مردم، موجب شگفتى بود كه به مردى از آنها وحى فرستاديم كه مردم را (از عواقب كفر و گناه) بترسان، و به كسانى كه ايمان آورده‏اند بشارت ده كه براى آنها، سابقه نيك (و پاداشهاى مسلّم) نزد پروردگارشان است؟! (امّا) كافران گفتند: «اين مرد، ساحر آشكارى است!» (2)

إِن‌َّ رَبَّكُم‌ُ الله‌ُ الَّذِي‌ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ فِي‌ سِتَّة‌ِ أَيَّام‌ٍ ثُم‌َّ اسْتَوَي‌ عَلَي‌ الْعَرْش‌ِ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ مَا مِنْ‌ شَفِيع‌ٍ إِلاَّ مِن‌ْ بَعْدِ إِذْنِه‌ِ ذَلِكُم‌ُ الله‌ُ رَبُّكُم‌ْ فَاعْبُدُوه‌ُ أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (يونس: 3)

پروردگار شما، خداوندى است كه آسمانها و زمين را در شش روز [شش دوران‏] آفريد سپس بر تخت (قدرت) قرار گرفت، و به تدبير كار (جهان) پرداخت هيچ شفاعت كننده‏اى، جز با اذن او نيست اين است خداوند، پروردگار شما! پس او را پرستش كنيد! آيا متذكّر نمى‏شويد؟! (3)

قُلْ لَوْ شَاءَ الله‌ُ مَا تَلَوْتُه‌ُ عَلَيْكُم‌ْ وَ لاَ أَدْرَاكُم‌ْ بِه‌ِ فَقَدْ لَبِثْت‌ُ فِيكُم‌ْ عُمُرَاً مِنْ‌ قَبْلِه‌ِ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (يونس: 16)

بگو: «اگر خدا مى‏خواست، من اين آيات را بر شما نمى‏خواندم و خداوند از آن آگاهتان نمى‏كرد چه اينكه مدّتها پيش از اين، در ميان شما زندگى نمودم (و هرگز آيه‏اى نياوردم) آيا نمى‏فهميد؟!» (16)

وَ يَعْبُدُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ مَا لاَ يَضُرُّهُم‌ْ وَ لاَ يَنْفَعُهُم‌ْ وَ يَقُولُون‌َ هَؤُلاَءِ شُفَعَاؤُنَا عِنْدَ الله‌ِ قُل‌ْ أَتُنَبِّئُون‌َ الله‌َ بِمَا لاَ يَعلَم‌ُ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ لاَ فِي‌ الْأَرْض‌ِ سُبْحَانَه‌ُ وَ تَعَالَي‌ عَمَّا يُشْرِكُون‌َ (يونس: 18)

آنها غير از خدا، چيزهايى را مى‏پرستند كه نه به آنان زيان مى‏رساند، و نه سودى مى‏بخشد و مى‏گويند: «اينها شفيعان ما نزد خدا هستند!» بگو: «آيا خدا را به چيزى خبر مى‏دهيد كه در آسمانها و زمين سراغ ندارد؟!» منزه است او، و برتر است از آن همتايانى كه قرار مى‏دهند! (18)

قُل‌ْ مَنْ‌ يَرْزُقُكُمْ‌ مِن‌َ السَّمَاءِ وَالْأَرْض‌ِ أَمْ مَنْ‌ يَمْلِك‌ُ السَّمْع‌َ وَالْأَبْصَارَ وَ مَنْ‌ يُخْرِج‌ُ الْحَي‌َّ مِن‌َ الْمَيِّت‌ِ وَ يُخْرِج‌ُ الْمَيِّت‌َ مِن‌َ الْحَي‌ِّ وَ مَنْ‌ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَيَقُولُون‌َ الله‌ُ فَقُل‌ْ أَفَلاَ تَتَّقُون‌َ (يونس: 31)

بگو: «چه كسى شما را از آسمان و زمين روزى مى‏دهد؟ يا چه كسى مالك (و خالق) گوش و چشمهاست؟ و چه كسى زنده را از مرده، و مرده را از زنده بيرون مى‏آورد؟ و چه كسى امور (جهان) را تدبير مى‏كند؟» بزودى (در پاسخ) مى‏گويند: «خدا»، بگو: «پس چرا تقوا پيشه نمى‏كنيد (و از خدا نمى‏ترسيد)؟! (31)

قُل‌ْ هَل‌ْ مِنْ‌ شُرَكَائِكُمْ‌ مَنْ‌ يَهْدِي‌ إِلَي‌ الْحَق‌ِّ قُل‌ِ الله‌ُ يَهْدِي‌ لِلْحَق‌ِّ أَفَمَنْ‌ يَهْدِي‌ إِلَي‌ الْحَق‌ِّ أَحَق‌ُّ أَنْ‌ يُتَّبَع‌َ أَم‌ْ مَنْ‌ لاَ يَهِدِّي‌ إِلاَّ أَنْ‌ يُهْدَي‌ فَمَا لَكُم‌ْ كَيْف‌َ تَحْكُمُون‌َ (يونس: 35)

بگو: «آيا هيچ يك از معبودهاى شما، به سوى حق هدايت مى‏كند؟! بگو: «تنها خدا به حق هدايت مى‏كند! آيا كسى كه هدايت به سوى حق مى‏كند براى پيروى شايسته‏تر است، يا آن كس كه خود هدايت نمى‏شود مگر هدايتش كنند؟ شما را چه مى‏شود، چگونه داورى مى‏كنيد؟!» (35)

وَ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَسْتَمِعُون‌َ إِلَيْك‌َ أَفَأَنْت‌َ تُسْمِع‌ُ الصُّم‌َّ وَ لَوْ كَانُوا لاَ يَعْقِلُون‌َ (يونس: 42)

گروهى از آنان، بسوى تو گوش فرامى‏دهند (امّا گويى هيچ نمى‏شنوند و كرند)! آيا تو مى‏توانى سخن خود را به گوش كران برسانى، هر چند نفهمند؟! (42)

وَ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَنْظُرُ إِلَيْك‌َ أَفَأَنْت‌َ تَهْدِي‌ الْعُمْي‌َ وَ لَوْ كَانُوا لاَ يُبْصِرُون‌َ (يونس: 43)

و گروهى از آنان، به سوى تو مى‏نگرند (امّا گويى هيچ نمى‏بينند)! آيا تو مى‏توانى نابينايان را هدايت كنى، هر چند نبينند؟! (43)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِن‌ْ أَتَاكُم‌ْ عَذَابُه‌ُ بَيَاتَاً أَوْ نَهَارَاً مَاذَا يَسْتَعْجِل‌ُ مِنْه‌ُ الْمُـجْرِمُون‌َ (يونس: 50)

بگو: «اگر مجازات او، شب‏هنگام يا در روز به سراغ شما آيد (، آيا مى‏توانيد آن را از خود دفع كنيد؟!)» پس مجرمان براى چه عجله مى‏كنند؟! (50)

أَثُم‌َّ إِذَا مَا وَقَع‌َ آمَنْتُمْ‌ بِه‌ِ آلْآن‌َ وَ قَدْ كُنْتُمْ‌ بِه‌ِ تَستَعْجِلُون‌َ (يونس: 51)

يا اينكه آن گاه كه واقع شد، به آن ايمان مى‏آوريد! (به شما گفته مى‏شود:) حالا؟! در حالى كه قبلًا براى آن عجله مى‏كرديد! (ولى اكنون چه سود!) (51)

وَ يَسْتَنْبِئُونَك‌َ أَحَق‌ٌّ هُوَ قُل‌ْ إِيْ‌ وَ رَبِّي‌ إِنَّه‌ُ لَحَق‌ٌّ وَ مَا أَنْتُمْ‌ بِمُعْجِزِين‌َ (يونس: 53)

از تو مى‏پرسند: «آيا آن (وعده مجازات الهى) حقّ است؟» بگو: «آرى، به پروردگارم سوگند، قطعاً حقّ است و شما نمى‏توانيد از آن جلوگيرى كنيد!» (53)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُمْ‌ مَا أَنْزَل‌َ الله‌ُ لَكُمْ‌ مِنْ‌ رِزْق‌ٍ فَجَعَلْتُم‌ْ مِنْه‌ُ حَرَامَاً وَ حَلاَلاً قُل‌ْ آلله‌ُ أَذِن‌َ لَكُم‌ْ أَم‌ْ عَلَي‌ الله‌ِ تَفْتَرُون‌َ (يونس: 59)

بگو: «آيا روزيهايى را كه خداوند بر شما نازل كرده ديده‏ايد، كه بعضى از آن را حلال، و بعضى را حرام نموده‏ايد؟!» بگو: «آيا خداوند به شما اجازه داده، يا بر خدا افترا مى بنديد (و از پيش خود، حلال و حرام مى‏كنيد؟!)» (59)

قَالُوا اتَّخَذَ الله‌ُ وَلَدَاً سُبْحَانَه‌ُ هُوَ الْغَنِي‌ُّ لَه‌ُ مَا فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ مَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ إِن‌ْ عِنْدَكُمْ‌ مِنْ‌ سُلْطَان‌ٍ بِهَذَا أَتَقُولُون‌َ عَلَي‌ الله‌ِ مَا لاَ تَعْلَمُون‌َ (يونس: 68)

گفتند: «خداوند فرزندى براى خود انتخاب كرده است»! (از هر عيب و نقص و احتياجى) منزه است! او بى‏نياز است! از آن اوست آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است! شما هيچ گونه دليلى بر اين ادعا نداريد! آيا به خدا نسبتى مى‏دهيد كه نمى‏دانيد؟! (68)

قَال‌َ مُوسَي‌ أَتَقُولُون‌َ لِلْحَق‌ِّ لَمَّا جَاءَكُم‌ْ أَسِحْرٌ هَذَا وَ لاَ يُفْلِح‌ُ السَّاحِرُون‌َ (يونس: 77)

موسى گفت: «آيا درباره حقّ، هنگامى كه به سوى شما آمد، (چنين) مى‏گوييد؟! آيا اين سحر است؟! در حالى كه ساحران (هرگز) رستگار (و پيروز) نمى‏شوند! (77)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْه‌ِ آباءَنَا وَ تَكُون‌َ لَكُمَا الْكِبْرِيَاءُ فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَ مَا نَحْن‌ُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِين‌َ (يونس: 78)

گفتند: «آيا آمده‏اى كه ما را، از آنچه پدرانمان را بر آن يافتيم، منصرف سازى و بزرگى (و رياست) در روى زمين، از آن شما دو تن باشد؟! ما (هرگز) به شما ايمان نمى‏آوريم!» (78)

آلْآن‌َ وَ قَدْ عَصَيْت‌َ قَبْل‌ُ وَ كُنْت‌َ مِن‌َ الْمُفْسِدِين‌َ (يونس: 91)

(امّا به او خطاب شد:) الآن؟!! در حالى كه قبلًا عصيان كردى، و از مفسدان بودى! (91)

وَ لَوْ شَاءَ رَبُّك‌َ لَآمَن‌َ مَن‌ْ فِي‌ الْأَرْض‌ِ كُلُّهُم‌ْ جَميعَاً أَفَأَنْت‌َ تُكْرِه‌ُ النَّاس‌َ حَتَّي‌ يَكُونُوا مُؤْمِنِين‌َ (يونس: 99)

و اگر پروردگار تو مى‏خواست، تمام كسانى كه روى زمين هستند، همگى به (اجبار) ايمان مى‏آوردند آيا تو مى‏خواهى مردم را مجبور سازى كه ايمان بياورند؟! (ايمان اجبارى چه سودى دارد؟!) (99)

أَفَمَنْ‌ كَان‌َ عَلَي‌ بَيِّنَة‌ٍ مِن‌ْ رَبِّه‌ِ وَ يَتْلُوه‌ُ شَاهِدٌ مِنْه‌ُ وَ مِنْ‌ قَبْلِه‌ِ كِتَاب‌ُ مُوسَي‌ إِمَامَاً وَ رَحْمَة‌ً أُولَئِك‌َ يُؤْمِنُون‌َ بِه‌ِ وَ مَنْ‌ يَكْفُرْ بِه‌ِ مِن‌َ الْأَحْزَاب‌ِ فَالنَّارُ مَوْعِدُه‌ُ فَلاَ تَك‌ُ فِي‌ مِرْيَة‌ٍ مِنْه‌ُ إِنَّه‌ُ الْحَق‌ُّ مِنْ‌ رَبِّك‌َ وَ لَكِنَّ‌ أَكْثَرَ النَّاس‌ِ لاَ يُؤْمِنُون‌َ (هود: 17)

آيا آن كس كه دليل آشكارى از پروردگار خويش دارد، و بدنبال آن، شاهدى از سوى او مى‏باشد، و پيش از آن، كتاب موسى كه پيشوا و رحمت بود (گواهى بر آن مى‏دهد، همچون كسى است كه چنين نباشد)؟! آنها [حق‏طلبان و حقيقت‏جويان‏] به او (كه داراى اين ويژگيهاست،) ايمان مى‏آورند! و هر كس از گروه‏هاى مختلف به او كافر شود، آتش وعده‏گاه اوست! پس، ترديدى در آن نداشته باش كه آن حق است از پروردگارت! ولى بيشتر مردم ايمان نمى‏آورند! (17)

مَثَل‌ُ الْفَرِيقَيْن‌ِ كَالْأَعْمَي‌ وَالْأَصَم‌ِّ وَالْبَصيرِ وَالسَّمِيع‌ِ هَل‌ْ يَسْتَوِيَان‌ِ مَثَلاً أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (هود: 24)

حال اين دو گروه [مؤمنان و منكران‏]، حال «نابينا و كر» و «بينا و شنوا» است آيا اين دو، همانند يكديگرند؟! آيا پند نمى‏گيرند؟! (24)

قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كُنْت‌ُ عَلَي‌ بَيِّنَة‌ٍ مِنْ‌ رَبِّي‌ وَ آتَانِي‌ رَحْمَة‌ً مِن‌ْ عِنْدِه‌ِ فَعُمِّيَت‌ْ عَلَيْكُم‌ْ أَنُلْزِمُكُمُوهَا وَ أَنْتُم‌ْ لَهَا كَارِهُون‌َ (هود: 28)

(نوح) گفت: «اگر من دليل روشنى از پروردگارم داشته باشم، و از نزد خودش رحمتى به من داده باشد- و بر شما مخفى مانده- (آيا باز هم رسالت مرا انكار مى‏كنيد)؟! آيا ما مى‏توانيم شما را به پذيرش اين دليل روشن مجبور سازيم، با اينكه شما كراهت داريد؟! (28)

وَ يَا قَوْم‌ِ مَنْ‌ يَنْصُرُنِي‌ مِن‌َ الله‌ِ إِنْ‌ طَرَدْتُهُم‌ْ أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (هود: 30)

اى قوم! چه كسى مرا در برابر (مجازات) خدا يارى مى‏دهد اگر آنان را طرد كنم؟! آيا انديشه نمى‏كنيد؟! (30)

يَا قَوْم‌ِ لاَ أَسْأَلُكُم‌ْ عَلَيْه‌ِ أَجْرَاً إِن‌ْ أَجْرِي‌َ إِلاَّ عَلَي‌ الَّذِي‌ فَطَرَنِي‌ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (هود: 51)

اى قوم من! من از شما براى اين (رسالت)، پاداشى نمى‏طلبم پاداش من، تنها بر كسى است كه مرا آفريده است آيا نمى‏فهميد؟! (51)

قَالُوا يَا صَالِح‌ُ قَدْ كُنْت‌َ فِينَا مَرْجُوَّاً قَبْل‌َ هَذَا أَتَنْهَانَا أَنْ‌ نَعْبُدَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا وَ إِنَّنَا لَفِي‌ شَك‌ٍّ مِمَّا تَدْعُونَا إِلَيْه‌ِ مُرِيب‌ٍ (هود: 62)

گفتند: «اى صالح! تو پيش از اين، مايه اميد ما بودى! آيا ما را از پرستش آنچه پدرانمان مى‏پرستيدند، نهى مى‏كنى؟! در حالى كه ما، در مورد آنچه به سوى آن دعوتمان مى‏كنى، در شك و ترديد هستيم!» (62)

قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كُنْت‌ُ عَلَي‌ بَيِّنَة‌ٍ مِنْ‌ رَبِّي‌ وَ آتَانِي‌ مِنْه‌ُ رَحْمَة‌ً فَمَنْ‌ يَنْصُرُنِي‌ مِن‌َ الله‌ِ إِن‌ْ عَصَيْتُه‌ُ فَمَا تَزِيدُونَنِي‌ غَيْرَ تَخْسِيرٍ (هود: 63)

گفت: «اى قوم! اگر من دليل آشكارى از پروردگارم داشته باشم، و رحمتى از جانب خود به من داده باشد (، مى‏توانم از ابلاغ رسالت او سرپيچى كنم)؟! اگر من نافرمانى او كنم، چه كسى مى‏تواند مرا در برابر وى يارى دهد؟! پس، (سخنان) شما، جز اطمينان به زيانكار بودنتان، چيزى بر من نمى‏افزايد! (63)

قَالَت‌ْ يَا وَيْلَتَي‌ أَأَلِدُ وَ أَنَا عَجُوزٌ وَ هَذَا بَعْلِي‌ شَيْخَاً إِن‌َّ هَذَا لَشَيْ‌ءٌ عَجِيب‌ٌ (هود: 72)

گفت: «اى واى بر من! آيا من فرزند مى‏آورم در حالى كه پير زنم، و اين شوهرم پير مردى است؟! اين راستى چيز عجيبى است!» (72)

قَالُوا أَتَعْجَبِين‌َ مِن‌ْ أَمْرِ الله‌ِ رَحْمَة‌ُ الله‌ِ وَ بَرَكَاتُه‌ُ عَلَيْكُم‌ْ أَهْل‌َ الْبَيْت‌ِ إِنَّه‌ُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ (هود: 73)

گفتند: «آيا از فرمان خدا تعجب ميكنى؟! اين رحمت خدا و بركاتش بر شما خانواده است چرا كه او ستوده و والا است!» (73)

وَ جَاءَه‌ُ قَوْمُه‌ُ يُهْرَعُون‌َ إِلَيْه‌ِ وَ مِنْ‌ قَبْل‌ُ كَانُوا يَعْمَلُون‌َ السَّيِّئَات‌ِ قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ هَؤُلاَءِ بَنَاتِي‌ هُن‌َّ أَطْهَرُ لَكُم‌ْ فَاتَّقُوا الله‌َ وَ لاَ تُخْزُون‌ِ فِي‌ ضَيْفِي‌ أَلَيْس‌َ مِنْكُم‌ْ رَجُل‌ٌ رَشِيدٌ (هود: 78)

قوم او (بقصد مزاحمت ميهمانان) بسرعت به سراغ او آمدند- و قبلًا كارهاى بد انجام مى‏دادند- گفت: «اى قوم من! اينها دختران منند براى شما پاكيزه‏ترند! (با آنها ازدواج كنيد و از زشتكارى چشم بپوشيد!) از خدا بترسيد و مرا در مورد ميهمانانم رسوا نسازيد! آيا در ميان شما يك مرد فهميده و آگاه وجود ندارد؟!» (78)

قَالُوا يَا لُوط‌ُ إِنَّا رُسُل‌ُ رَبِّك‌َ لَن‌ْ يَصِلُوا إِلَيْك‌َ فَأَسْرِ بِأَهْلِك‌َ بِقِطْع‌ٍ مِن‌َ اللَّيْل‌ِ وَ لاَ يَلْتَفِت‌ْ مِنْكُم‌ْ أَحَدٌ إِلاَّ امْرَأَتَك‌َ إِنَّه‌ُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُم‌ْ إِن‌َّ مَوْعِدَهُم‌ُ الصُّبْح‌ُ أَلَيْس‌َ الصُّبْح‌ُ بِقَرِيب‌ٍ (هود: 81)

(فرشتگان عذاب) گفتند: «اى لوط! ما فرستادگان پروردگار توايم! آنها هرگز دسترسى به تو پيدا نخواهند كرد! در دل شب، خانواده‏ات را (از اين شهر) حركت ده! و هيچ يك از شما پشت سرش را نگاه نكند مگر همسرت، كه او هم به همان بلايى كه آنها گرفتار مى‏شوند، گرفتار خواهد شد! موعد آنها صبح است آيا صبح نزديك نيست؟!» (81)

قَالُوا يَا شُعَيْب‌ُ أَصَلاتُك‌َ تَأْمُرُك‌َ أَنْ‌ نَتْرُك‌َ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ‌ نَفْعَل‌َ فِي‌ أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ إِنَّك‌َ لَأَنْت‌َ الْحَلِيم‌ُ الرَّشِيدُ (هود: 87)

گفتند: «اى شعيب! آيا نمازت به تو دستور مى‏دهد كه آنچه را پدرانمان مى‏پرستيدند، ترك كنيم يا آنچه را مى‏خواهيم در اموالمان انجام ندهيم؟! تو كه مرد بردبار و فهميده‏اى هستى!» (87)

قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كُنْت‌ُ عَلَي‌ بَيِّنَة‌ٍ مِنْ‌ رَبِّي‌ وَ رَزَقَنِي‌ مِنْه‌ُ رِزْقَاً حَسَنَاً وَ مَا أُرِيدُ أَن‌ْ أُخَالِفَكُم‌ْ إِلَي‌ مَا أَنْهَاكُم‌ْ عَنْه‌ُ إِن‌ْ أُرِيدُ إِلاَّ الْإِصْلاَح‌َ مَا اسْتَطَعْت‌ُ وَ مَا تَوْفِيقِي‌ إِلاَّ بِالله‌ِ عَلَيْه‌ِ تَوَكَّلْت‌ُ وَ إِلَيْه‌ِ أُنِيب‌ُ (هود: 88)

گفت: «اى قوم! به من بگوييد، هر گاه من دليل آشكارى از پروردگارم داشته باشم، و رزق (و موهبت) خوبى به من داده باشد، (آيا مى‏توانم بر خلاف فرمان او رفتار كنم؟!) من هرگز نمى‏خواهم چيزى كه شما را از آن باز مى‏دارم، خودم مرتكب شوم! من جز اصلاح- تا آنجا كه توانايى دارم- نمى‏خواهم! و توفيق من، جز به خدا نيست! بر او توكّل كردم و به سوى او بازمى‏گردم! (88)

قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَرَهْطِي‌ أَعَزُّ عَلَيْكُمْ‌ مِن‌َ الله‌ِ وَاتَّخَذْتُمُوه‌ُ وَرَاءَكُم‌ْ ظِهْرِيَّاً إِن‌َّ رَبِّي‌ بِمَا تَعْمَلُون‌َ مُحِيط‌ٌ (هود: 92)

گفت: «اى قوم! آيا قبيله كوچك من، نزد شما عزيزتر از خداوند است؟! در حالى كه (فرمان) او را پشت سر انداخته‏ايد! پروردگارم به آنچه انجام مى‏دهيد، احاطه دارد (و آگاه است)! (92)

يَا صَاحِبَي‌ِ السِّجْن‌ِ أَأَرْبَاب‌ٌ مُتَفَرِّقُون‌َ خَيْرٌ أَم‌ِ الله‌ُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (يوسف: 39)

اى دوستان زندانى من! آيا خدايان پراكنده بهترند، يا خداوند يكتاى پيروز؟! (39)

وَ لَمَّا جَهَّزَهُمْ‌ بِجَهَازِهِم‌ْ قَال‌َ ائْتُونِي‌ بِأَخ‌ٍ لَكُمْ‌ مِن‌ْ أَبِيكُم‌ْ أَلاَ تَرَوْن‌َ أَنِّي‌ أُوفِي‌ الْكَيْل‌َ وَ أَنَا خَيْرُ الْمُنْزِلِين‌َ (يوسف: 59)

و هنگامى كه (يوسف) بارهاى آنان را آماده ساخت، گفت: « (نوبت آينده) آن برادرى را كه از پدر داريد، نزد من آوريد! آيا نمى‏بينيد من حق پيمانه را ادا مى‏كنم، و من بهترين ميزبانان هستم؟! (59)

فَلَمَّا اسْتَيْأَسُوا مِنْه‌ُ خَلَصُوا نَجِيَّاً قَال‌َ كَبِيرُهُمْ‌ أَلَم‌ْ تَعْلَمُوا أَن‌َّ أَبَاكُم‌ْ قَدْ أَخَذَ عَلَيْكُمْ‌ مَوْثِقَاً مِن‌َ الله‌ِ وَ مِنْ‌ قَبْل‌ُ مَا فَرَّطْتُم‌ْ فِي‌ يُوسُف‌َ فَلَن‌ْ أَبْرَح‌َ الْأَرْض‌َ حَتَّي‌ يَأْذَن‌َ لِي‌ أَبِي‌ أَوْ يَحْكُم‌َ الله‌ُ لِي‌ وَ هُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِين‌َ (يوسف: 80)

هنگامى كه (برادران) از او مأيوس شدند، به كنارى رفتند و با هم به نجوا پرداختند (برادر) بزرگشان گفت: «آيا نمى‏دانيد پدرتان از شما پيمان الهى گرفته و پيش از اين درباره يوسف كوتاهى كرديد؟! من از اين سرزمين حركت نمى‏كنم، تا پدرم به من اجازه دهد يا خدا درباره من داورى كند، كه او بهترين حكم‏كنندگان است! (80)

قَالُوا أَإِنَّك‌َ لَأَنْت‌َ يُوسُف‌ُ قَال‌َ أَنَا يُوسُف‌ُ وَ هَذَا أَخِي‌ قَدْ مَن‌َّ الله‌ُ عَلَيْنَا إِنَّه‌ُ مَنْ‌ يَتَّق‌ِ وَ يَصْبِرْ فَإِن‌َّ الله‌َ لاَ يُضِيع‌ُ أَجْرَ الْمُـحْسِنِين‌َ (يوسف: 90)

گفتند: «آيا تو همان يوسفى؟!» گفت: « (آرى،) من يوسفم، و اين برادر من است! خداوند بر ما منّت گذارد هر كس تقوا پيشه كند، و شكيبايى و استقامت نمايد، (سرانجام پيروز مى‏شود) چرا كه خداوند پاداش نيكوكاران را ضايع نمى‏كند!» (90)

فَلَمَّا أَنْ‌ جَاءَ الْبَشِيرُ أَلْقَاه‌ُ عَلَي‌ وَجهِه‌ِ فَارْتَدَّ بَصِيرَاً قَال‌َ أَلَم‌ْ أَقُلْ‌ لَكُم‌ْ إِنِّي‌ أَعْلَم‌ُ مِن‌َ الله‌ِ مَا لاَ تَعْلَمُون‌َ (يوسف: 96)

امّا هنگامى كه بشارت دهنده فرا رسيد، آن (پيراهن) را بر صورت او افكند ناگهان بينا شد! گفت: «آيا به شما نگفتم من از خدا چيزهايى مى‏دانم كه شما نمى‏دانيد؟!» (96)

أَفَأَمِنُوا أَنْ‌ تَأْتِيَهُم‌ْ غاشِيَة‌ٌ مِن‌ْ عَذَاب‌ِ الله‌ِ أَوْ تَأْتِيَهُم‌ُ السَّاعَة‌ُ بَغْتَة‌ً وَ هُم‌ْ لاَ يَشْعُرُون‌َ (يوسف: 107)

آيا ايمن از آنند كه عذاب فراگيرى از سوى خدا به سراغ آنان بيايد، يا ساعت رستاخيز ناگهان فرارسد، در حالى كه متوجّه نيستند؟! (107)

وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ‌ قَبْلِك‌َ إِلاَّ رِجَالاً نُوحِي‌ إِلَيْهِمْ‌ مِن‌ْ أَهْل‌ِ الْقُرَي‌ أَفَلَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ وَ لَدَارُ الْآخِرَة‌ِ خَيْرٌ لِلَّذِين‌َ اتَّقَوْا أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (يوسف: 109)

و ما نفرستاديم پيش از تو، جز مردانى از اهل آباديها كه به آنها وحى مى‏كرديم! آيا (مخالفان دعوت تو،) در زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چه شد؟! و سراى آخرت براى پرهيزكاران بهتر است! آيا فكر نمى‏كنيد؟! (109)

وَ إِنْ‌ تَعْجَب‌ْ فَعَجَب‌ٌ قَوْلُهُم‌ْ أَإِذَا كُنَّا تُرَابَاً أَإِنَّا لَفِي‌ خَلْق‌ٍ جَدِيدٍ أُولَئِك‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا بِرَبِّهِم‌ْ وَ أُولَئِك‌َ الْأَغْلال‌ُ فِي‌ أَعْنَاقِهِم‌ْ وَ أُولَئِك‌َ أَصْحَاب‌ُ النَّارِ هُم‌ْ فِيهَا خَالِدُون‌َ (رعد: 5)

و اگر (از چيزى) تعجب مى‏كنى، عجيب گفتار آنهاست كه مى‏گويند: «آيا هنگامى كه ما خاك شديم، (بار ديگر زنده مى‏شويم و) به خلقت جديدى بازمى‏گرديم؟!» آنها كسانى هستند كه به پروردگارشان كافر شده‏اند و آنان غل و زنجيرها در گردنشان است و آنها اهل دوزخند، و جاودانه در آن خواهند ماند! (5)

قُل‌ْ مَنْ‌ رَب‌ُّ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ قُل‌ِ الله‌ُ قُل‌ْ أَفَاتَّخَذْتُمْ‌ مِنْ‌ دُونِه‌ِ أَوْلِيَاءَ لاَ يَمْلِكُون‌َ لِأَنْفُسِهِمْ‌ نَفْعَاً وَ لاَ ضَرَّاً قُل‌ْ هَل‌ْ يَسْتَوِي‌ الْأَعْمَي‌ وَالْبَصِيرُ أَم‌ْ هَل‌ْ تَسْتَوِي‌ الظُّلُمَات‌ُ وَالنُّورُ أَم‌ْ جَعَلُوا لِالله‌ِ شُرَكَاءَ خَلَقُوا كَخَلْقِه‌ِ فَتَشَابَه‌َ الْخَلْق‌ُ عَلَيْهِمْ‌ قُل‌ِ الله‌ُ خَالِق‌ُ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ وَ هُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (رعد: 16)

بگو: «چه كسى پروردگار آسمانها و زمين است؟» بگو: «اللَّه!» (سپس) بگو: «آيا اوليا (و خدايانى) غير از او براى خود برگزيده‏ايد كه (حتّى) مالك سود و زيان خود نيستند (تا چه رسد به شما؟!)» بگو: «آيا نابينا و بينا يكسانند؟! يا ظلمتها و نور برابرند؟! آيا آنها همتايانى براى خدا قرار دادند بخاطر اينكه آنان همانند خدا آفرينشى داشتند، و اين آفرينشها بر آنها مشتبه شده است؟!» بگو: «خدا خالق همه چيز است و اوست يكتا و پيروز!» (16)

أَفَمَنْ‌ يَعْلَم‌ُ أَنَّ مَا أُنْزِل‌َ إِلَيْك‌َ مِنْ‌ رَبِّك‌َ الْحَق‌ُّ كَمَن‌ْ هُوَ أَعْمَي‌ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُوا الْأَلْبَاب‌ِ (رعد: 19)

آيا كسى كه مى‏داند آنچه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده حق است، همانند كسى است كه نابيناست؟! تنها صاحبان انديشه متذكّر مى‏شوند ... (19)

وَ لَوْ أَن‌َّ قُرآنَاً سُيِّرَت‌ْ بِه‌ِ الْجِبَال‌ُ أَوْ قُطِّعَت‌ْ بِه‌ِ الْأَرْض‌ُ أَوْ كُلِّم‌َ بِه‌ِ الْمَوْتَي‌ بِلْ‌ لِالله‌ِ الْأَمْرُ جَمِيعَاً أَفَلَم‌ْ يَيَأْس‌ِ الَّذِين‌َ آمَنوا أَنْ‌ لَوْ يَشَاءُ الله‌ُ لَهَدَي‌ النَّاس‌َ جَمِيعَاً وَ لاَ يَزَال‌ُ الَّذِين‌َ كَفَرُوا تُصِيبُهُمْ‌ بِمَا صَنَعُوا قَارِعَة‌ٌ أَوْ تَحُل‌ُّ قَرِيبَاً مِنْ‌ دَارِهِم‌ْ حَتَّي‌ يَأْتِي‌َ وَعْدُ الله‌ِ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يُخْلِف‌ُ الْمِيعَادَ (رعد: 31)

اگر بوسيله قرآن، كوه‏ها به حركت درآيند يا زمينها قطعه قطعه شوند، يا بوسيله آن با مردگان سخن گفته شود، (باز هم ايمان نخواهند آورد!) ولى همه كارها در اختيار خداست! آيا آنها كه ايمان آورده‏اند نمى‏دانند كه اگر خدا بخواهد همه مردم را (به اجبار) هدايت مى‏كند (امّا هدايت اجبارى سودى ندارد)! و پيوسته بلاهاى كوبنده‏اى بر كافران بخاطر اعمالشان وارد مى‏شود، و يا بنزديكى خانه آنها فرود مى‏آيد، تا وعده (نهايى) خدا فرا رسد به يقين خداوند در وعد خود تخلّف نمى‏كند! (31)

أَفَمَن‌ْ هُوَ قَائِم‌ٌ عَلَي‌ كُل‌ِّ نَفْس‌ٍ بِمَا كَسَبَت‌ْ وَ جَعَلُوا لِالله‌ِ شُرَكَاءَ قُل‌ْ سَمُّوهُم‌ْ أَم‌ْ تُنَبِّئُونَه‌ُ بِمَا لاَ يَعْلَم‌ُ فِي‌ الْأَرْض‌ِ أَمْ‌ بِظَاهِرٍ مِن‌َ الْقَوْل‌ِ بَل‌ْ زُيِّن‌َ لِلَّذِين‌َ كَفَرُوا مَكْرُهُم‌ْ وَ صُدُّوا عَن‌ِ السَّبِيل‌ِ وَ مَنْ‌ يُضْلِل‌ِ الله‌ُ فَمَا لَه‌ُ مِن‌ْ هَادٍ (رعد: 33)

آيا كسى كه بالاى سر همه ايستاده، (و حافظ و نگهبان و مراقب همه است،) و اعمال همه را مى‏بيند (، همچون كسى است كه هيچ يك از اين صفات را ندارد)؟! آنان براى خدا همتايانى قرار دادند بگو: «آنها را نام ببريد! آيا چيزى را به او خبر مى‏دهيد كه از وجود آن در روى زمين بى‏خبر است، يا سخنان ظاهرى (و تو خالى) مى‏گوييد؟!» (نه، شريكى براى خدا وجود ندارد) بلكه در نظر كافران، دروغهايشان زينت داده شده، (و بر اثر ناپاكى درون، چنين مى‏پندارند كه واقعيتى دارد) و آنها از راه (خدا) بازداشته شده‏اند و هر كس را خدا گمراه كند، راهنمايى براى او وجود نخواهد داشت! (33)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَنَّا نَأْتِي‌ الْأَرْض‌َ نَنْقُصُهَا مِن‌ْ أَطْرَافِهَا وَالله‌ُ يَحْكُم‌ُ لاَ مُعَقِّب‌َ لِحُكْمِه‌ِ وَ هُوَ سَرِيع‌ُ الْحِسَاب‌ِ (رعد: 41)

آيا نديدند كه ما پيوسته به سراغ زمين مى‏آييم و از اطراف (و جوانب) آن كم مى‏كنيم؟! (و جامعه‏ها، تمدّنها، و دانشمندان تدريجاً از ميان مى‏روند.) و خداوند حكومت مى‏كند و هيچ كس را ياراى جلوگيرى يا ردّ احكام او نيست و او سريع الحساب است! (41)

أَلَم‌ْ يَأْتِكُم‌ْ نَبَأُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِكُم‌ْ قَوْم‌ِ نُوح‌ٍ وَ عَادٍ وَ ثَمُودَ وَالَّذِين‌َ مِنْ‌ بَعْدِهِم‌ْ لاَ يَعْلَمُهُم‌ْ إِلاَّ الله‌ُ جاءَتْهُم‌ْ رُسُلُهُم‌ْ بِالْبَيِّنات‌ِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُم‌ْ فِي‌ أَفْوَاهِهِم‌ْ وَ قَالُوا إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُمْ‌ بِه‌ِ وَ إِنَّا لَفِي‌ شَك‌ٍّ مِمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْه‌ِ مُرِيب‌ٍ (ابراهيم: 9)

آيا خبر كسانى كه پيش از شما بودند، به شما نرسيد؟! «قوم نوح» و «عاد» و «ثمود» و آنها كه پس از ايشان بودند همانها كه جز خداوند از آنان آگاه نيست پيامبرانشان دلايل روشن براى آنان آوردند، ولى آنها (از روى تعجّب و استهزا) دست بر دهان گرفتند و گفتند: «ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‏ايد، كافريم! و نسبت به آنچه ما را به سوى آن مى‏خوانيد، شكّ و ترديد داريم!» (9)

قَالَت‌ْ رُسُلُهُم‌ْ أَفِي‌ الله‌ِ شَك‌ٌّ فَاطِرِ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ يَدْعُوكُم‌ْ لِيَغْفِرَ لَكُمْ‌ مِنْ‌ ذُنُوبِكُم‌ْ وَ يُؤَخِّرَكُم‌ْ إِلَي‌ أَجَل‌ٍ مُسَمَّي‌ً قَالُوا إِن‌ْ أَنْتُم‌ْ إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُنَا تُرِيدُون‌َ أَنْ‌ تَصُدُّونَا عَمَّا كَان‌َ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا فَأْتُونَا بِسُلْطَان‌ٍ مُبِين‌ٍ (ابراهيم: 10)

رسولان آنها گفتند: «آيا در خدا شكّ است؟! خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده او شما را دعوت مى‏كند تا گناهانتان را ببخشد، و تا موعد مقرّرى شما را باقى گذارد!» آنها گفتند: « (ما اينها را نمى‏فهميم! همين اندازه مى‏دانيم كه) شما انسانهايى همانند ما هستيد، مى‏خواهيد ما را از آنچه پدرانمان مى‏پرستيدند بازداريد شما دليل و معجزه روشنى براى ما بياوريد!» (10)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ بِالْحَق‌ِّ إِنْ‌ يَشَأْ يُذْهِبْكُم‌ْ وَ يَأْت‌ِ بِخَلْق‌ٍ جَدِيدٍ (ابراهيم: 19)

آيا نديدى خداوند، آسمانها و زمين را بحق آفريده است؟! اگر بخواهد، شما را مى‏برد و خلق تازه‏اى مى‏آورد! (19)

وَ بَرَزُوا لِالله‌ِ جَمِيعَاً فَقَال‌َ الضُّعَفَاءُ لِلَّذِين‌َ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُم‌ْ تَبَعَاً فَهَل‌ْ أَنْتُمْ‌ مُغْنُون‌َ عَنَّا مِن‌ْ عَذَاب‌ِ الله‌ِ مِنْ‌ شَيْ‌ءٍ قَالُوا لَوْ هَدَانَا الله‌ُ لَهَدَيْنَاكُم‌ْ سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَجَزِعْنَا أَم‌ْ صَبَرْنَا مَا لَنَا مِنْ‌ مَحِيص‌ٍ (ابراهيم: 21)

و (در قيامت)، همه آنها در برابر خدا ظاهر مى‏شوند در اين هنگام، ضعفا [دنباله‏روان نادان‏] به مستكبران (و رهبران گمراه) مى‏گويند: «ما پيروان شما بوديم! آيا (اكنون كه بخاطر پيروى از شما گرفتار مجازات الهى شده‏ايم،) شما حاضريد سهمى از عذاب الهى را بپذيريد و از ما برداريد؟» آنها مى‏گويند: «اگر خدا ما را هدايت كرده بود، ما نيز شما را هدايت مى‏كرديم! (ولى كار از اينها گذشته است،) چه بيتابى كنيم و چه شكيبايى، تفاوتى براى ما ندارد راه گريزى براى ما نيست!» (21)

أَلَم‌ْ تَرَ كَيْف‌َ ضَرَب‌َ الله‌ُ مَثَلاً كَلِمَة‌ً طَيِّبَة‌ً كَشَجَرَة‌ٍ طَيِّبَة‌ٍ أَصْلُهَا ثَابِت‌ٌ وَ فَرْعُهَا فِي‌ السَّمَاءِ (ابراهيم: 24)

آيا نديدى چگونه خداوند «كلمه طيبه» (و گفتار پاكيزه) را به درخت پاكيزه‏اى تشبيه كرده كه ريشه آن (در زمين) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟! (24)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ بَدَّلُوا نِعْمَت‌َ الله‌ِ كُفْرَاً وَ أَحَلُّوا قَوْمَهُم‌ْ دَارَ الْبَوَارِ (ابراهيم: 28)

آيا نديدى كسانى را كه نعمت خدا را به كفران تبديل كردند، و قوم خود را به سراى نيستى و نابودى كشاندند؟! (28)

وَ أَنْذِرِ النَّاس‌َ يَوْم‌َ يَأْتِيهِم‌ُ الْعَذَاب‌ُ فَيَقُول‌ُ الَّذِين‌َ ظَلَمُوا رَبَّنَا أَخِّرْنَا إِلَي‌ أَجَل‌ٍ قَرِيب‌ٍ نُجِب‌ْ دَعْوَتَك‌َ وَ نَتَّبِع‌ِ الرُّسُل‌َ أَوَ لَم‌ْ تَكُونُوا أَقْسَمْتُمْ‌ مِنْ‌ قَبْل‌ُ مَا لَكُمْ‌ مِنْ‌ زَوَال‌ٍ (ابراهيم: 44)

و مردم را از روزى كه عذاب الهى به سراغشان مى‏آيد، بترسان! آن روز كه ظالمان مى‏گويند: «پروردگارا! مدّت كوتاهى ما را مهلت ده، تا دعوت تو را بپذيريم و از پيامبران پيروى كنيم!» (امّا پاسخ مى‏شنوند كه:) مگر قبلًا سوگند ياد نكرده بوديد كه زوال و فنايى براى شما نيست؟! (44)

قَال‌َ أَبَشَّرْتُمُونِي‌ عَلَي‌ أَنْ‌ مَسَّنِي‌َ الْكِبَرُ فَبِم‌َ تُبَشِّرُون‌َ (حجر: 54)

گفت: «آيا به من (چنين) بشارت مى‏دهيد با اينكه پير شده‏ام؟! به چه چيز بشارت مى‏دهيد؟!» (54)

قَالُوا أَوَ لَم‌ْ نَنْهَك‌َ عَن‌ِ الْعَالَمِين‌َ (حجر: 70)

گفتند: «مگر ما تو را از جهانيان نهى نكرديم (و نگفتيم كسى را به ميهمانى نپذير؟!» (70)

أَفَمَنْ‌ يَخْلُق‌ُ كَمَنْ‌ لاَ يَخْلُق‌ُ أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (نحل: 17)

آيا كسى كه (اين گونه مخلوقات را) مى‏آفريند، همچون كسى است كه نمى‏آفريند؟! آيا متذكّر نمى‏شويد؟! (17)

أَفَأَمِن‌َ الَّذِين‌َ مَكَرُوا السَّيِّئَات‌ِ أَنْ‌ يَخْسِف‌َ الله‌ُ بِهِم‌ُ الْأَرْض‌َ أَوْ يَأْتِيَهُم‌ُ الْعَذَاب‌ُ مِن‌ْ حَيْث‌ُ لاَ يَشْعُرُون‌َ (نحل: 45)

آيا توطئه‏گران از اين ايمن گشتند كه ممكن است خدا آنها را در زمين فروبرد، و يا مجازات (الهى)، از آن جا كه انتظارش را ندارند، به سراغشان آيد؟! ... (45)

أَوَ لَمْ‌ يَرَوْا إِلَي‌ مَا خَلَق‌َ الله‌ُ مِنْ‌ شَي‌ْءٍ يَتَفَيَّأُ ظِلاَلُه‌ُ عَن‌ِ الْيَـمِين‌ِ وَالشَّمَائِل‌ِ سُجَّدَاً لِالله‌ِ وَ هُم‌ْ دَاخِرُون‌َ (نحل: 48)

آيا آنها مخلوقات خدا را نديدند كه سايه‏هايشان از راست و چپ حركت دارند، و با خضوع براى خدا سجده مى‏كنند؟! (48)

وَ لَه‌ُ مَا فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَ لَه‌ُ الدِّين‌ُ وَاصِبَاً أَفَغَيْرَ الله‌ِ تَتَّقُون‌َ (نحل: 52)

آنچه در آسمانها و زمين است، از آن اوست و دين خالص (نيز) همواره از آن او مى‏باشد آيا از غير او مى‏ترسيد؟! (52)

يَتَوَارَي‌ مِن‌َ الْقَوْم‌ِ مِنْ‌ سُوءِ مَا بُشِّرَ بِه‌ِ أَيُمْسِكُه‌ُ عَلَي‌ هُون‌ٍ أَم‌ْ يَدُسُّه‌ُ فِي‌ التُّرَاب‌ِ أَلاَ سَاءَ مَا يَحْكُمُون‌َ (نحل: 59)

بخاطر بشارت بدى كه به او داده شده، از قوم و قبيله خود متوارى مى‏گردد (و نمى‏داند) آيا او را با قبول ننگ نگهدارد، يا در خاك پنهانش كند؟! چه بد حكم مى‏كنند! (59)

وَالله‌ُ فَضَّل‌َ بَعْضَكُم‌ْ عَلَي‌ بَعْض‌ٍ فِي‌ الرِّزْق‌ِ فَمَا الَّذِين‌َ فُضِّلُوا بِرَادِّي‌ رِزْقِهِم‌ْ عَلَي‌ مَا مَلَكَت‌ْ أَيْمَانُهُم‌ْ فَهُم‌ْ فيه‌ِ سَوَاءٌ أَفَبِنِعْمَة‌ِ الله‌ِ يَجْحَدُون‌َ (نحل: 71)

خداوند بعضى از شما را بر بعضى ديگر از نظر روزى برترى داد (چرا كه استعدادها و تلاشهايتان متفاوت است)! اما آنها كه برترى داده شده‏اند، حاضر نيستند از روزى خود به بردگانشان بدهند و همگى در آن مساوى گردند آيا آنان نعمت خدا را انكار مى‏نمايند (كه شكر او را ادا نمى‏كنند)؟! (71)

وَالله‌ُ جَعَل‌َ لَكُمْ‌ مِن‌ْ أَنْفُسِكُم‌ْ أَزْوَاجَاً وَ جَعَل‌َ لَكُمْ‌ مِن‌ْ أَزْوَاجِكُمْ‌ بَنِين‌َ وَ حَفَدَة‌ً وَ رَزَقَكُمْ‌ مِن‌َ الطَّيِّبَات‌ِ أَفَبِالْباطِل‌ِ يُؤْمِنُون‌َ وَ بِنِعْمَت‌ِ الله‌ِ هُم‌ْ يَكْفُرُون‌َ (نحل: 72)

خداوند براى شما از جنس خودتان همسرانى قرار داد و از همسرانتان براى شما فرزندان و نوه‏هايى به وجود آورد و از پاكيزه‏ها به شما روزى داد آيا به باطل ايمان مى‏آورند، و نعمت خدا را انكار مى‏كنند؟! (72)

أَلَم‌ْ يَرَوْا إِلَي‌ الطَّيْرِ مُسَخَّرَات‌ٍ فِي‌ جَوِّ السَّمَاءِ مَا يُمْسِكُهُن‌َّ إِلاَّ الله‌ُ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِقَوْم‌ٍ يُؤْمِنُون‌َ (نحل: 79)

آيا آنها به پرندگانى كه بر فراز آسمانها نگه‏داشته شده، نظر نيفكندند؟ هيچ كس جز خدا آنها را نگاه نمى‏دارد در اين امر، نشانه‏هايى (از عظمت و قدرت خدا) است براى كسانى كه ايمان مى‏آورند! (79)

أَفَأَصْفَاكُم‌ْ رَبُّكُمْ‌ بِالْبَنِين‌َ وَاتَّخَذَ مِن‌َ الْمَلاَئِكَة‌ِ إِنَاثَاً إِنَّكُم‌ْ لَتَقُولُون‌َ قَوْلاً عَظِيمَاً (اسراء: 40)

آيا پروردگارتان فرزندان پسر را مخصوص شما ساخته، و خودش دخترانى از فرشتگان برگزيده است؟! شما سخن بزرگ (و بسيار زشتى) مى‏گوييد! (40)

وَ قَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامَاً وَ رُفَاتَاً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون‌َ خَلْقَاً جَدِيدَاً (اسراء: 49)

و گفتند: «آيا هنگامى كه ما، استخوانهاى پوسيده و پراكنده‏اى شديم، دگر بار آفرينش تازه‏اى خواهيم يافت؟!» (49)

وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَة‌ِ اسْجُدُوا لِآدَم‌َ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيس‌َ قَال‌َ أَأَسْجُدُ لِمَن‌ْ خَلَقْت‌َ طِينَاً (اسراء: 61)

(به ياد آوريد) زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد!» آنها همگى سجده كردند، جز ابليس كه گفت: «آيا براى كسى سجده كنم كه او را از خاك آفريده‏اى؟!» (61)

قَال‌َ أَرَأَيْتَك‌َ هَذَا الَّذِي‌ كَرَّمْت‌َ عَلَيَّ‌ لَئِن‌ْ أَخَّرْتَن‌ِ إِلَي‌ يَوْم‌ِ الْقِيَامَة‌ِ لَأََحْتَنِكَن‌َّ ذُرِّيَّتَه‌ُ إِلاَّ قَلِيلاً (اسراء: 62)

(سپس) گفت: «به من بگو، اين كسى را كه بر من برترى داده‏اى (به چه دليل بوده است؟) اگر مرا تا روز قيامت زنده بگذارى، همه فرزندانش را، جز عده كمى، گمراه و ريشه‏كن خواهم ساخت!» (62)

أَفَأَمِنْتُم‌ْ أَنْ‌ يَخْسِف‌َ بِكُم‌ْ جَانِب‌َ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِل‌َ عَلَيْكُم‌ْ حَاصِبَاً ثُم‌َّ لاَ تَجِدُوا لَكُم‌ْ وَكِيلاً (اسراء: 68)

آيا از اين ايمن هستيد كه در خشكى (با يك زلزله شديد) شما را در زمين فرو ببرد، يا طوفانى از سنگريزه بر شما بفرستد (و در آن مدفونتان كند)، سپس حافظ (و ياورى) براى خود نيابيد؟! (68)

وَ مَا مَنَع‌َ النَّاس‌َ أَنْ‌ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُم‌ُ الْهُدَي‌ إِلاَّ أَنْ‌ قَالُوا أَبَعَث‌َ الله‌ُ بَشَرَاً رَسُولاً (اسراء: 94)

تنها چيزى كه بعد از آمدن هدايت مانع شد مردم ايمان بياورند، اين بود (كه از روى نادانى و بى‏خبرى) گفتند: «آيا خداوند بشرى را بعنوان رسول فرستاده است؟!» (94)

ذَلِك‌َ جَزَاؤُهُمْ‌ بِأَنَّهُم‌ْ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا وَ قَالُوا أَإِذَا كُنَّا عِظَامَاً وَ رُفَاتَاً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون‌َ خَلْقَاً جَدِيدَاً (اسراء: 98)

اين كيفر آنهاست، بخاطر اينكه نسبت به آيات ما كافر شدند و گفتند: «آيا هنگامى كه ما استخوانهاى پوسيده و خاكهاى پراكنده‏اى شديم، بار ديگر آفرينش تازه‏اى خواهيم يافت؟!» (98)

أَوَ لَم‌ يَرَوْا أَن‌َّ الله‌َ الَّذِي‌ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ قَادِرٌ عَلَي‌ أَنْ‌ يَخْلُق‌َ مِثْلَهُم‌ْ وَ جَعَل‌َ لَهُم‌ْ أَجَلاً لاَ رَيْب‌َ فِيه‌ِ فَأَبَي‌ الظَّالِمُون‌َ إِلاَّ كُفُورَاً (اسراء: 99)

آيا نمى‏دانند خدايى كه آسمانها و زمين را آفريده، قادر است مثل آنان را بيافريند (و به زندگى جديد بازشان گرداند)؟! و براى آنان سرآمدى قطعى- كه شكّى در آن نيست- قرار داده امّا ظالمان، جز كفر و انكار را پذيرا نيستند! (99)

قَال‌َ لَه‌ُ صَاحِبُه‌ُ وَ هُوَ يُحَاوِرُه‌ُ أَكَفَرْت‌َ بِالَّذِي‌ خَلَقَك‌َ مِنْ‌ تُرَاب‌ٍ ثُم‌َّ مِنْ‌ نُطْفَة‌ٍ ثُم‌َّ سَوَّاك‌َ رَجُلاً (كهف: 37)

دوست (با ايمان) وى- در حالى كه با او گفتگو مى‏كرد- گفت: «آيا به خدايى كه تو را از خاك، و سپس از نطفه آفريد، و پس از آن تو را مرد كاملى قرار داد، كافر شدى؟! (37)

وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلاَئِكَة‌ِ اسْجُدُوا لِآدَم‌َ فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْلِيس‌َ كَان‌َ مِن‌َ الْجِن‌ِّ فَفَسَق‌َ عَن‌ْ أَمْرِ رَبِّه‌ِ أَفَتَتَّخِذُونَه‌ُ وَ ذُرِّيَّتَه‌ُ أَوْلِيَاءَ مِنْ‌ دُونِي‌ وَ هُم‌ْ لَكُم‌ْ عَدُوٌّ بِئْس‌َ لِلظَّالِمِين‌َ بَدَلاً (كهف: 50)

به ياد آريد زمانى را كه به فرشتگان گفتيم: «براى آدم سجده كنيد!» آنها همگى سجده كردند جز ابليس- كه از جن بود- و از فرمان پروردگارش بيرون شد آيا (با اين حال،) او و فرزندانش را به جاى من اولياى خود انتخاب مى‏كنيد، در حالى كه آنها دشمن شما هستند؟! (فرمانبردارى از شيطان و فرزندانش به جاى اطاعت خدا،) چه جايگزينى بدى است براى ستمكاران! (50)

قَال‌َ أَرَأَيْت‌َ إِذْ أَوَيْنَا إِلَي‌ الصَّخْرَة‌ِ فَإِنِّي‌ نَسِيت‌ُ الْحُوت‌َ وَ مَا أَنْسَانِيه‌ُ إِلاَّ الشَّيْطَان‌ُ أَنْ‌ أَذْكُرَه‌ُ وَاتَّخَذَ سَبِيلَه‌ُ فِي‌ الْبَحْرِ عَجَبَاً (كهف: 63)

گفت: «به خاطر دارى هنگامى كه ما (براى استراحت) به كنار آن صخره پناه برديم، من (در آن جا) فراموش كردم جريان ماهى را بازگو كنم- و فقط شيطان بود كه آن را از خاطر من برد- و ماهى بطرز شگفت‏آورى راه خود را در دريا پيش گرفت!» (63)

فَانْطَلَقَا حَتَّي‌ إِذَا رَكِبَا فِي‌ السَّفِينَة‌ِ خَرَقَهَا قَال‌َ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِق‌َ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْت‌َ شَيْءً إِمْرَاً (كهف: 71)

آن دو به راه افتادند تا آن كه سوار كشتى شدند، (خضر) كشتى را سوراخ كرد. (موسى) گفت: «آيا آن را سوراخ كردى كه اهلش را غرق كنى؟! راستى كه چه كار بدى انجام دادى!» (71)

قَال‌َ أَلَم‌ْ أَقُل‌ْ إِنَّك‌َ لَن‌ْ تَسْتَطِيع‌َ مَعِي‌َ صَبْرَاً (كهف: 72)

گفت: «آيا نگفتم تو هرگز نمى‏توانى با من شكيبايى كنى؟!» (72)

فَانْطَلَقَا حَتَّي‌ إِذَا لَقِيَا غُلاَمَاً فَقَتَلَه‌ُ قَال‌َ أَقَتَلْت‌َ نَفْسَاً زَكِيَّة‌ً بِغَيْرِ نَفْس‌ٍ لَقَدْ جِئْت‌َ شَيْءً نُكْرَاً (كهف: 74)

باز به راه خود ادامه دادند، تا اينكه نوجوانى را ديدند و او آن نوجوان را كشت. (موسى) گفت: «آيا انسان پاكى را، بى آنكه قتلى كرده باشد، كشتى؟! براستى كار زشتى انجام دادى!» (74)

قَال‌َ أَلَم‌ْ أَقُلْ‌ لَك‌َ إِنَّك‌َ لَن‌ْ تَسْتَطِيع‌َ مَعِي‌َ صَبْرَاً (كهف: 75)

(باز آن مرد عالم) گفت: «آيا به تو نگفتم كه تو هرگز نمى‏توانى با من صبر كنى؟!» (75)

أَفَحَسِب‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا أَنْ‌ يَتَّخِذُوا عِبَادِي‌ مِنْ‌ دُونِي‌ أَوْلِيَاءَ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّم‌َ لِلْكَافِرِين‌َ نُزُلاً (كهف: 102)

آيا كافران پنداشتند مى‏توانند بندگانم را به جاى من اولياى خود انتخاب كنند؟! ما جهنم را براى پذيرايى كافران آماده كرده‏ايم! (102)

قَال‌َ أَرَاغِب‌ٌ أَنْت‌َ عَن‌ْ آلِهَتِي‌ يَا إِبْرَاهِيم‌ُ لَئِنْ‌ لَم‌ْ تَنْتَه‌ِ لَأََرْجُمَنَّك‌َ وَاهْجُرْنِي‌ مَلِيَّاً (مريم: 46)

گفت: «اى ابراهيم! آيا تو از معبودهاى من روى گردانى؟! اگر (از اين كار) دست برندارى، تو را سنگسار مى‏كنم! و براى مدّتى طولانى از من دور شو!» (46)

وَ يَقُول‌ُ الْإِنْسَان‌ُ أَإِذَا مَا مِت‌ُّ لَسَوْف‌َ أُخْرَج‌ُ حَيَّاً (مريم: 66)

انسان مى‏گويد: «آيا پس از مردن، زنده (از قبر) بيرون خواهم آمد؟!» (66)

أَوَ لاَ يَذْكُرُ الْإِنْسَان‌ُ أَنَّا خَلَقْنَاه‌ُ مِن‌ْ قَبْل‌ُ وَ لَم‌ْ يَك‌ُ شَيْءً (مريم: 67)

آيا انسان به خاطر نمى‏آورد كه ما پيش از اين او را آفريديم در حالى كه چيزى نبود؟! (67)

أَفَرَأيْت‌َ الَّذِي‌ كَفَرَ بِآيَاتِنَا وَ قَال‌َ لَأَُوتَيَن‌َّ مَالاً وَ وَلَدَاً (مريم: 77)

آيا ديدى كسى را كه به آيات ما كافر شد، و گفت: «اموال و فرزندان فراوانى به من داده خواهد شد»؟! (77)

أَطَّلَع‌َ الْغَيْب‌َ أَم‌ِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمَن‌ِ عَهْدَاً (مريم: 78)

آيا او از غيب آگاه گشته، يا نزد خدا عهد و پيمانى گرفته است؟! (78)

أَلَم‌ْ تَرَ أَنَّا أَرْسَلْنَا الشَّيَاطِين‌َ عَلَي‌ الْكَافِرِين‌َ تَؤُزُّهُم‌ْ أَزَّاً (مريم: 83)

آيا نديدى كه ما شياطين را بسوى كافران فرستاديم تا آنان را شديداً تحريك كنند؟! (83)

قَال‌َ أَجِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِن‌ْ أَرْضِنَا بِسِحْرِك‌َ يَا مُوسَي‌ (طه: 57)

گفت: «اى موسى! آيا آمده‏اى كه با سحر خود، ما را از سرزمينمان بيرون كنى؟! (57)

فَرَجَع‌َ مُوسَي‌ إِلَي‌ قَوْمِه‌ِ غَضْبَان‌َ أَسِفَاً قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَلَم‌ْ يَعِدْكُم‌ْ رَبُّكُم‌ْ وَعْدَاً حَسَنَاً أَفَطَال‌َ عَلَيْكُم‌ُ الْعَهْدُ أَم‌ْ أَرَدْتُم‌ْ أَنْ‌ يَحِل‌َّ عَلَيْكُم‌ْ غَضَب‌ٌ مِنْ‌ رَبِّكُم‌ْ فَأَخْلَفْتُمْ‌ مَوْعِدِي‌ (طه: 86)

موسى خشمگين و اندوهناك به سوى قوم خود بازگشت و گفت: «اى قوم من! مگر پروردگارتان وعده نيكويى به شما نداد؟! آيا مدّت جدايى من از شما به طول انجاميد، يا مى‏خواستيد غضب پروردگارتان بر شما نازل شود كه با وعده من مخالفت كرديد؟!» (86)

أَفَلاَ يَرَوْن‌َ أَنْ لاَ يَرْجِع‌ُ إِلَيْهِم‌ْ قَوْلاً وَ لاَ يَمْلِك‌ُ لَهُم‌ْ ضَرَّاً وَ لاَ نَفْعَاً (طه: 89)

آيا نمى‏بينند كه (اين گوساله) هيچ پاسخى به آنان نمى‏دهد، و مالك هيچ گونه سود و زيانى براى آنها نيست؟! (89)

أَنْ لاَ تَتَّبِعَن‌ِ أَفَعَصَيْت‌َ أَمْرِي‌ (طه: 93)

از من پيروى نكردى؟! آيا فرمان مرا عصيان نمودى؟!» (93)

أَفَلَم‌ْ يَهْدِ لَهُم‌ْ كَم‌ْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ‌ مِن‌َ الْقُرُون‌ِ يَمْشُون‌َ فِي‌ مَسَاكِنِهِم‌ْ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِأُولِي‌ النُّهَي‌ (طه: 128)

آيا براى هدايت آنان كافى نيست كه بسيارى از نسلهاى پيشين را (كه طغيان و فساد كردند) هلاك نموديم، و اينها در مسكنهاى (ويران شده) آنان راه مى‏روند! مسلّماً در اين امر، نشانه‏هاى روشنى براى خردمندان است. (128)

وَ قَالُوا لَوْلاَ يَأْتِينَا بِآيَة‌ٍ مِنْ‌ رَبِّه‌ِ أَوَ لَم‌ْ تَأْتِهِمْ‌ بَيِّنَة‌ُ مَا فِي‌ الصُّحُف‌ِ الْأُولَي‌ (طه: 133)

گفتند: «چرا (پيامبر) معجزه و نشانه‏اى از سوى پروردگارش براى ما نمى‏آورد؟! (بگو:) آيا خبرهاى روشنى كه در كتابهاى (آسمانى) نخستين بوده، براى آنها نيامد؟! (133)

لاَهِيَة‌ً قُلُوبُهُم‌ْ وَ أَسَرُّوا النَّجْوَي‌ الَّذِين‌َ ظَلَمُوا هَل‌ْ هَذَا إِلاَّ بَشَرٌ مِثْلُكُم‌ْ أَفَتَأْتُون‌َ السِّحْرَ وَ أَنْتُم‌ْ تُبْصِرُون‌َ (انبياء: 3)

اين در حالى است كه دلهايشان در لهو و بى‏خبرى فرو رفته است! و ستمگران پنهانى نجوا كردند (و گفتند): «آيا جز اين است كه او بشرى همانند شماست؟! آيا به سراغ سحر مى‏رويد، با اينكه (چشم داريد و) مى‏بينيد؟! (3)

مَا آمَنَت‌ْ قَبْلَهُمْ‌ مِنْ‌ قَرْيَة‌ٍ أَهْلَكْنَاهَا أَفَهُم‌ْ يُؤْمِنُون‌َ (انبياء: 6)

تمام آباديهايى كه پيش از اينها هلاك كرديم (تقاضاى معجزات گوناگون كردند، و خواسته آنان عملى شد، ولى) هرگز ايمان نياوردند آيا اينها ايمان مى‏آورند؟! (6)

لَقَدْ أَنْزَلْنَا إِلَيْكُم‌ْ كِتَابَاً فِيه‌ِ ذِكْرُكُم‌ْ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (انبياء: 10)

ما بر شما كتابى نازل كرديم كه وسيله تذكّر (و بيدارى) شما در آن است! آيا نمى‏فهميد؟! (10)

أَوَ لَم‌ْ يَرَ الَّذِين‌َ كَفَرُوا أَن‌َّ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ كَانَتَا رَتْقَاً فَفَتَقْنَاهُمَا وَ جَعَلْنَا مِن‌َ الْمَاءِ كُل‌َّ شَي‌ْءٍ حَي‌ٍّ أَفَلاَ يُؤْمِنُون‌َ (انبياء: 30)

آيا كافران نديدند كه آسمانها و زمين به هم پيوسته بودند، و ما آنها را از يكديگر باز كرديم و هر چيز زنده‏اى را از آب قرار داديم؟! آيا ايمان نمى‏آورند؟! (30)

وَ مَا جَعَلْنَا لِبَشَرٍ مِنْ‌ قَبْلِك‌َ الْخُلْدَ أَفَإِنْ‌ مِت‌َّ فَهُم‌ُ الْخَالِدُون‌َ (انبياء: 34)

پيش از تو (نيز) براى هيچ انسانى جاودانگى قرار نداديم (وانگهى آنها كه انتظار مرگ تو را مى‏كشند،) آيا اگر تو بميرى، آنان جاويد خواهند بود؟! (34)

وَ إِذَا رَآك‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا إِنْ‌ يَتَّخِذُونَك‌َ إِلاَّ هُزُوَاً أَهَذَا الَّذِي‌ يَذْكُرُ آلِهَتَكُم‌ْ وَ هُمْ‌ بِذِكْرِ الرَّحْمَن‌ِ هُم‌ْ كَافِرُون‌َ (انبياء: 36)

هنگامى كه كافران تو را مى‏بينند، كارى جز استهزا كردن تو ندارند (و مى‏گويند:) آيا اين همان كسى است كه سخن از خدايان شما مى‏گويد؟! در حالى كه خودشان ذكر خداوند رحمان را انكار مى‏كنند. (36)

بَل‌ْ مَتَّعْنَا هَؤُلاَءِ وَ آبَاءَهُم‌ْ حَتَّي‌ طَال‌َ عَلَيْهِم‌ُ الْعُمُرُ أَفَلاَ يَرَوْن‌َ أَنَّا نَأْتِي‌ الْأَرْض‌َ نَنْقُصُهَا مِن‌ْ أَطْرَافِهَا أَفَهُم‌ُ الْغَالِبُون‌َ (انبياء: 44)

ما آنها و پدرانشان را (از نعمتها) بهره‏مند ساختيم، تا آنجا كه عمر طولانى پيدا كردند (و مايه غرور و طغيانشان شد) آيا نمى‏بينند كه ما پيوسته به سراغ زمين آمده، و از آن (و اهلش) مى‏كاهيم؟! آيا آنها غالبند (يا ما)؟! (44)

وَ هَذَا ذِكْرٌ مُبَارَك‌ٌ أَنْزَلْنَاه‌ُ أَفَأَنْتُم‌ْ لَه‌ُ مُنْكِرُون‌َ (انبياء: 50)

و اين (قرآن) ذكر مباركى است كه (بر شما) نازل كرديم آيا شما آن را انكار مى‏كنيد؟! (50)

قَالُوا أَجِئْتَنَا بِالْحَق‌ِّ أَم‌ْ أَنْت‌َ مِن‌َ اللاَّعِبِين‌َ (انبياء: 55)

گفتند: «آيا مطلب حقّى براى ما آورده‏اى، يا شوخى مى‏كنى؟!» (55)

قَالُوا أَأَنْت‌َ فَعَلْت‌َ هَذَا بِآلِهَتِنَا يَا إِبْرَاهِيم‌ُ (انبياء: 62)

(هنگامى كه ابراهيم را حاضر كردند،) گفتند: «تو اين كار را با خدايان ما كرده‏اى، اى ابراهيم؟!» (62)

قَال‌َ أَفَتَعْبُدُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ مَا لاَ يَنْفَعُكُم‌ْ شَيْءً وَ لاَ يَضُرُّكُم‌ْ (انبياء: 66)

(ابراهيم) گفت: «آيا جز خدا چيزى را مى‏پرستيد كه نه كمترين سودى براى شما دارد، و نه زيانى به شما مى‏رساند! (نه اميدى به سودشان داريد، و نه ترسى از زيانشان!) (66)

أُف‌ٍّ لَكُم‌ْ وَ لِمَا تَعْبُدُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (انبياء: 67)

اف بر شما و بر آنچه جز خدا مى‏پرستيد! آيا انديشه نمى‏كنيد (و عقل نداريد)؟! (67)

فَإِنْ‌ تَوَلَّوْا فَقُل‌ْ آذَنْتُكُم‌ْ عَلَي‌ سَوَاءٍ وَ إِن‌ْ أَدْرِي‌ أَقَرِيب‌ٌ أَمْ‌ بَعِيدٌ مَا تُوعَدُون‌َ (انبياء: 109)

اگر باز (روى گردان شوند، بگو: «من به همه شما يكسان اعلام خطر مى‏كنم و نمى‏دانم آيا وعده (عذاب خدا) كه به شما داده مى‏شود نزديك است يا دور! (109)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ يَسْجُدُ لَه‌ُ مَنْ‌ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ مَنْ‌ فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَالشَّمْس‌ُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوم‌ُ وَالْجِبَال‌ُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَاب‌ُّ وَ كَثِيرٌ مِن‌َ النَّاس‌ِ وَ كَثيرٌ حَق‌َّ عَلَيْه‌ِ الْعَذَاب‌ُ وَ مَنْ‌ يُهِن‌ِ الله‌ُ فَمَا لَه‌ُ مِنْ‌ مُكْرِم‌ٍ إِن‌َّ الله‌َ يَفْعَل‌ُ مَا يَشَاءُ (حج: 18)

آيا نديدى كه تمام كسانى كه در آسمانها و كسانى كه در زمينند براى خدا سجده مى‏كنند؟! و (همچنين) خورشيد و ماه و ستارگان و كوه‏ها و درختان و جنبندگان، و بسيارى از مردم! امّا بسيارى (ابا دارند، و) فرمان عذاب درباره آنان حتمى است و هر كس را خدا خوار كند، كسى او را گرامى نخواهد داشت! خداوند هر كار را بخواهد (و صلاح بداند) انجام مى‏دهد! (18)

أَفَلَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَتَكُون‌َ لَهُم‌ْ قُلُوب‌ٌ يَعْقِلُون‌َ بِهَا أَوْ آذَان‌ٌ يَسْمَعُون‌َ بِهَا فَإِنَّهَا لاَ تَعْمَي‌ الْأَبْصَارُ وَ لَكِنْ‌ تَعْمَي‌ الْقُلُوب‌ُ الَّتِي‌ فِي‌ الصُّدُورِ (حج: 46)

آيا آنان در زمين سير نكردند، تا دلهايى داشته باشند كه حقيقت را با آن درك كنند يا گوشهاى شنوايى كه با آن (نداى حق را) بشنوند؟! چرا كه چشمهاى ظاهر نابينا نمى‏شود، بلكه دلهايى كه در سينه‏هاست كور مى‏شود. (46)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ أَنْزَل‌َ مِن‌َ السَّمَاءِ مَاءً فَتُصْبِح‌ُ الْأَرْض‌ُ مُخْضَرَّة‌ً إِن‌َّ الله‌َ لَطِيف‌ٌ خَبِيرٌ (حج: 63)

آيا نديدى خداوند از آسمان، آبى فرستاد، و زمين (بر اثر آن) سرسبز و خرّم مى‏گردد؟! و خداوند لطيف و آگاه است. (63)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ سَخَّرَ لَكُمْ‌ مَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَالْفُلْك‌َ تَجْرِي‌ فِي‌ الْبَحْرِ بِأَمْرِه‌ِ وَ يُمْسِك‌ُ السَّمَاءَ أَنْ‌ تَقَع‌َ عَلَي‌ الْأَرْض‌ِ إِلاَّ بِإِذْنِه‌ِ إِن‌َّ الله‌َ بِالنَّاس‌ِ لَرَؤُوف‌ٌ رَحِيم‌ٌ (حج: 65)

آيا نديدى كه خداوند آنچه را در زمين است مسخّر شما كرد و (نيز) كشتيهايى را كه به فرمان او بر صفحه اقيانوسها حركت مى‏كنند و آسمان [كرات و سنگهاى آسمانى‏] را نگه مى‏دارد، تا جز بفرمان او، بر زمين فرو نيفتند؟ خداوند نسبت به مردم رحيم و مهربان است! (65)

أَلَم‌ْ تَعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ يَعْلَم‌ُ مَا فِي‌ السَّمَاءِ وَالْأَرْض‌ِ إِن‌َّ ذَلِك‌َ فِي‌ كِتَاب‌ٍ إِن‌َّ ذَلِك‌َ عَلَي‌ الله‌ِ يَسِيرٌ (حج: 70)

آيا نمى‏دانستى خداوند آنچه را در آسمان و زمين است مى‏داند؟! همه اينها در كتابى ثبت است (همان كتاب علم بى‏پايان پروردگار) و اين بر خداوند آسان است! (70)

وَ إِذَا تُتْلَي‌ عَلَيْهِم‌ْ آيَاتُنَا بَيِّنَات‌ٍ تَعْرِف‌ُ فِي‌ وُجُوه‌ِ الَّذِين‌َ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ يَكَادُون‌َ يَسْطُون‌َ بِالَّذِين‌َ يَتْلُون‌َ عَلَيْهِم‌ْ آيَاتِنَا قُل‌ْ أَفَأُنَبِّئُكُم‌ْ بِشَرٍّ مِنْ‌ ذَلِكُم‌ُ النَّارُ وَعَدَهَا الله‌ُ الَّذِين‌َ كَفَرُوا وَ بِئْس‌َ الْمَصِيرُ (حج: 72)

و هنگامى كه آيات روشن ما بر آنان خوانده مى‏شود، در چهره كافران آثار انكار مشاهده مى‏كنى، آن چنان كه نزديك است برخيزند و با مشت به كسانى كه آيات ما را بر آنها ميخوانند حمله كنند! بگو: «آيا شما را به بدتر از اين خبر دهم؟ همان آتش سوزنده [دوزخ‏] كه خدا به كافران وعده داده و بد سرانجامى است!» (72)

وَ لَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحَاً إِلَي‌ قَوْمِه‌ِ فَقَال‌َ يَا قَوْم‌ِ اعْبُدُوا الله‌َ مَا لَكُمْ‌ مِن‌ْ إِلَه‌ٍ غَيْرُه‌ُ أَفَلاَ تَتَّقُون‌َ (مؤمنون: 23)

و ما نوح را بسوى قومش فرستاديم او به آنها گفت: «اى قوم من! خداوند يكتا را بپرستيد، كه جز او معبودى براى شما نيست! آيا (از پرستش بتها) پرهيز نمى‏كنيد؟! (23)

فَأَرْسَلْنَا فِيهِم‌ْ رَسُولاً مِنْهُم‌ْ أَن‌ِ اعْبُدُوا الله‌َ مَا لَكُمْ‌ مِن‌ْ إِلَه‌ٍ غَيْرُه‌ُ أَفَلاَ تَتَّقُون‌َ (مؤمنون: 32)

و در ميان آنان رسولى از خودشان فرستاديم كه: «خدا را بپرستيد جز او معبودى براى شما نيست آيا (با اين همه، از شرك و بت پرستى) پرهيز نمى‏كنيد؟!» (32)

أَيَعِدُكُم‌ْ أَنَّكُم‌ْ إِذَا مِتُّم‌ْ وَ كُنْتُم‌ْ تُرَابَاً وَ عِظَامَاً أَنَّكُمْ‌ مُخْرَجُون‌َ (مؤمنون: 35)

آيا او به شما وعده مى‏دهد هنگامى كه مرديد و خاك و استخوانهايى (پوسيده) شديد، بار ديگر (از قبرها) بيرون آورده مى‏شويد؟! (35)

فَقَالُوا أَنُؤْمِن‌ُ لِبَشَرَيْن‌ِ مِثْلِنَا وَ قَوْمُهُمَا لَنَا عَابِدُون‌َ (مؤمنون: 47)

آنها گفتند: «آيا ما به دو انسان همانند خودمان ايمان بياوريم، در حالى كه قوم آنها بردگان ما هستند؟!» (47)

أَيَحْسَبُون‌َ أَنَّ مَا نُمِدُّهُمْ‌ بِه‌ِ مِنْ‌ مَال‌ٍ وَ بَنِين‌َ (مؤمنون: 55)

آنها گمان مى‏كنند اموال و فرزندانى كه بعنوان كمك به آنان مى‏دهيم ... (55)

أَفَلَم‌ْ يَدَّبَّرُوا الْقَوْل‌َ أَم‌ْ جَاءَهُمْ‌ مَا لَم‌ْ يَأْت‌ِ آبَاءَهُم‌ُ الْأَوَّلِين‌َ (مؤمنون: 68)

آيا آنها در اين گفتار نينديشيدند، يا اينكه چيزى براى آنان آمده كه براى نياكانشان نيامده است؟! (68)

وَ هُوَ الَّذِي‌ يُحْيِي‌ وَ يُمِيت‌ُ وَ لَه‌ُ اخْتِلاَف‌ُ اللَّيْل‌ِ وَالنَّهَارِ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (مؤمنون: 80)

و او كسى است كه زنده مى‏كند و مى‏ميراند و رفت و آمد شب و روز از آن اوست آيا انديشه نمى‏كنيد؟! (80)

قَالُوا أَإِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابَاً وَ عِظَامَاً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون‌َ (مؤمنون: 82)

آنها گفتند: «آيا هنگامى كه مرديم و خاك و استخوانهايى (پوسيده) شديم، آيا بار ديگر برانگيخته خواهيم شد؟! (82)

سَيَقُولُون‌َ لِالله‌ِ قُل‌ْ أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (مؤمنون: 85)

بزودى (در پاسخ تو) مى‏گويند: «همه از آن خداست!» بگو: «آيا متذكّر نمى‏شويد؟!» (85)

سَيَقُولُون‌َ لِالله‌ِ قُل‌ْ أَفَلاَ تَتَّقُون‌َ (مؤمنون: 87)

بزودى خواهند گفت: «همه اينها از آن خداست!» بگو: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد (و از خدا نمى‏ترسيد و دست از شرك برنمى‏داريد)؟!» (87)

أَلَم‌ْ تَكُن‌ْ آيَاتِي‌ تُتْلَي‌ عَلَيْكُم‌ْ فَكُنْتُمْ‌ بِهَا تُكَذِّبُون‌َ (مؤمنون: 105)

(به آنها گفته مى‏شود:) آيا آيات من بر شما خوانده نمى‏شد، پس آن را تكذيب مى‏كرديد؟! (105)

أَفَحَسِبْتُم‌ْ أَنَّمَا خَلَقْنَاكُم‌ْ عَبَثَاً وَ أَنَّكُم‌ْ إِلَيْنَا لاَ تُرْجَعُون‌َ (مؤمنون: 115)

آيا گمان كرديد شما را بيهوده آفريده‏ايم، و بسوى ما باز نمى‏گرديد؟ (115)

وَ لاَ يَأْتَل‌ِ أُولُوا الْفَضْل‌ِ مِنْكُم‌ْ وَالسَّعَة‌ِ أَنْ‌ يُؤْتُوا أُولِي‌ الْقُرْبَي‌ وَالْمَسَاكِين‌َ وَالْمُهَاجِرِين‌َ فِي‌ سَبِيل‌ِ الله‌ِ وَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلاَ تُحِبُّون‌َ أَنْ‌ يَغْفِرَ الله‌ُ لَكُم‌ْ وَالله‌ُ غَفُورٌ رَحِيم‌ٌ (نور: 22)

آنها كه از ميان شما داراى برترى (مالى) و وسعت زندگى هستند نبايد سوگند ياد كنند كه از انفاق نسبت به نزديكان و مستمندان و مهاجران در راه خدا دريغ نمايند آنها بايد عفو كنند و چشم بپوشند آيا دوست نمى‏داريد خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است! (22)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ يُسَبِّح‌ُ لَه‌ُ مَنْ‌ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌ِ وَالطَّيْرُ صَافَّات‌ٍ كُل‌ٌّ قَدْ عَلِم‌َ صَلاَتَه‌ُ وَ تَسْبِيحَه‌ُ وَالله‌ُ عَلِيم‌ٌ بِمَا يَفْعَلُون‌َ (نور: 41)

آيا نديدى تمام آنان كه در آسمانها و زمينند براى خدا تسبيح مى‏كنند، و همچنين پرندگان به هنگامى كه بر فراز آسمان بال گسترده‏اند؟! هر يك از آنها نماز و تسبيح خود را مى‏داند و خداوند به آنچه انجام ميدهند داناست! (41)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ يُزْجِي‌ سَحَابَاً ثُم‌َّ يُؤَلِّف‌ُ بَيْنَه‌ُ ثُم‌َّ يَجْعَلُه‌ُ رُكَامَاً فَتَرَي‌ الْوَدْق‌َ يَخْرُج‌ُ مِن‌ْ خِلاَلِه‌ِ وَ يُنَزِّل‌ُ مِن‌َ السَّمَاءِ مِنْ‌ جِبَال‌ٍ فِيهَا مِنْ‌ بَرَدٍ فَيُصِيب‌ُ بِه‌ِ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَصْرِفُه‌ُ عَنْ‌ مَنْ‌ يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِه‌ِ يَذْهَب‌ُ بِالْأَبْصَارِ (نور: 43)

آيا نديدى كه خداوند ابرهايى را به آرامى مى‏راند، سپس ميان آنها پيوند مى‏دهد، و بعد آن را متراكم مى‏سازد؟! در اين حال، دانه‏هاى باران را مى‏بينى كه از لابه‏لاى آن خارج مى‏شود و از آسمان- از كوه‏هايى كه در آن است [ابرهايى كه همچون كوه‏ها انباشته شده‏اند]- دانه‏هاى تگرگ نازل مى‏كند، و هر كس را بخواهد بوسيله آن زيان مى‏رساند، و از هر كس بخواهد اين زيان را برطرف مى‏كند نزديك است درخشندگى برق آن (ابرها) چشمها را ببرد! (43)

أَفِي‌ قُلُوبِهِمْ‌ مَرَض‌ٌ أَم‌ِ ارْتَابُوا أَم‌ْ يَخَافُون‌َ أَنْ‌ يَحِيف‌َ الله‌ُ عَلَيْهِم‌ْ وَ رَسُولُه‌ُ بَل‌ْ أُولَئِك‌َ هُم‌ُ الظَّالِمُون‌َ (نور: 50)

آيا در دلهاى آنان بيمارى است، يا شكّ و ترديد دارند، يا مى‏ترسند خدا و رسولش بر آنان ستم كنند؟! نه، بلكه آنها خودشان ستمگرند! (50)

قُل‌ْ أَذَلِك‌َ خَيْرٌ أَم‌ْ جَنَّة‌ُ الْخُلْدِ الَّتِي‌ وُعِدَ الْمُتَّقُون‌َ كَانَت‌ْ لَهُم‌ْ جَزَاءً وَ مَصِيرَاً (فرقان: 15)

(اى پيامبر!) بگو: «آيا اين بهتر است يا بهشت جاويدانى كه به پرهيزگاران وعده داده شده؟! بهشتى كه پاداش اعمال آنها، و قرارگاهشان است.» (15)

وَ يَوْم‌َ يَحْشُرُهُم‌ْ وَ مَا يَعْبُدُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ فَيَقُول‌ُ أَأَنْتُم‌ْ أَضْلَلْتُم‌ْ عِبَادِي‌ هَؤُلاَءِ أَم‌ْ هُم‌ْ ضَلُّوا السَّبِيل‌َ (فرقان: 17)

(به خاطر بياور) روزى را كه همه آنان و معبودهايى را كه غير از خدا مى‏پرستند جمع مى‏كند، آن گاه به آنها مى‏گويد: «آيا شما اين بندگان مرا گمراه كرديد يا خود آنان راه را گم كردند؟!» (17)

وَ مَا أَرْسَلْنَا قَبْلَك‌َ مِن‌َ الْمُرْسَلِين‌َ إِلاَّ إِنَّهُم‌ْ لَيَأْكُلُون‌َ الطَّعَام‌َ وَ يَمْشُون‌َ فِي‌ الْأَسْوَاق‌ِ وَ جَعَلْنَا بَعْضَكُم‌ْ لِبَعْض‌ٍ فِتْنَة‌ً أَتَصْبِرُون‌َ وَ كَان‌َ رَبُّك‌َ بَصِيرَاً (فرقان: 20)

ما هيچ يك از رسولان را پيش از تو نفرستاديم مگر اينكه غذا مى‏خوردند و در بازارها راه مى‏رفتند و بعضى از شما را وسيله امتحان بعضى ديگر قرار داديم، آيا صبر و شكيبايى مى‏كنيد (و از عهده امتحان برمى‏آييد)؟! و پروردگار تو همواره بصير و بينا بوده است. (20)

وَ لَقَدْ أَتَوْا عَلَي‌ الْقَرْيَة‌ِ الَّتِي‌ أُمْطِرَت‌ْ مَطَرَ السَّوْءِ أَفَلَم‌ْ يَكوُنُوا يَرَوْنَهَا بَل‌ْ كَانُوا لاَ يَرْجُون‌َ نُشُورَاً (فرقان: 40)

آنها [مشركان مكّه‏] از كنار شهرى كه باران شرّ [بارانى از سنگهاى آسمانى‏] بر آن باريده بود [ديار قوم لوط] گذشتند آيا آن را نمى‏ديدند؟! (آرى، مى‏ديدند) ولى به رستاخيز ايمان نداشتند! (40)

وَ إِذَا رَأَوْك‌َ إِنْ‌ يَتَّخِذُونَك‌َ إِلاَّ هُزُوَاً أَهَذَا الَّذِي‌ بَعَث‌َ الله‌ُ رَسُولاً (فرقان: 41)

و هنگامى كه تو را مى‏بينند، تنها به باد استهزايت مى‏گيرند (و مى‏گويند:) آيا اين همان كسى است كه خدا او را بعنوان پيامبر برانگيخته است؟! (41)

أَرَأَيْت‌َ مَن‌ِ اتَّخَذَ إِلَهَه‌ُ هَوَاه‌ُ أَفَأَنْت‌َ تَكُون‌ُ عَلَيْه‌ِ وَكِيلاً (فرقان: 43)

آيا ديدى كسى را كه هواى نفسش را معبود خود برگزيده است؟! آيا تو مى‏توانى او را هدايت كنى (يا به دفاع از او برخيزى)؟! (43)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ رَبِّك‌َ كَيْف‌َ مَدَّ الظِّل‌َّ وَ لَوْ شَاءَ لَجَعَلَه‌ُ سَاكِنَاً ثُم‌َّ جَعَلْنَا الشَّمْس‌َ عَلَيْه‌ِ دَلِيلاً (فرقان: 45)

آيا نديدى چگونه پروردگارت سايه را گسترده ساخت؟! و اگر مى‏خواست آن را ساكن قرار مى‏داد سپس خورشيد را بر وجود آن دليل قرار داديم! (45)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَن‌ِ قَالُوا وَ مَا الرَّحْمَن‌ُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَ زَادَهُم‌ْ نُفُورَاً (فرقان: 60)

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «براى خداوند رحمان سجده كنيد!» مى‏گويند: «رحمان چيست؟! (ما اصلًا رحمان را نمى‏شناسيم!) آيا براى چيزى سجده كنيم كه تو به ما دستور مى‏دهى؟!» (اين سخن را مى‏گويند) و بر نفرتشان افزوده مى‏شود! (60)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا إِلَي‌ الْأَرْض‌ِ كَم‌ْ أَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ‌ كُل‌ِّ زَوْج‌ٍ كَرِيم‌ٍ (شعراء: 7)

آيا آنان به زمين نگاه نكردند كه چقدر از انواع گياهان پرارزش در آن رويانديم؟! (7)

قَوْم‌َ فِرْعَوْن‌َ أَلاَ يَتَّقُون‌َ (شعراء: 11)

قوم فرعون، آيا آنان (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهيز نمى‏كنند؟! (11)

قَال‌َ أَلَم‌ْ نُرَبِّك‌َ فِينَا وَلِيدَاً وَ لَبِثْت‌َ فِينَا مِن‌ْ عُمُرِك‌َ سِنِين‌َ (شعراء: 18)

(فرعون) گفت: «آيا ما تو را در كودكى در ميان خود پرورش نداديم، و سالهايى از زندگيت را در ميان ما نبودى؟! (18)

قَال‌َ لِمَن‌ْ حَوْلَه‌ُ أَلاَ تَسْتَمِعُون‌َ (شعراء: 25)

(فرعون) به اطرافيانش گفت: «آيا نمى‏شنويد (اين مرد چه مى‏گويد)؟!» (25)

قَال‌َ أَوَ لَوْ جِئْتُك‌َ بِشَي‌ْءٍ مُبِين‌ٍ (شعراء: 30)

(موسى) گفت: «حتّى اگر نشانه آشكارى براى تو بياورم (باز ايمان نمى‏آورى)؟!» (30)

فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَة‌ُ قَالُوا لِفِرْعَوْن‌َ أَإِن‌َّ لَنَا لَأََجْرَاً إِنْ‌ كُنَّا نَحْن‌ُ الْغَالِبِين‌َ (شعراء: 41)

هنگامى كه ساحران آمدند، به فرعون گفتند: «آيا اگر ما پيروز شويم، پاداش مهمّى خواهيم داشت؟» (41)

قَال‌َ أَفَرَأَيْتُمْ‌ مَا كُنْتُم‌ْ تَعْبُدُون‌َ (شعراء: 75)

گفت: «آيا ديديد (اين) چيزهايى را كه پيوسته پرستش مى‏كرديد ... (75)

إِذْ قَال‌َ لَهُم‌ْ أَخُوهُم‌ْ نُوح‌ٌ أَلاَ تَتَّقُون‌َ (شعراء: 106)

هنگامى كه برادرشان نوح به آنان گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (106)

قَالُوا أَنُؤْمِن‌ُ لَك‌َ وَاتَّبَعَك‌َ الْأَرْذَلُون‌َ (شعراء: 111)

گفتند: «آيا ما به تو ايمان بياوريم در حالى كه افراد پست و بى‏ارزش از تو پيروى كرده‏اند؟!» (111)

إِذْ قَال‌َ لَهُم‌ْ أَخُوهُم‌ْ هُودٌ ألاَ تَتَّقُون‌َ (شعراء: 124)

هنگامى كه برادرشان هود گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (124)

أَتَبْنُون‌َ بِكُل‌ِّ رِيع‌ٍ آيَة‌ً تَعْبَثُون‌َ (شعراء: 128)

آيا شما بر هر مكان مرتفعى نشانه‏اى از روى هوا و هوس مى‏سازيد؟! (128)

قَالُوا سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْت‌َ أَم‌ْ لَم‌ْ تَكُنْ‌ مِن‌َ الْوَاعِظِين‌َ (شعراء: 136)

آنها [قوم عاد] گفتند: «براى ما تفاوت نمى‏كند، چه ما را انذار كنى يا نكنى (بيهوده خود را خسته مكن)! (136)

إِذْ قَال‌َ لَهُم‌ْ أَخُوهُم‌ْ صَالِح‌ٌ أَلاَ تَتَّقُون‌َ (شعراء: 142)

هنگامى كه صالح به آنان گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (142)

أَتُتْرَكُون‌َ فِي‌ مَا هَهُنَا آمِنِين‌َ (شعراء: 146)

آيا شما تصوّر مى‏كنيد هميشه در نهايت امنيّت در نعمتهايى كه اينجاست مى‏مانيد، (146)

إِذْ قَال‌َ لَهُم‌ْ أَخُوهُم‌ْ لُوط‌ٌ أَلاَ تَتَّقُون‌َ (شعراء: 161)

هنگامى كه برادرشان لوط به آنان گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (161)

أَتَأْتُون‌َ الذُّكْرَان‌َ مِن‌َ الْعَالَمِين‌َ (شعراء: 165)

آيا در ميان جهانيان، شما به سراغ جنس ذكور مى‏رويد (و همجنس بازى مى‏كنيد، آيا اين زشت و ننگين نيست؟!) (165)

إِذْ قَال‌َ لَهُم‌ْ شُعَيْب‌ٌ أَلاَ تَتَّقُون‌َ (شعراء: 177)

هنگامى كه شعيب به آنها گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (177)

أَوَ لَم‌ْ يَكُن‌ لَهُم‌ْ آيَة‌ً أَنْ‌ يَعْلَمَه‌ُ عُلَمَاءُ بَنِي‌ إِسْرَائِيل‌َ (شعراء: 197)

آيا همين نشانه براى آنها كافى نيست كه علماى بنى اسرائيل بخوبى از آن آگاهند؟! (197)

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُون‌َ (شعراء: 204)

آيا براى عذاب ما عجله مى‏كنند؟! (204)

أَفَرَأَيْت‌َ إِنْ‌ مَتَّعْنَاهُم‌ْ سِنِين‌َ (شعراء: 205)

به ما خبر ده، اگر (باز هم) ساليانى آنها را از اين زندگى بهره‏مند سازيم ... (205)

أَلَم‌ْ تَرَ أَنَّهُم‌ْ فِي‌ كُل‌ِّ وَادٍ يَهِيمُون‌َ (شعراء: 225)

آيا نمى‏بينى آنها در هر وادى سرگردانند؟ (225)

قَال‌َ سَنَنْظُرُ أَصَدَقْت‌َ أَم‌ْ كُنْت‌َ مِن‌َ الْكَاذِبِين‌َ (نمل: 27)

(سليمان) گفت: «ما تحقيق مى‏كنيم ببينيم راست گفتى يا از دروغگويان هستى؟ (27)

فَلَمَّا جَاءَ سُلَيْمَـان‌َ قَال‌َ أَتُمِدُّونَن‌ِ بِمَال‌ٍ فَمَا آتَانِيَ‌ الله‌ُ خَيْرٌ مِمَّا آتَاكُم‌ْ بَل‌ْ أَنْتُمْ‌ بِهَدِيَّتِكُم‌ْ تَفْرَحُون‌َ (نمل: 36)

هنگامى كه (فرستاده ملكه سبا) ا نزد سليمان آمد، گفت: «مى‏خواهيد مرا با مال كمك كنيد (و فريب دهيد)؟! آنچه خدا به من داده، بهتر است از آنچه به شما داده است بلكه شما هستيد كه به هديه‏هايتان خوشحال مى‏شويد! (36)

قَال‌َ الَّذِي‌ عِنْدَه‌ُ عِلْم‌ٌ مِن‌َ الْكِتَاب‌ِ أَنَا آتِيك‌َ بِه‌ِ قَبْل‌َ أَنْ‌ يَرْتَدَّ إِلَيْك‌َ طَرْفُك‌َ فَلَمَّا رَآه‌ُ مُسْتَقِرَّاً عِنْدَه‌ُ قَال‌َ هَذَا مِنْ‌ فَضْل‌ِ رَبِّي‌ لِيَبْلُوَنِي‌ أَأَشْكُرُ أَمْ‌ أَكْفُرُ وَ مَنْ‌ شَكَرَ فَإِنَّمَا يَشْكُرُ لِنَفْسِه‌ِ وَ مَنْ‌ كَفَرَ فَإِن‌َّ رَبِّي‌ غَنِي‌ٌّ كَرِيم‌ٌ (نمل: 40)

(امّا) كسى كه دانشى از كتاب (آسمانى) داشت گفت: «پيش از آنكه چشم بر هم زنى، آن را نزد تو خواهم آورد!» و هنگامى كه (سليمان) آن (تخت) را نزد خود ثابت و پابرجا ديد گفت: «اين از فضل پروردگار من است، تا مرا آزمايش كند كه آيا شكر او را بجا مى‏آورم يا كفران مى‏كنم؟! و هر كس شكر كند، به نفع خود شكر مى‏كند و هر كس كفران نمايد (بزيان خويش نموده است، كه) پروردگار من، غنىّ و كريم است!» (40)

قَال‌َ نَكِّرُوا لَهَا عَرْشَهَا نَنْظُرْ أَتَهْتَدِي‌ أَم‌ْ تَكُون‌ُ مِن‌َ الَّذِين‌َ لاَ يَهْتَدُون‌َ (نمل: 41)

(سليمان) گفت: «تخت او را برايش ناشناس سازيد ببينم آيا متوجّه مى‏شود يا از كسانى است كه هدايت نخواهند شد؟! (41)

فَلَمَّا جَاءَت‌ْ قِيل‌َ أَهَكَذَا عَرْشُك‌ِ قَالَت‌ْ كَأَنَّه‌ُ هُوَ وَ أُوتِينَا الْعِلْم‌َ مِنْ‌ قَبْلِهَا وَ كُنَّا مُسْلِمِين‌َ (نمل: 42)

هنگامى كه آمد، به او گفته شد: «آيا تخت تو اين گونه است؟» گفت: گويا خود آن است! و ما پيش از اين هم آگاه بوديم و اسلام آورده بوديم!» (42)

وَ لُوطَاً إِذْ قَال‌َ لِقَوْمِه‌ِ أَتَأْتُون‌َ الْفَاحِشَة‌َ وَ أَنْتُم‌ْ تُبْصِرُون‌َ (نمل: 54)

و لوط را (به ياد آور) هنگامى كه به قومش گفت: «آيا شما به سراغ كار بسيار زشتى مى‏رويد در حالى كه (نتايج شوم آن را) مى‏بينيد؟! (54)

أَئِنَّكُم‌ْ لَتَأْتُون‌َ الرِّجَال‌َ شَهْوَة‌ً مِنْ‌ دُون‌ِ النِّسَاءِ بَل‌ْ أَنْتُم‌ْ قَوْم‌ٌ تَجْهَلُون‌َ (نمل: 55)

آيا شما بجاى زنان، از روى شهوت به سراغ مردان مى‏رويد؟! شما قومى نادانيد!» (55)

قُل‌ِ الْحَمْدُ لِالله‌ِ وَ سَلاَم‌ٌ عَلَي‌ عِبَادِه‌ِ الَّذِين‌َ اصْطَفَي‌ آلله‌ُ خَيْرٌ أَمَّا يُشْرِكُون‌َ (نمل: 59)

بگو: «حمد مخصوص خداست و سلام بر بندگان برگزيده‏اش!» آيا خداوند بهتر است يا بتهايى كه همتاى او قرار مى‏دهند؟! (59)

أَمَّن‌ْ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ وَ أَنْزَل‌َ لَكُمْ‌ مِن‌َ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا بِه‌ِ حَدَائِق‌َ ذَات‌َ بَهْجَة‌ٍ مَا كَان‌َ لَكُم‌ْ أَنْ‌ تُنْبِتُوا شَجَرَهَا أَإِلَه‌ٌ مَع‌َ الله‌ِ بَل‌ْ هُم‌ْ قَوْم‌ٌ يَعْدِلُون‌َ (نمل: 60)

(آيا بتهايى كه معبود شما هستند بهترند) يا كسى كه آسمانها و زمين را آفريده؟! و براى شما از آسمان، آبى فرستاد كه با آن، باغهايى زيبا و سرورانگيز رويانديم شما هرگز قدرت نداشتيد درختان آن را برويانيد! آيا معبود ديگرى با خداست؟! نه، بلكه آنها گروهى هستند كه (از روى نادانى، مخلوقات را) همطراز (پروردگارشان) قرار مى‏دهند! (60)

أَمَّنْ‌ جَعَل‌َ الْأَرْض‌َ قَرَارَاً وَ جَعَل‌َ خِلاَلَهَا أَنْهَارَاً وَ جَعَل‌َ لَهَا رَوَاسِي‌َ وَ جَعَل‌َ بَيْن‌َ الْبَحْرَيْن‌ِ حَاجِزَاً أَإِلَه‌ٌ مَع‌َ الله‌ِ بَل‌ْ أَكْثَرُهُم‌ْ لاَ يَعْلَمُون‌َ (نمل: 61)

يا كسى كه زمين را مستقرّ و آرام قرار داد، و ميان آن نهرهايى روان ساخت، و براى آن كوه‏هاى ثابت و پابرجا ايجاد كرد، و ميان دو دريا مانعى قرار داد (تا با هم مخلوط نشوند با اين حال) آيا معبودى با خداست؟! نه، بلكه بيشتر آنان نمى‏دانند (و جاهلند)! (61)

أَمَّنْ‌ يُجِيب‌ُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاه‌ُ وَ يَكْشِف‌ُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُم‌ْ خُلَفَاءَ الْأَرْض‌ِ أَإِلَه‌ٌ مَع‌َ الله‌ِ قَلِيلاً مَا تَذَكَّرُون‌َ (نمل: 62)

يا كسى كه دعاى مضطرّ را اجابت مى‏كند و گرفتارى را برطرف مى‏سازد، و شما را خلفاى زمين قرار مى‏دهد آيا معبودى با خداست؟! كمتر متذكّر مى‏شويد! (62)

أَمَّنْ‌ يَهْدِيكُم‌ْ فِي‌ ظُلُمَات‌ِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَ مَنْ‌ يُرْسِل‌ُ الرِّيَاح‌َ بُشْرَاً بَيْن‌َ يَدَي‌ْ رَحْمَتِه‌ِ أَإِلَه‌ٌ مَع‌َ الله‌ِ تَعَالَي‌ الله‌ُ عَمَّا يُشْرِكُون‌َ (نمل: 63)

يا كسى كه شما را در تاريكيهاى صحرا و دريا هدايت مى‏كند، و كسى كه بادها را بعنوان بشارت پيش از نزول رحمتش مى‏فرستد آيا معبودى با خداست؟! خداوند برتر است از آنچه براى او شريك قرار مى‏دهند! (63)

أَمَّنْ‌ يَبْدَأُ الْخَلْق‌َ ثُم‌َّ يُعِيدُه‌ُ وَ مَنْ‌ يَرْزُقُكُمْ‌ مِن‌َ السَّمَاءِ وَالْأَرْض‌ِ أَإِلَه‌ٌ مَّع‌َ الله‌ِ قُل‌ْ هَاتُوا بُرْهَانَكُم‌ْ إِنْ‌ كُنْتُم‌ْ صَادِقِين‌َ (نمل: 64)

يا كسى كه آفرينش را آغاز كرد، سپس آن را تجديد مى‏كند، و كسى كه شما را از آسمان و زمين روزى مى‏دهد آيا معبودى با خداست؟! بگو: «دليلتان را بياوريد اگر راست مى‏گوييد!» (64)

وَ قَال‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا أَإِذَا كُنَّا تُرَابَاً وَ آبَاؤُنَا أَإِنَّا لَمُـخْرَجُون‌َ (نمل: 67)

و كافران گفتند: «آيا هنگامى كه ما و پدرانمان خاك شديم، (زنده مى‏شويم و) از دل خاك بيرون مى‏آييم؟! (67)

حَتَّي‌ إِذَا جَاءُوا قَال‌َ أَكَذَّبْتُمْ‌ بِآيَاتِي‌ وَ لَم‌ْ تُحِيطُوا بِهَا عِلْمَاً أَمْ مَاذَا كُنْتُم‌ْ تَعْمَلُون‌َ (نمل: 84)

تا زمانى كه (به پاى حساب) مى‏آيند، (به آنان) مى‏گويد: «آيا آيات مرا تكذيب كرديد و در صدد تحقيق برنيامديد؟! شما چه اعمالى انجام مى‏داديد؟!» (84)

أَلَم‌ْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا اللَّيْل‌َ لِيَسْكُنُوا فِيه‌ِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرَاً إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِقَوْم‌ٍ يُؤْمِنُون‌َ (نمل: 86)

يا نديدند كه ما شب را براى آرامش آنها قرار داديم و روز را روشنى‏بخش؟! در اين امور نشانه‏هاى روشنى است براى كسانى كه ايمان مى‏آورند (و آماده قبول حقند). (86)

فَلَمَّا أَن‌ْ أَرَادَ أَنْ‌ يَبْطِش‌َ بِالَّذِي‌ هُوَ عَدُوٌّ لَهُمَا قَال‌َ يَا مُوسَي‌ أَتُرِيدُ أَن‌ْ تَقْتُلَنِي‌ كَمَا قَتَلْت‌َ نَفْسَاً بِالْأَمْس‌ِ إِنْ‌ تُرِيدُ إِلاَّ أَنْ‌ تَكُون‌َ جَبَّارَاً فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَ مَا تُرِيدُ أَنْ‌ تَكُون‌َ مِن‌َ الْمُصْلِحِين‌َ (قصص: 19)

و هنگامى كه خواست با كسى كه دشمن هر دوى آنها بود درگير شود و با قدرت مانع او گردد، (فريادش بلند شد،) گفت: «اى موسى مى‏خواهى! مرا بكشى همان گونه كه ديروز انسانى را كشتى؟! تو فقط مى‏خواهى جبّارى در روى زمين باشى، و نمى‏خواهى از مصلحان باشى!» (19)

فَلَمَّا جَاءَهُم‌ُ الْحَق‌ُّ مِن‌ْ عِنْدِنَا قَالُوا لَوْلاَ أُوتِي‌َ مِثْل‌َ مَا أُوتِي‌َ مُوسَي‌ أَوَ لَم‌ْ يَكْفُرُوا بِمَا أُوتِي‌َ مُوسَي‌ مِنْ‌ قَبْل‌ُ قَالُوا سِحْرَان‌ِ تَظَاهَرَا وَ قَالُوا إِنَّا بِكُل‌ٍّ كَافِرُون‌َ (قصص: 48)

ولى هنگامى كه حقّ از نزد ما براى آنها آمد گفتند: «چرا مثل همان چيزى كه به موسى داده شد به اين پيامبر داده نشده است؟!» مگر بهانه‏جويانى همانند آنان، معجزاتى را كه در گذشته به موسى داده شد، انكار نكردند و گفتند: «اين دو نفر [موسى و هارون‏] دو ساحرند كه دست به دست هم داده‏اند (تا ما را گمراه كنند) و ما به هر دو كافريم»؟! (48)

وَ قَالُوا إِنْ‌ نَتَّبِع‌ِ الْهُدَي‌ مَعَك‌َ نُتَخَطَّف‌ْ مِن‌ْ أَرْضِنَا أَوَ لَم‌ْ نُمَكِّنْ‌ لَهُم‌ْ حَرَمَاً آمِنَاً يُجْبَي‌ إِلَيْه‌ِ ثَمَرَات‌ُ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ رِزْقَاً مِنْ‌ لَدُنَّا وَ لَكِنَّ‌ أَكْثَرَهُم‌ْ لاَ يَعْلَمُون‌َ (قصص: 57)

آنها گفتند: «ما اگر هدايت را همراه تو پذيرا شويم، ما را از سرزمينمان مى‏ربايند!» آيا ما حرم امنى در اختيار آنها قرار نداديم كه ثمرات هر چيزى (از هر شهر و ديارى) بسوى آن آورده مى‏شود؟! رزقى است از جانب ما ولى بيشتر آنان نمى‏دانند! (57)

وَ مَا أُوتِيتُمْ‌ مِنْ‌ شَي‌ْءٍ فَمَتَاع‌ُ الْحَيَاة‌ِ الدُّنْيَا وَ زِينَتُهَا وَ مَا عِنْدَ الله‌ِ خَيْرٌ وَ أَبْقَي‌ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (قصص: 60)

آنچه به شما داده شده، متاع زندگى دنيا و زينت آن است و آنچه نزد خداست بهتر و پايدارتر است آيا انديشه نمى‏كنيد؟! (60)

أَفَمَنْ‌ وَعَدْنَاه‌ُ وَعْدَاً حَسَنَاً فَهُوَ لاَقِيه‌ِ كَمَنْ‌ مَتَّعْنَاه‌ُ مَتَاع‌َ الْحَيَاة‌ِ الدُّنْيَا ثُم‌َّ هُوَ يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ مِن‌َ الْمُـحْضَرِين‌َ (قصص: 61)

آيا كسى كه به او وعده نيكو داده‏ايم و به آن خواهد رسيد، همانند كسى است كه متاع زندگى دنيا به او داده‏ايم سپس روز قيامت (براى حساب و جزا) از احضارشدگان خواهد بود؟! (61)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ جَعَل‌َ الله‌ُ عَلَيْكُم‌ُ اللَّيْل‌َ سَرْمَدَاً إِلَي‌ يَوْم‌ِ الْقِيَامَة‌ِ مَن‌ْ إِلَه‌ٌ غَيْرُ الله‌ِ يَأْتِيكُمْ‌ بِضِيَاءٍ أَفَلاَ تَسْمَعُون‌َ (قصص: 71)

بگو: «به من خبر دهيد اگر خداوند شب را تا قيامت بر شما جاودان سازد، آيا معبودى جز خدا مى‏تواند روشنايى براى شما بياورد؟! آيا نمى‏شنويد؟!» (71)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ جَعَل‌َ الله‌ُ عَلَيْكُم‌ُ النَّهَارَ سَرْمَدَاً إِلَي‌ يَوْم‌ِ الْقِيَامَة‌ِ مَن‌ْ إِلَه‌ٌ غَيْرُ الله‌ِ يَأْتِيكُمْ‌ بِلَيْل‌ٍ تَسْكُنُون‌َ فِيه‌ِ أَفَلاَ تُبْصِرُون‌َ (قصص: 72)

بگو: «به من خبر دهيد اگر خداوند روز را تا قيامت بر شما جاودان كند، كدام معبود غير از خداست كه شبى براى شما بياورد تا در آن آرامش يابيد؟ آيا نمى‏بينيد؟!» (72)

قَال‌َ إِنَّمَا أُوتِيتُه‌ُ عَلَي‌ عِلْم‌ٍ عِنْدِي‌ أَوَ لَم‌ْ يَعْلَم‌ْ أَن‌َّ الله‌َ قَدْ أَهْلَك‌َ مِنْ‌ قَبْلِه‌ِ مِن‌َ الْقُرُون‌ِ مَن‌ْ هُوَ أَشَدُّ مِنْه‌ُ قُوَّة‌ً وَ أَكْثَرُ جَمْعَاً وَ لاَ يُسْأَل‌ُ عَنْ‌ ذُنُوبِهِم‌ُ الْمُـجْرِمُون‌َ (قصص: 78)

(قارون) گفت: «اين ثروت را بوسيله دانشى كه نزد من است به دست آورده‏ام!» آيا او نمى‏دانست كه خداوند اقوامى را پيش از او هلاك كرد كه نيرومندتر و ثروتمندتر از او بودند؟! (و هنگامى كه عذاب الهى فرا رسد،) مجرمان از گناهانشان سؤال نمى‏شوند. (78)

أَحَسِب‌َ النَّاس‌ُ أَنْ‌ يُتْرَكُوا أَنْ‌ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُم‌ْ لاَ يُفْتَنُون‌َ (عنكبوت: 2)

آيا مردم گمان كردند همين كه بگويند: «ايمان آورديم»، به حال خود رها مى‏شوند و آزمايش نخواهند شد؟! (2)

وَ مِن‌َ النَّاس‌ِ مَنْ‌ يَقُول‌ُ آمَنَّا بِالله‌ِ فَإِذَا أُوذِي‌َ فِي‌ الله‌ِ جَعَل‌َ فِتْنَة‌َ النَّاس‌ِ كَعَذَاب‌ِ الله‌ِ وَ لَئِنْ‌ جَاءَ نَصْرٌ مِنْ‌ رَبِّك‌َ لَيَقُولُن‌َّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُم‌ْ أَوَ لَيْس‌َ الله‌ُ بِأَعْلَم‌َ بِمَا فِي‌ صُدُورِ الْعَالَمِين‌َ (عنكبوت: 10)

و از مردم كسانى هستند كه مى‏گويند: «به خدا ايمان آورده‏ايم!» اما هنگامى كه در راه خدا شكنجه و آزار مى‏بينند، آزار مردم را همچون عذاب الهى مى‏شمارند (و از آن سخت وحشت مى‏كنند) ولى هنگامى كه پيروزى از سوى پروردگارت (براى شما) بيايد، مى‏گويند: «ما هم با شما بوديم (و در اين پيروزى شريكيم)»!! آيا خداوند به آنچه در سينه‏هاى جهانيان است آگاه‏تر نيست؟! (10)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا كَيْف‌َ يُبْدِئ‌ُ الله‌ُ الْخَلْق‌َ ثُم‌َّ يُعِيدُه‌ُ إِن‌َّ ذَلِك‌َ عَلَي‌ الله‌ِ يَسِيرٌ (عنكبوت: 19)

آيا آنان نديدند چگونه خداوند آفرينش را آغاز مى‏كند، سپس بازمى‏گرداند؟! اين كار براى خدا آسان است! (19)

أَإِنَّكُم‌ْ لَتَأْتُون‌َ الرِّجَال‌َ وَ تَقْطَعُون‌َ السَّبِيل‌َ وَ تَأْتُون‌َ فِي‌ نَادِيكُم‌ُ الْمُنْكَرَ فَمَا كَان‌َ جَوَاب‌َ قَوْمِه‌ِ إِلاَّ أَنْ‌ قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَاب‌ِ الله‌ِ إِنْ‌ كُنْت‌َ مِن‌َ الصَّادِقِين‌َ (عنكبوت: 29)

آيا شما به سراغ مردان مى‏رويد و راه (تداوم نسل انسان) را قطع مى‏كنيد و در مجلستان اعمال ناپسند انجام مى‏دهيد؟! «اما پاسخ قومش جز اين نبود كه گفتند:» اگر راست مى‏گويى عذاب الهى را براى ما بياور! (29)

أَوَ لَم‌ْ يَكْفِهِم‌ْ أَنَّا أَنْزَلْنَا عَلَيْك‌َ الْكِتَاب‌َ يُتْلَي‌ عَلَيْهِم‌ْ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَرَحْمَة‌ً وَ ذِكْرَي‌ لِقَوْم‌ٍ يُؤْمِنُون‌َ (عنكبوت: 51)

آيا براى آنان كافى نيست كه اين كتاب را بر تو نازل كرديم كه پيوسته بر آنها تلاوت مى‏شود؟! در اين، رحمت و تذكّرى است براى كسانى كه ايمان مى‏آورند (و اين معجزه بسيار واضحى است). (51)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمَاً آمِنَاً وَ يُتَخَطَّف‌ُ النَّاس‌ُ مِن‌ْ حَوْلِهِم‌ْ أَفَبِالْبَاطِل‌ِ يُؤْمِنُون‌َ وَ بِنِعْمَة‌ِ الله‌ِ يَكْفُرُون‌َ (عنكبوت: 67)

آيا نديدند كه ما حرم امنى (براى آنها) قرار داديم در حالى كه مردم را در اطراف آنان (در بيرون اين حرم) مى‏ربايند؟! آيا به باطل ايمان مى‏آورند و نعمت خدا را كفران مى‏كنند؟! (67)

وَ مَن‌ْ أَظْلَم‌ُ مِمَّن‌ِ افْتَرَي‌ عَلَي‌ الله‌ِ كَذِبَاً أَوْ كَذَّب‌َ بِالْحَق‌ِّ لَمَّا جَاءَه‌ُ أَلَيْس‌َ فِي‌ جَهَنَّم‌َ مَثْوَي‌ً لِلْكَافِرِين‌َ (عنكبوت: 68)

چه كسى ستمكارتر از آن كس است كه بر خدا دروغ بسته يا حق را پس از آنكه به سراغش آمده تكذيب نمايد؟! آيا جايگاه كافران در دوزخ نيست؟! (68)

أَوَ لَم‌ْ يَتَفَكَّرُوا فِي‌ أَنْفُسِهِمْ‌ مَا خَلَق‌َ الله‌ُ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ وَ مَا بَيْنَهُمَا إِلاَّ بِالْحَق‌ِّ وَ أَجَل‌ٍ مُسَمَّي‌ً وَ إِن‌َّ كَثِيرَاً مِن‌َ النَّاس‌ِ بِلِقَاءِ رَبِّهِم‌ْ لَكَافِرُون‌َ (روم: 8)

آيا آنان با خود نينديشيدند كه خداوند، آسمانها و زمين و آنچه را ميان آن دو است جز بحق و براى زمان معيّنى نيافريده است؟! ولى بسيارى از مردم (رستاخيز و) لقاى پروردگارشان را منكرند! (8)

أَوَ لَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُم‌ْ قُوَّة‌ً وَ أَثَارُوا الْأَرْض‌َ وَ عَمَرُوهَا أَكْثَرَ مِمَّا عَمَرُوهَا وَ جَاءَتْهُم‌ْ رُسُلُهُمْ‌ بِالْبَيِّنَات‌ِ فَمَا كَان‌َ الله‌ُ لِيَظْلِمَهُم‌ْ وَ لَكِنْ‌ كَانُوا أَنْفُسَهُم‌ْ يَظْلِمُون‌َ (روم: 9)

آيا در زمين گردش نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟! آنها نيرومندتر از اينان بودند، و زمين را (براى زراعت و آبادى) بيش از اينان دگرگون ساختند و آباد كردند، و پيامبرانشان با دلايل روشن به سراغشان آمدند (امّا آنها انكار كردند و كيفر خود را ديدند) خداوند هرگز به آنان ستم نكرد، آنها به خودشان ستم مى‏كردند! (9)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَن‌َّ الله‌َ يَبْسُط‌ُ الرِّزْق‌َ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِقَوْم‌ٍ يُؤْمِنُون‌َ (روم: 37)

آيا نديدند كه خداوند روزى را براى هر كس بخواهد گسترده يا تنگ مى‏سازد؟! در اين نشانه‏هايى است براى گروهى كه ايمان مى‏آورند. (37)

أَلَم‌ْ تَرَوْا أَن‌َّ الله‌َ سَخَّرَ لَكُمْ‌ مَا فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ مَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَ أَسْبَغ‌َ عَلَيْكُم‌ْ نِعَمَه‌ُ ظَاهِرَة‌ً وَ بَاطِنَة‌ً وَ مِن‌َ النَّاس‌ِ مَنْ‌ يُجَادِل‌ُ فِي‌ الله‌ِ بِغَيْرِ عِلْم‌ٍ وَ لاَ هُدَي‌ً وَ لاَ كِتَاب‌ٍ مُنِيرٍ (لقمان: 20)

آيا نديديد خداوند آنچه را در آسمانها و زمين است مسخّر شما كرده، و نعمتهاى آشكار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانى داشته است؟! ولى بعضى از مردم بدون هيچ دانش و هدايت و كتاب روشنگرى درباره خدا مجادله مى‏كنند! (20)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَل‌َ الله‌ُ قَالُوا بَل‌ْ نَتَّبِع‌ُ مَا وَجَدْنَا عَلَيْه‌ِ آبَاءَنَا أَوَ لَوْ كَان‌َ الشَّيْطاَن‌ُ يَدْعُوهُم‌ْ إِلَي‌ عَذَاب‌ِ السَّعِيرِ (لقمان: 21)

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل كرده پيروى كنيد!»، مى‏گويند: «نه، بلكه ما از چيزى پيروى مى‏كنيم كه پدران خود را بر آن يافتيم!» آيا حتّى اگر شيطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان كند (باز هم تبعيّت مى‏كنند)؟! (21)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ يُولِج‌ُ اللَّيْل‌َ فِي‌ النَّهَارِ وَ يُولِج‌ُ النَّهَارَ فِي‌ اللَّيْل‌ِ وَ سَخَّرَ الشَّمْس‌َ وَالْقَمَرَ كُل‌ٌّ يَجْرِي‌ إِلَي‌ أَجَل‌ٍ مُسَمَّي‌ً وَ أَن‌َّ الله‌َ بِمَا تَعْمَلُون‌َ خَبِيرٌ (لقمان: 29)

آيا نديدى كه خداوند شب را در روز، و روز را در شب داخل مى‏كند، و خورشيد و ماه را مسخّر ساخته و هر كدام تا سرآمد يعنى به حركت خود ادامه مى‏دهند؟! خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است. (29)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الْفُلْك‌َ تَجْرِي‌ فِي‌ الْبَحْرِ بِنِعْمَت‌ِ الله‌ِ لِيُرِيَكُمْ‌ مِن‌ْ آيَاتِه‌ِ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِكُل‌ِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (لقمان: 31)

آيا نديدى كشتيها بر (صفحه) درياها به فرمان خدا، و به (بركت) نعمت او حركت مى‏كنند تا بخشى از آياتش را به شما نشان دهد؟! در اينها نشانه‏هايى است براى كسانى كه شكيبا و شكرگزارند! (31)

الله‌ُ الَّذِي‌ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ وَ مَا بَيْنَهُمَا فِي‌ سِتَّة‌ِ أَيَّام‌ٍ ثُم‌َّ اسْتَوَي‌ عَلَي‌ الْعَرْش‌ِ مَا لَكُمْ‌ مِنْ‌ دُونِه‌ِ مِنْ‌ وَلِي‌ٍّ وَ لاَ شَفِيع‌ٍ أَفَلاَ تَتَذَكَّرُون‌َ (سجده: 4)

خداوند كسى است كه آسمانها و زمين و آنچه را ميان اين دو است در شش روز [شش دوران‏] آفريد، سپس بر عرش (قدرت) قرار گرفت هيچ سرپرست و شفاعت كننده‏اى براى شما جز او نيست آيا متذكّر نمى‏شويد؟! (4)

وَ قَالُوا أَإِذَا ضَلَلْنَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ أَإِنَّا لَفِي‌ خَلْق‌ٍ جَدِيدٍ بَل‌ْ هُمْ‌ بِلقَاءِ رَبِّهِم‌ْ كَافِرُون‌َ (سجده: 10)

آنها گفتند: «آيا هنگامى كه ما (مرديم و) در زمين گم شديم، آفرينش تازه‏اى خواهيم يافت؟!» ولى آنان لقاى پروردگارشان را انكار مى‏كنند (و مى‏خواهند با انكار معاد، آزادانه به هوسرانى خويش ادامه دهند). (10)

أَفَمَنْ‌ كَان‌َ مُؤْمِنَاً كَمَنْ‌ كَان‌َ فَاسِقَاً لاَ يَسْتَوُون‌َ (سجده: 18)

آيا كسى كه باايمان باشد همچون كسى است كه فاسق است؟! نه، هرگز اين دو برابر نيستند. (18)

أَوَ لَم‌ْ يَهْدِ لَهُم‌ْ كَم‌ْ أَهْلَكْنَا مِنْ‌ قَبْلِهِمْ‌ مِن‌َ الْقُرُون‌ِ يَمْشُون‌َ فِي‌ مَسَاكِنِهِم‌ْ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ أَفَلاَ يَسْمَعُون‌َ (سجده: 26)

آيا براى هدايت آنها همين كافى نيست كه افراد زيادى را كه در قرن پيش از آنان زندگى داشتند هلاك كرديم؟! اينها در مساكن (ويران شده) آنان راه مى‏روند در اين آياتى است (از قدرت خداوند و مجازات دردناك مجرمان) آيا نمى‏شنوند؟! (26)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَنَّا نَسُوق‌ُ الْمَاءَ إِلَي‌ الْأَرْض‌ِ الْجُرُزِ فَنُخْرِج‌ُ بِه‌ِ زَرْعَاً تَأْكُل‌ُ مِنْه‌ُ أَنْعَامُهُم‌ْ وَ أَنْفُسُهُم‌ْ أَفَلاَ يُبْصِرُون‌َ (سجده: 27)

آيا نديدند كه ما آب را بسوى زمينهاى خشك مى‏رانيم و بوسيله آن زراعتهايى مى‏رويانيم كه هم چهارپايانشان از آن مى‏خورند و هم خودشان تغذيه مى‏كنند آيا نمى بينند؟! (27)

أَفْتَرَي‌ عَلَي‌ الله‌ِ كَذِبَاً أَمْ‌ بِه‌ِ جِنَّة‌ٌ بَل‌ِ الَّذِين‌َ لاَ يُؤْمِنُون‌َ بِالْآخِرَة‌ِ فِي‌ الْعَذَاب‌ِ وَالضَّلاَل‌ِ الْبَعِيدِ (سبأ: 8)

آيا او بر خدا دروغ بسته يا به نوعى جنون گرفتار است؟!» (چنين نيست)، بلكه كسانى كه به آخرت ايمان نمى‏آورند، در عذاب و گمراهى دورى هستند (و نشانه گمراهى آنها همين انكار شديد است). (8)

أَفَلَم‌ْ يَرَوْا إِلَي‌ مَا بَيْن‌َ أَيْدِيهِم‌ْ وَ مَا خَلْفَهُمْ‌ مِن‌َ السَّمَاءِ وَالْأَرْض‌ِ إِنْ‌ نَشَأْ نَخْسِف‌ْ بِهِم‌ُ الْأَرْض‌َ أَوْ نُسْقِط‌ْ عَلَيْهِم‌ْ كِسَفَاً مِن‌َ السَّمَاءِ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَة‌ً لِكُل‌ِّ عَبْدٍ مُنِيب‌ٍ (سبأ: 9)

آيا به آنچه پيش رو و پشت سر آنان از آسمان و زمين قرار دارد نگاه نكردند (تا به قدرت خدا بر همه چيز واقف شوند)؟! اگر ما بخواهيم آنها را (با يك زمين‏لرزه) در زمين فرومى‏بريم، يا قطعه‏هايى از سنگهاى آسمانى را بر آنها فرومى‏ريزيم در اين نشانه‏اى است (بر قدرت خدا) براى هر بنده توبه‏كار! (9)

قَال‌َ الَّذِين‌َ اسْتَكْبَرُوا لِلَّذِين‌َ اسْتُضْعِفُوا أَنَحْن‌ُ صَدَدْنَاكُم‌ْ عَن‌ِ الْهُدَي‌ بَعْدَ إِذْ جَاءَكُمْ‌ بَل‌ْ كُنْتُمْ‌ مُجْرِمِين‌َ (سبأ: 32)

(امّا) مستكبران به مستضعفان پاسخ مى‏دهند: «آيا ما شما را از هدايت بازداشتيم بعد از آنكه به سراغ شما آمد (و آن را بخوبى دريافتيد)؟! بلكه شما خود مجرم بوديد!» (32)

وَ يَوْم‌َ يَحْشُرُهُم‌ْ جَمِيعَاً ثُم‌َّ يَقُول‌ُ لِلْمَلاَئِكَة‌ِ أَهَؤُلاَءِ إِيَّاكُم‌ْ كَانُوا يَعْبُدُون‌َ (سبأ: 40)

(به خاطر بياور) روزى را كه خداوند همه آنان را بر مى‏انگيزد، سپس به فرشتگان مى‏گويد: «آيا اينها شما را پرستش مى‏كردند؟!» (40)

أَفَمَنْ‌ زُيِّن‌َ لَه‌ُ سُوءُ عَمَلِه‌ِ فَرَآه‌ُ حَسَنَاً فَإِن‌َّ الله‌َ يُضِل‌ُّ مَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَهْدِي‌ مَنْ‌ يَشَاءُ فَلاَ تَذْهَب‌ْ نَفْسُك‌َ عَلَيْهِم‌ْ حَسَرَات‌ٍ إِن‌َّ الله‌َ عَلِيم‌ٌ بِمَا يَصْنَعُون‌َ (فاطر: 8)

آيا كسى كه عمل بدش براى او آراسته شده و آن را خوب و زيبا مى‏بيند (همانند كسى است كه واقع را آن چنان كه هست مى‏يابد)؟! خداوند هر كس را بخواهد گمراه مى سازد و هر كس را بخواهد هدايت مى‏كند پس جانت به خاطر شدّت تأسف بر آنان از دست نرود خداوند به آنچه انجام مى‏دهند داناست! (8)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ أَنْزَل‌َ مِن‌َ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِه‌ِ ثَمَرَات‌ٍ مُخْتَلِفَاً أَلْوَانُهَا وَ مِن‌َ الْجِبَال‌ِ جُدَدٌ بِيض‌ٌ وَ حُمْرٌ مُخْتَلِف‌ٌ أَلْوَانُهَا وَ غَرَابِيب‌ُ سُودٌ (فاطر: 27)

آيا نديدى خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد كه بوسيله آن ميوه‏هايى رنگارنگ (از زمين) خارج ساختيم و از كوه‏ها نيز (به لطف پروردگار) جاده‏هايى آفريده شده سفيد و سرخ و به رنگهاى مختلف و گاه به رنگ كاملًا سياه! (27)

وَ هُم‌ْ يَصْطَرِخُون‌َ فِيهَا رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَل‌ْ صَالِحَاً غَيْرَ الَّذِي‌ كُنَّا نَعْمَل‌ُ أَوَ لَم‌ْ نُعَمِّرْكُمْ‌ مَا يَتَذَكَّرُ فِيه‌ِ مَنْ‌ تَذَكَّرَ وَ جَاءَكُم‌ُ النَّذِيرُ فَذُوقُوا فَمَا لِلظَّالِمِين‌َ مِنْ‌ نَصِيرٍ (فاطر: 37)

آنها در دوزخ فرياد مى‏زنند: «پروردگارا! ما را خارج كن تا عمل صالحى انجام دهيم غير از آنچه انجام مى‏داديم!» (در پاسخ به آنان گفته مى‏شود:) آيا شما را به اندازه‏اى كه هر كس اهل تذكّر است در آن متذكّر مى‏شود عمر نداديم، و انذاركننده (الهى) به سراغ شما نيامد؟! اكنون بچشيد كه براى ظالمان هيچ ياورى نيست! (37)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ شُرَكَاءَكُم‌ُ الَّذِين‌َ تَدْعُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ أَرُونِي‌ مَاذَا خَلَقُوا مِن‌َ الْأَرْض‌ِ أَم‌ْ لَهُم‌ْ شِرْك‌ٌ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ أَم‌ْ آتَيْنَاهُم‌ْ كِتَابَاً فَهُم‌ْ عَلَي‌ بَيِّنَت‌ٍ مِنْه‌ُ بَل‌ْ إِنْ‌ يَعِدُ الظَّالِمُون‌َ بَعْضُهُمْ‌ بَعْضَاً إِلاَّ غُرُورَاً (فاطر: 40)

بگو: «اين معبودانى را كه جز خدا مى‏خوانيد به من نشان دهيد چه چيزى از زمين را آفريده‏اند، يا اينكه شركتى در (آفرينش و مالكيّت) آسمانها دارند؟! يا به آنان كتابى (آسمانى) داده‏ايم و دليلى از آن براى (شرك) خود دارند؟!» نه هيچ يك از اينها نيست، ظالمان فقط وعده‏هاى دروغين به يكديگر مى‏دهند! (40)

أَوَ لَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ وَ كَانُوا أَشَدَّ مِنْهُم‌ْ قُوَّة‌ً وَ مَا كَان‌َ الله‌ُ لِيُعْجِزَه‌ُ مِنْ‌ شَي‌ْءٍ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ لاَ فِي‌ الْأَرْض‌ِ إِنَّه‌ُ كَان‌َ عَلِيمَاً قَدِيرَاً (فاطر: 44)

آيا آنان در زمين نگشتند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چگونه بود؟! همانها كه از اينان قويتر (و نيرومندتر) بودند نه چيزى در آسمانها و نه چيزى در زمين از حوزه قدرت او بيرون نخواهد رفت او دانا و تواناست! (44)

وَ سَوَاءٌ عَلَيْهِم‌ْ أَأَنذَرْتَهُم‌ْ أَم‌ْ لَم‌ْ تُنْذِرْهُم‌ْ لاَ يُؤْمِنُون‌َ (يس: 10)

براى آنان يكسان است: چه انذارشان كنى يا نكنى، ايمان نمى‏آورند! (10)

قَالُوا طَائِرُكُمْ‌ مَعَكُم‌ْ أَئِن‌ْ ذُكِّرْتُمْ‌ بَل‌ْ أَنْتُم‌ْ قَوْم‌ٌ مُسْرِفُون‌َ (يس: 19)

(رسولان) گفتند: «شومى شما از خودتان است اگر درست بينديشيد، بلكه شما گروهى اسرافكاريد!» (19)

أَأَتَّخِذُ مِنْ‌ دُونِه‌ِ آلِهَة‌ً إِنْ‌ يُرِدْن‌ِ الرَّحْمَن‌ُ بِضُرٍّ لاَ تُغْن‌ِ عَنِّي‌ شَفَاعَتُهُم‌ْ شَيْءً وَ لاَ يُنْقِذُون‌ِ (يس: 23)

آيا غير از او معبودانى را انتخاب كنم كه اگر خداوند رحمان بخواهد زيانى به من برساند، شفاعت آنها كمترين فايده‏اى براى من ندارد و مرا (از مجازات او) نجات نخواهند داد! (23)

أَلَم‌ْ يَرَوْا كَم‌ْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ‌ مِن‌َ الْقُرُون‌ِ أَنَّهُم‌ْ إِلَيْهِم‌ْ لاَ يَرْجِعُون‌َ (يس: 31)

آيا نديدند چقدر از اقوام پيش از آنان را (بخاطر گناهانشان) هلاك كرديم، آنها هرگز به سوى ايشان بازنمى‏گردند (و زنده نمى‏شوند)! (31)

لِيَأْكُلُوا مِنْ‌ ثَمَرِه‌ِ وَ مَا عَمِلَتْه‌ُ أَيْدِيهِم‌ْ أَفَلاَ يَشْكُرُون‌َ (يس: 35)

تا از ميوه آن بخورند در حالى كه دست آنان هيچ دخالتى در ساختن آن نداشته است! آيا شكر خدا را بجا نمى‏آورند؟! (35)

وَ إِذَا قِيل‌َ لَهُم‌ْ أَنْفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُم‌ُ الله‌ُ قَال‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا لِلَّذِين‌َ آمَنُوا أَنُطْعِم‌ُ مَنْ‌ لَوْ يَشَاءُ الله‌ُ أَطْعَمَه‌ُ إِن‌ْ أَنْتُم‌ْ إِلاَّ فِي‌ ضَلال‌ٍ مُبِين‌ٍ (يس: 47)

و هنگامى كه به آنان گفته شود: «از آنچه خدا به شما روزى كرده انفاق كنيد!»، كافران به مؤمنان مى‏گويند: «آيا ما كسى را اطعام كنيم كه اگر خدا مى‏خواست او را اطعام مى‏كرد؟! (پس خدا خواسته است او گرسنه باشد)، شما فقط در گمراهى آشكاريد»! (47)

أَلَم‌ْ أَعْهَدْ إِلَيْكُم‌ْ يَا بَنِي‌ آدَم‌َ أَنْ‌ لاَ تَعْبُدُوا الشَّيْطَان‌َ إِنَّه‌ُ لَكُم‌ْ عَدُوٌّ مُبِين‌ٌ (يس: 60)

آيا با شما عهد نكردم اى فرزندان آدم كه شيطان را نپرستيد، كه او براى شما دشمن آشكارى است؟! (60)

وَ لَقَدْ أَضَل‌َّ مِنْكُم‌ْ جِبِلاًّ كَثِيرَاً أَفَلَم‌ْ تَكُونُوا تَعْقِلُون‌َ (يس: 62)

او گروه زيادى از شما را گمراه كرد، آيا انديشه نكرديد؟! (62)

وَ مَنْ‌ نُعَمِّرْه‌ُ نُنَكِّسْه‌ُ فِي‌ الْخَلْق‌ِ أَفَلاَ يَعْقِلُون‌َ (يس: 68)

هر كس را طول عمر دهيم، در آفرينش واژگونه‏اش مى‏كنيم (و به ناتوانى كودكى باز مى‏گردانيم) آيا انديشه نمى‏كنند؟! (68)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُمْ‌ مِمَّا عَمِلَت‌ْ أَيْدِينَا أَنْعَامَاً فَهُم‌ْ لَهَا مَالِكُون‌َ (يس: 71)

آيا نديدند كه از آنچه با قدرت خود به عمل آورده‏ايم چهارپايانى براى آنان آفريديم كه آنان مالك آن هستند؟! (71)

وَ لَهُم‌ْ فِيهَا مَنَافِع‌ُ وَ مَشَارِب‌ُ أَفَلاَ يَشْكُرُون‌َ (يس: 73)

و براى آنان بهره‏هاى ديگرى در آن (حيوانات) است و نوشيدنيهايى گوارا آيا با اين حال شكرگزارى نمى‏كنند؟! (73)

أَوَ لَم‌ْ يَرَ الْإِنْسَان‌ُ أَنَّا خَلَقْنَاه‌ُ مِنْ‌ نُطْفَة‌ٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيم‌ٌ مُبِين‌ٌ (يس: 77)

آيا انسان نمى‏داند كه ما او را از نطفه‏اى بى‏ارزش آفريديم؟! و او (چنان صاحب قدرت و شعور و نطق شد كه) به مخاصمه آشكار (با ما) برخاست! (77)

أَوَ لَيْس‌َ الَّذِي‌ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ بِقَادِرٍ عَلَي‌ أَنْ‌ يَخْلُق‌َ مِثْلَهُمْ‌ بَلَي‌ وَ هُوَ الْخَلاَّق‌ُ الْعَلِيم‌ُ (يس: 81)

آيا كسى كه آسمانها و زمين را آفريد، نمى‏تواند همانند آنان [انسانهاى خاك شده‏] را بيافريند؟! آرى (مى‏تواند)، و او آفريدگار داناست! (81)

فَاسْتَفْتِهِم‌ْ أَهُم‌ْ أَشَدُّ خَلْقَاً أَمْ‌ مَن‌ْ خَلَقْنَا إِنَّا خَلَقْنَاهُمْ‌ مِنْ‌ طِين‌ٍ لاَزِب‌ٍ (صافات: 11)

از آنان بپرس: «آيا آفرينش (و معاد) آنان سخت‏تر است يا آفرينش فرشتگان (و آسمانها و زمين)؟! ما آنان را از گل چسبنده‏اى آفريديم! (11)

أَإِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابَاً وَ عِظَامَاً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون‌َ (صافات: 16)

آيا هنگامى كه ما مُرديم و به خاك و استخوان مبدّل شديم، بار ديگر برانگيخته خواهيم شد؟! (16)

أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُون‌َ (صافات: 17)

يا پدران نخستين ما (بازمى‏گردند)؟!» (17)

وَ يَقُولُون‌َ أَإِنَّا لَتَارِكُوا آلِهَتِنَا لِشَاعِرٍ مَجْنُون‌ٍ (صافات: 36)

و پيوسته مى‏گفتند: «آيا ما معبودان خود را بخاطر شاعرى ديوانه رها كنيم؟!» (36)

يَقُول‌ُ أَإِنَّك‌َ لَمِن‌َ الْمُصَدِّقِين‌َ (صافات: 52)

كه پيوسته مى‏گفت: آيا (به راستى) تو اين سخن را باور كرده‏اى ... (52)

أَإِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابَاً وَ عِظَامَاً أَإِنَّا لَمَدِينُون‌َ (صافات: 53)

كه وقتى ما مُرديم و به خاك و استخوان مبدّل شديم، (بار ديگر) زنده مى‏شويم و جزا داده خواهيم شد؟!» (53)

أَفَمَا نَحْن‌ُ بِمَيِّتِين‌َ (صافات: 58)

(سپس به ياران خود مى‏گويد: اى دوستان!) آيا ما هرگز نمى‏ميريم (و در بهشت جاودانه خواهيم بود)، (58)

أَذَلِك‌َ خَيْرٌ نُزُلاً أَم‌ْ شَجَرَة‌ُ الزَّقُّوم‌ِ (صافات: 62)

آيا اين (نعمتهاى جاويدان بهشتى) بهتر است يا درخت (نفرت‏انگيز) زقّوم؟! (62)

أَإِفْكَاً آلِهَة‌ً دُون‌َ الله‌ِ تُرِيدُون‌َ (صافات: 86)

آيا غير از خدا به سراغ اين معبودان دروغين مى‏رويد؟! (86)

فَرَاغ‌َ إِلَي‌ آلِهَتِهِم‌ْ فَقَال‌َ أَلاَ تَأْكُلُون‌َ (صافات: 91)

(او وارد بتخانه شد) مخفيانه نگاهى به معبودانشان كرد و از روى تمسخر گفت: «چرا (از اين غذاها) نمى‏خوريد؟! (91)

قَال‌َ أَتَعْبُدُون‌َ مَا تَنْحِتُون‌َ (صافات: 95)

گفت: «آيا چيزى را مى‏پرستيد كه با دست خود مى‏تراشيد؟! (95)

إِذْ قَال‌َ لِقَوْمِه‌ِ أَلاَ تَتَّقُون‌َ (صافات: 124)

به خاطر بياور هنگامى را كه به قومش گفت: «آيا تقوا پيشه نمى‏كنيد؟! (124)

أَتَدْعُون‌َ بَعْلاً وَ تَذَرُون‌َ أَحْسَن‌َ الْخَالِقِين‌َ (صافات: 125)

آيا بت «بعل» را مى‏خوانيد و بهترين آفريدگارها را رها مى‏سازيد؟! (125)

وَ بِاللَّيْل‌ِ أَفَلاَ تَعْقِلُون‌َ (صافات: 138)

و (همچنين) شبانگاه آيا نمى‏انديشيد؟! (138)

فَاسْتَفْتِهِم‌ْ أَلِرَبِّك‌َ الْبَنَات‌ُ وَ لَهُم‌ْ الْبَنُون‌َ (صافات: 149)

از آنان بپرس: آيا پروردگارت دخترانى دارد و پسران از آن آنهاست؟! (149)

أَصْطَفَي‌ الْبَنَات‌ِ عَلَي‌ الْبَنِين‌َ (صافات: 153)

آيا دختران را بر پسران ترجيح داده است؟! (153)

أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (صافات: 155)

آيا متذكّر نمى‏شويد؟! (155)

أَفَبِعَذَابِنَا يَسْتَعْجِلُون‌َ (صافات: 176)

آيا آنها براى عذاب ما شتاب مى‏كنند؟! (176)

أَجَعَل‌َ الْآلِهَة‌َ إِلَهَاً وَاحِدَاً إِن‌َّ هَذَا لَشَي‌ْءٌ عُجَاب‌ٌ (ص: 5)

آيا او بجاى اينهمه خدايان، خداى واحدى قرار داده؟! اين براستى چيز عجيبى است!» (5)

أَأُنْزِل‌َ عَلَيْه‌ِ الذِّكْرُ مِنْ‌ بَيْنِنَا بَل‌ْ هُم‌ْ فِي‌ شَك‌ٍّ مِنْ‌ ذِكْرِي‌ بَلْ‌ لَمَّا يَذُوقُوا عَذَاب‌ِ (ص: 8)

آيا از ميان همه ما، قرآن تنها بر او [محمّد] نازل شده؟!» آنها در حقيقت در اصل وحى من ترديد دارند، بلكه آنان هنوز عذاب الهى را نچشيده‏اند (كه اين چنين گستاخانه سخن مى‏گويند)! (8)

أَتَّخَذْنَاهُم‌ْ سِخْرِيَّاً أَم‌ْ زَاغَت‌ْ عَنْهُم‌ُ الْأَبْصَارُ (ص: 63)

آيا ما آنان را به مسخره گرفتيم يا (به اندازه‏اى حقيرند كه) چشمها آنها را نمى‏بيند؟! (63)

قَال‌َ يَا إِبْلِيس‌ُ مَا مَنَعَك‌َ أَنْ‌ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْت‌ُ بِيَدَي‌َّ أَسْتَكْبَرْت‌َ أَم‌ْ كُنْت‌َ مِن‌َ الْعَالِين‌َ (ص: 75)

گفت: «اى ابليس! چه چيز مانع تو شد كه بر مخلوقى كه با قدرت خود او را آفريدم سجده كنى؟! آيا تكبّر كردى يا از برترينها بودى؟! (برتر از اينكه فرمان سجود به تو داده شود!)» (75)

أَفَمَن‌ْ حَق‌َّ عَلَيْه‌ِ كَلِمَة‌ُ الْعَذَاب‌ِ أَفَأَنْت‌َ تُنْقِذُ مَنْ‌ فِي‌ النَّارِ (زمر: 19)

آيا تو مى‏توانى كسى را كه فرمان عذاب درباره او قطعى شده رهايى بخشى؟! آيا تو ميتوانى كسى را كه در درون آتش است برگيرى و نجات دهى؟! (19)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ أَنْزَل‌َ مِن‌َ السَّمَاءِ مَاءً فَسَلَكَه‌ُ يَنَابِيع‌َ فِي‌ الْأَرْض‌ِ ثُم‌َّ يُخْرِج‌ُ بِه‌ِ زَرْعَاً مُخْتَلِفَاً أَلْوَانُه‌ُ ثُم‌َّ يَهِيج‌ُ فَتَرَاه‌ُ مُصْفَرَّاً ثُم‌َّ يَجْعَلُه‌ُ حُطَامَاً إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَذِكْرَي‌ لِأُولِي‌ الْأَلْبَاب‌ِ (زمر: 21)

آيا نديدى كه خداوند از آسمان آبى فرستاد و آن را بصورت چشمه‏هايى در زمين وارد نمود، سپس با آن زراعتى را خارج مى‏سازد كه رنگهاى مختلف دارد بعد آن گياه خشك مى‏شود، بگونه‏اى كه آن را زرد و بى‏روح مى‏بينى سپس آن را در هم مى‏شكند و خرد مى‏كند در اين مثال تذكّرى است براى خردمندان (از ناپايدارى دنيا)! (21)

أَفَمَنْ‌ شَرَح‌َ الله‌ُ صَدْرَه‌ُ لِلْإِسْلاَم‌ِ فَهُوَ عَلَي‌ نُورٍ مِنْ‌ رَبِّه‌ِ فَوَيْل‌ٌ لِلْقَاسِيَة‌ِ قُلُوبُهُمْ‌ مِنْ‌ ذِكْرِ الله‌ِ أُولَئِك‌َ فِي‌ ضَلاَل‌ٍ مُبِين‌ٍ (زمر: 22)

آيا كسى كه خدا سينه‏اش را براى اسلام گشاده است و بر فراز مركبى از نور الهى قرار گرفته (همچون كوردلان گمراه است؟!) واى بر آنان كه قلبهايى سخت در برابر ذكر خدا دارند! آنها در گمراهى آشكارى هستند! (22)

أَفَمَنْ‌ يَتَّقِي‌ بِوَجْهِه‌ِ سُوءَ الْعَذَاب‌ِ يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ وَ قِيل‌َ لِلظَّالِمِين‌َ ذُوقُوا مَا كُنْتُم‌ْ تَكْسِبُون‌َ (زمر: 24)

آيا كسى كه با صورت خود عذاب دردناك (الهى) را در روز قيامت دور مى‏سازد (همانند كسى است كه هرگز آتش دوزخ به او نمى‏رسد)؟! و به ظالمان گفته مى شود: «بچشيد آنچه را به دست مى‏آورديد (و انجام مى‏داديد)!» (24)

فَمَن‌ْ أَظْلَم‌ُ مِمَّنْ‌ كَذَب‌َ عَلَي‌ الله‌ِ وَ كَذَّب‌َ بِالصِّدْق‌ِ إِذْ جَاءَه‌ُ أَلَيْس‌َ فِي‌ جَهَنَّم‌َ مَثْوَي‌ً لِلْكَافِرِين‌َ (زمر: 32)

پس چه كسى ستمكارتر است از آن كسى كه بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامى كه به سراغ او آمده تكذيب كند؟! آيا در جهنّم جايگاهى براى كافران نيست؟! (32)

أَلَيْس‌َ الله‌ُ بِكَاف‌ٍ عَبْدَه‌ُ وَ يُخَوِّفُونَك‌َ بِالَّذِين‌َ مِنْ‌ دُونِه‌ِ وَ مَنْ‌ يُضْلِل‌ِ الله‌ُ فَمَا لَه‌ُ مِن‌ْ هَادٍ (زمر: 36)

آيا خداوند براى (نجات و دفاع از) بنده‏اش كافى نيست؟! امّا آنها تو را از غير او مى‏ترسانند. و هر كس را خداوند گمراه كند، هيچ هدايت‏كننده‏اى ندارد! (36)

وَ مَنْ‌ يَهْدِ الله‌ُ فَمَا لَه‌ُ مِنْ‌ مُضِل‌ٍّ أَلَيْس‌َ الله‌ُ بِعَزِيزٍ ذِي‌ انْتِقَام‌ٍ (زمر: 37)

و هر كس را خدا هدايت كند، هيچ گمراه‏كننده‏اى نخواهد داشت آيا خداوند توانا و داراى مجازات نيست؟! (37)

وَ لَئِنْ‌ سَأَلْتَهُمْ‌ مَن‌ْ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ لَيَقُولُن‌َّ الله‌ُ قُل‌ْ أَفَرَأَيْتُم‌ْ مَا تَدْعُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ إِن‌ْ أَرَادَنِي‌َ الله‌ُ بِضُرٍّ هَل‌ْ هُن‌َّ كَاشِفَات‌ُ ضُرِّه‌ِ أَوْ أَرَادَنِي‌ بِرَحْمَة‌ٍ هَل‌ْ هُن‌َّ مُمْسِكَات‌ُ رَحْمَتِه‌ِ قُل‌ْ حَسْبِي‌َ الله‌ُ عَلَيْه‌ِ يَتَوَكَّل‌ُ الْمُتَوَكِّلُون‌َ (زمر: 38)

و اگر از آنها بپرسى: «چه كسى آسمانها و زمين را آفريده؟» حتماً مى‏گويند: «خدا!» بگو: «آيا هيچ درباره معبودانى كه غير از خدا مى‏خوانيد انديشه مى‏كنيد كه اگر خدا زيانى براى من بخواهد، آيا آنها مى‏توانند گزند او را برطرف سازند؟! و يا اگر رحمتى براى من بخواهد، آيا آنها مى‏توانند جلو رحمت او را بگيرند؟!» بگو: «خدا مرا كافى است و همه متوكّلان تنها بر او توكّل مى‏كنند!» (38)

أَم‌ِ اتَّخَذُوا مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ شُفَعَاءَ قُل‌ْ أَوَ لَوْ كَانُوا لاَ يَمْلِكُون‌َ شَيْءً وَ لاَ يَعْقِلُون‌َ (زمر: 43)

آيا آنان غير از خدا شفيعانى گرفته‏اند؟! به آنان بگو: «آيا (از آنها شفاعت مى‏طلبيد) هر چند مالك چيزى نباشند و درك و شعورى براى آنها نباشد؟!» (43)

أَوَ لَم‌ْ يَعْلَمُوا أَن‌َّ الله‌َ يَبْسُط‌ُ الرِّزْق‌َ لِمَنْ‌ يَشَاءُ وَ يَقْدِرُ إِن‌َّ فِي‌ ذَلِك‌َ لَآيَات‌ٍ لِقَوْم‌ٍ يُؤْمِنُون‌َ (زمر: 52)

آيا آنها ندانستند كه خداوند روزى را براى هر كس بخواهد گسترده يا تنگ مى‏سازد؟! در اين، آيات و نشانه‏هايى است براى گروهى كه ايمان مى‏آورند. (52)

وَ يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ تَرَي‌ الَّذِين‌َ كَذَبُوا عَلَي‌ الله‌ِ وُجُوهُهُمْ‌ مُسْوَدَّة‌ٌ أَلَيْس‌َ فِي‌ جَهَنَّم‌َ مَثْوَي‌ً لِلْمُتَكَبِّرِين‌َ (زمر: 60)

و روز قيامت كسانى را كه بر خدا دروغ بستند مى‏بينى كه صورتهايشان سياه است آيا در جهنّم جايگاهى براى متكبّران نيست؟! (60)

قُل‌ْ أَفَغَيْرَ الله‌ِ تَأْمُرُونِّي‌ أَعْبُدُ أَيُّهَا الْجَاهِلُون‌َ (زمر: 64)

بگو: «آيا به من دستور مى‏دهيد كه غير خدا را بپرستم اى جاهلان؟!» (64)

وَ سِيق‌َ الَّذِين‌َ كَفَرُوا إِلَي‌ جَهَنَّم‌َ زُمَرَاً حَتَّي‌ إِذَا جَاءُوهَا فُتِحَت‌ْ أَبْوَابُهَا وَ قَال‌َ لَهُم‌ْ خَزَنَتُهَا أَلَم‌ْ يَأْتِكُم‌ْ رُسُل‌ٌ مِنْكُم‌ْ يَتْلُون‌َ عَلَيْكُم‌ْ آيَات‌ِ رَبِّكُم‌ْ وَ يُنْذِرُونَكُم‌ْ لِقَاءَ يَوْمِكُم‌ْ هَذَا قَالُوا بَلَي‌ وَ لَكِنْ‌ حَقَّت‌ْ كَلِمَة‌ُ الْعَذَاب‌ِ عَلَي‌ الْكَافِرِين‌َ (زمر: 71)

و كسانى كه كافر شدند گروه گروه به سوى جهنّم رانده مى‏شوند وقتى به دوزخ مى‏رسند، درهاى آن گشوده مى‏شود و نگهبانان دوزخ به آنها مى‏گويند: «آيا رسولانى از ميان شما به سويتان نيامدند كه آيات پروردگارتان را براى شما بخوانند و از ملاقات اين روز شما را بر حذر دارند؟!» مى‏گويند: «آرى، (پيامبران آمدند و آيات الهى را بر ما خواندند، و ما مخالفت كرديم!) ولى فرمان عذاب الهى بر كافران مسلّم شده است. (71)

أَوَ لَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ كَانُوا مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ كَانُوا هُم‌ْ أَشَدَّ مِنْهُم‌ْ قُوَّة‌ً وَ آثَارَاً فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَأَخَذَهُم‌ُ الله‌ُ بِذُنُوبِهِم‌ْ وَ مَا كَان‌َ لَهُمْ‌ مِن‌َ الله‌ِ مِنْ‌ وَاق‌ٍ (غافر: 21)

آيا آنها روى زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بود؟! آنها در قدرت و ايجاد آثار مهمّ در زمين از اينها برتر بودند ولى خداوند ايشان را به گناهانشان گرفت، و در برابر عذاب او مدافعى نداشتند! (21)

وَ قَال‌َ رَجُل‌ٌ مُؤْمِن‌ٌ مِن‌ْ آل‌ِ فِرْعَوْن‌َ يَكْتُم‌ُ إِيمَانَه‌ُ أَتَقْتُلُون‌َ رَجُلاً أَن‌ْ يَقُول‌َ رَبِّي‌َ الله‌ُ وَ قَدْ جَاءَكُمْ‌ بِالْبَيِّنَات‌ِ مِنْ‌ رَبِّكُم‌ْ وَ إِنْ‌ يَك‌ُ كَاذِبَاً فَعَلَيْه‌ِ كَذِبُه‌ُ وَ إِنْ‌ يَك‌ُ صَادِقَاً يُصِبْكُمْ‌ بَعْض‌ُ الَّذِي‌ يَعِدُكُم‌ْ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يَهْدِي‌ مَن‌ْ هُوَ مُسْرِف‌ٌ كَذَّاب‌ٌ (غافر: 28)

و مرد مؤمنى از آل فرعون كه ايمان خود را پنهان مى‏داشت گفت: «آيا مى‏خواهيد مردى را بكشيد بخاطر اينكه مى‏گويد: پروردگار من «اللَّه» است، در حالى كه دلايل روشنى از سوى پروردگارتان براى شما آورده است؟! اگر دروغگو باشد، دروغش دامن خودش را خواهد گرفت و اگر راستگو باشد، (لا اقل) بعضى از عذابهايى را كه وعده مى‏دهد به شما خواهد رسيد خداوند كسى را كه اسرافكار و بسيار دروغگوست هدايت نمى‏كند. (28)

قَالُوا أَوَ لَم‌ْ تَك‌ُ تَأْتِيكُم‌ْ رُسُلُكُمْ‌ بِالْبَيِّنَات‌ِ قَالُوا بَلَي‌ قَالُوا فَادْعُوا وَ مَا دُعَاءُ الْكَافِرِين‌َ إِلاَّ فِي‌ ضَلاَل‌ٍ (غافر: 50)

آنها مى‏گويند: «آيا پيامبران شما دلايل روشن برايتان نياوردند؟!» مى‏گويند: «آرى!» آنها مى‏گويند: «پس هر چه مى‏خواهيد (خدا را) بخوانيد ولى دعاى كافران (به جايى نمى‏رسد و) جز در ضلالت نيست!» (50)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ يُجَادِلُون‌َ فِي‌ آيَات‌ِ الله‌ِ أَنَّي‌ يُصْرَفُون‌َ (غافر: 69)

آيا نديدى كسانى را كه در آيات خدا مجادله مى‏كنند، چگونه از راه حقّ منحرف مى شوند؟! (69)

أَفَلَم‌ْ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ كَانُوا أَكْثَرَ مِنْهُم‌ْ وَ أَشَدَّ قُوَّة‌ً وَ آثَارَاً فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَمَا أَغْنَي‌ عَنْهُمْ‌ مَا كَانُوا يَكْسِبُون‌َ (غافر: 82)

آيا روى زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند چه شد؟! همانها كه نفراتشان از اينها بيشتر، و نيرو و آثارشان در زمين فزونتر بود امّا هرگز آنچه را به دست مى‏آوردند نتوانست آنها را بى‏نياز سازد (و عذاب الهى را از آنان دور كند)! (82)

قُل‌ْ أَإِنَّكُم‌ْ لَتَكْفُرُون‌َ بِالَّذِي‌ خَلَق‌َ الْأَرْض‌َ فِي‌ يَوْمَيْن‌ِ وَ تَجْعَلُون‌َ لَه‌ُ أَندَادَاً ذَلِك‌َ رَب‌ُّ الْعَالَمِين‌َ (فصلت: 9)

بگو: آيا شما به آن كس كه زمين را در دو روز آفريد كافر هستيد و براى او همانندهايى قرار مى‏دهيد؟! او پروردگار جهانيان است! (9)

فَأَمَّا عَادٌ فَاسْتَكْبَرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ بِغَيْرِ الْحَق‌ِّ وَ قَالُوا مَن‌ْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّة‌ً أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَن‌َّ الله‌َ الَّذِي‌ خَلَقَهُم‌ْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُم‌ْ قُوَّة‌ً وَ كَانُوا بِآيَاتِنَا يَجْحَدُون‌َ (فصلت: 15)

امّا قوم عاد بناحق در زمين تكبّر ورزيدند و گفتند: «چه كسى از ما نيرومندتر است؟!» آيا نمى‏دانستند خداوندى كه آنان را آفريده از آنها قويتر است؟ و (به خاطر اين پندار) پيوسته آيات ما را انكار مى‏كردند. (15)

إِن‌َّ الَّذِين‌َ يُلْحِدُون‌َ فِي‌ آيَاتِنَا لاَ يَخْفَوْن‌َ عَلَيْنَا أَفَمَنْ‌ يُلْقَي‌ فِي‌ النَّارِ خَيْرٌ أَمْ‌ مَنْ‌ يَأْتِي‌ آمِنَاً يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ اعْمَلُوا مَا شِئْتُم‌ْ إِنَّه‌ُ بِمَا تَعْمَلُون‌َ بَصِيرٌ (فصلت: 40)

كسانى كه آيات ما را تحريف مى‏كنند بر ما پوشيده نخواهند بود! آيا كسى كه در آتش افكنده مى‏شود بهتر است يا كسى كه در نهايت امن و امان در قيامت به عرصه محشر مى‏آيد؟! هر كارى مى‏خواهيد بكنيد، او به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست! (40)

وَ لَوْ جَعَلْنَاه‌ُ قُرْآنَاً أَعْجَمِيَّاً لَقَالُوا لَوْلاَ فُصِّلَت‌ْ آيَاتُه‌ُ أَأَعْجَمِي‌ٌّ وَ عَرَبِي‌ٌّ قُل‌ْ هُوَ لِلَّذِين‌َ آمَنُوا هُدَي‌ً وَ شِفَاءٌ وَالَّذِين‌َ لاَ يُؤْمِنُون‌َ فِي‌ آذَانِهِم‌ْ وَقْرٌ وَ هُوَ عَلَيْهِم‌ْ عَمَي‌ً أُولَئِك‌َ يُنَادَوْن‌َ مِنْ‌ مَكَان‌ٍ بَعِيدٍ (فصلت: 44)

هر گاه آن را قرآنى عجمى قرار مى‏داديم حتماً مى‏گفتند: «چرا آياتش روشن نيست؟! قرآن عجمى از پيغمبرى عربى؟!» بگو: «اين (كتاب) براى كسانى كه ايمان آورده‏اند هدايت و درمان است ولى كسانى كه ايمان نمى‏آورند، در گوشهايشان سنگينى است و گويى نابينا هستند و آن را نمى‏بينند آنها (همچون كسانى هستند كه گويى) از راه دور صدا زده مى‏شوند!» (44)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كَان‌َ مِن‌ْ عِنْدِ الله‌ِ ثُم‌َّ كَفَرْتُمْ‌ بِه‌ِ مَن‌ْ أَضَل‌ُّ مِمَّن‌ْ هُوَ فِي‌ شِقَاق‌ٍ بَعِيدٍ (فصلت: 52)

بگو: «به من خبر دهيد اگر اين قرآن از سوى خداوند باشد و شما به آن كافر شويد، چه كسى گمراهتر خواهد بود از كسى كه در مخالفت شديدى قرار دارد؟! (52)

سَنُرِيهِم‌ْ آيَاتِنَا فِي‌ الْآفَاق‌ِ وَ فِي‌ أَنْفُسِهِم‌ْ حَتَّي‌ يَتَبَيَّن‌َ لَهُم‌ْ أَنَّه‌ُ الْحَق‌ُّ أَوَ لَم‌ْ يَكْف‌ِ بِرَبِّك‌َ أَنَّه‌ُ عَلَي‌ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ شَهِيدٌ (فصلت: 53)

به زودى نشانه‏هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مى‏دهيم تا براى آنان آشكار گردد كه او حق است آيا كافى نيست كه پروردگارت بر همه چيز شاهد و گواه است؟! (53)

أَفَنَضْرِب‌ُ عَنْكُم‌ُ الذِّكْرَ صَفْحَاً أَنْ‌ كُنْتُم‌ْ قَوْمَاً مُسْرِفِين‌َ (زخرف: 5)

آيا اين ذكر [قرآن‏] را از شما بازگيريم بخاطر اينكه قومى اسرافكاريد؟! (5)

أَوَ مَنْ‌ يُنَشَّأُ فِي‌ الْحِلْيَة‌ِ وَ هُوَ فِي‌ الْخِصَام‌ِ غَيْرُ مُبِين‌ٍ (زخرف: 18)

آيا كسى را كه در لابلاى زينتها پرورش مى‏يابد و به هنگام جدال قادر به تبيين مقصود خود نيست (فرزند خدا مى‏خوانيد)؟! (18)

وَ جَعَلُوا الْمَلاَئِكَة‌َ الَّذِين‌َ هُم‌ْ عِبَادُ الرَّحْمَن‌ِ إِنَاثَاً أَشَهِدُوا خَلْقَهُم‌ْ سَتُكْتَب‌ُ شَهَادَتُهُم‌ْ وَ يُسْأَلُون‌َ (زخرف: 19)

آنها فرشتگان را كه بندگان خداوند رحمانند مؤنّث پنداشتند آيا شاهد آفرينش آنها بوده اند؟! گواهى آنان نوشته مى‏شود و (از آن) بازخواست خواهند شد! (19)

قَال‌َ أَوَ لَوْ جِئْتُكُمْ‌ بِأَهْدَي‌ مِمَّا وَجَدْتُم‌ْ عَلَيْه‌ِ آبَاءَكُمْ‌ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ‌ بِه‌ِ كَافِرُون‌َ (زخرف: 24)

(پيامبرشان) گفت: «آيا اگر من آيينى هدايت‏بخش‏تر از آنچه پدرانتان را بر آن يافتيد آورده باشم (باز هم انكار مى‏كنيد)؟!» گفتند: « (آرى،) ما به آنچه شما به آن فرستاده شده‏ايد كافريم!» (24)

أَهُم‌ْ يَقْسِمُون‌َ رَحْمَت‌َ رَبِّك‌َ نَحْن‌ُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ‌ مَعِيشَتَهُم‌ْ فِي‌ الْحَيَاة‌ِ الدُّنْيَا وَ رَفَعْنَا بَعْضَهُم‌ْ فَوْق‌َ بَعْض‌ٍ دَرَجَات‌ٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ‌ بَعْضَاً سُخْرِيَّاً وَ رَحْمَت‌ُ رَبِّك‌َ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُون‌َ (زخرف: 32)

آيا آنان رحمت پروردگارت را تقسيم مى‏كنند؟! ما معيشت آنها را در حيات دنيا در ميانشان تقسيم كرديم و بعضى را بر بعضى برترى داديم تا يكديگر را مسخر كرده (و با هم تعاون نمايند) و رحمت پروردگارت از تمام آنچه جمع‏آورى مى‏كنند بهتر است! (32)

أَفَأَنْت‌َ تُسْمِع‌ُ الصُّم‌َّ أَوْ تَهْدِي‌ الْعُمْي‌َ وَ مَنْ‌ كَان‌َ فِي‌ ضَلاَل‌ٍ مُبِين‌ٍ (زخرف: 40)

(اى پيامبر!) آيا تو مى‏توانى سخن خود را به گوش كران برسانى، يا كوران و كسانى را كه در گمراهى آشكارى هستند هدايت كنى؟! (40)

وَاسْأَل‌ْ مَن‌ْ أَرْسَلْنَا مِنْ‌ قَبْلِك‌َ مِنْ‌ رُسُلِنَا أَجَعَلْنَا مِنْ‌ دُون‌ِ الرَّحْمَن‌ِ آلِهَة‌ً يُعْبَدُون‌َ (زخرف: 45)

از رسولانى كه پيش از تو فرستاديم بپرس: آيا غير از خداوند رحمان معبودانى براى پرستش قرار داديم؟! (45)

وَ نَادَي‌ فِرْعَوْن‌ُ فِي‌ قَوْمِه‌ِ قَال‌َ يَا قَوْم‌ِ أَلَيْس‌َ لِي‌ مُلْك‌ُ مِصْرَ وَ هَذِه‌ِ الْأَنْهَارُ تَجْرِي‌ مِنْ‌ تَحْتِي‌ أَفَلاَ تُبْصِرُون‌َ (زخرف: 51)

فرعون در ميان قوم خود ندا داد و گفت: «اى قوم من! آيا حكومت مصر از آن من نيست، و اين نهرها تحت فرمان من جريان ندارد؟ آيا نمى‏بينيد؟ (51)

وَ قَالُوا أَآلِهَتُنَا خَيْرٌ أَم‌ْ هُوَ مَا ضَرَبُوه‌ُ لَك‌َ إِلاَّ جَدَلاً بَل‌ْ هُم‌ْ قَوْم‌ٌ خَصِمُون‌َ (زخرف: 58)

و گفتند: «آيا خدايان ما بهترند يا او [مسيح‏]؟! (اگر معبودان ما در دوزخند، مسيح نيز در دوزخ است، چرا كه معبود واقع شده)!» ولى آنها اين مثل را جز از طريق جدال (و لجاج) براى تو نزدند آنان گروهى كينه‏توز و پرخاشگرند! (58)

أَهُم‌ْ خَيْرٌ أَم‌ْ قَوْم‌ُ تُبَّع‌ٍ وَالَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ أَهْلَكْنَاهُم‌ْ إِنَّهُم‌ْ كَانُوا مُجْرِمِين‌َ (دخان: 37)

آيا آنان بهترند يا قوم «تبّع» و كسانى كه پيش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاك كرديم، چرا كه مجرم بودند! (37)

أَفَرَأَيْت‌َ مَن‌ِ اتَّخَذَ إِلَهَه‌ُ هَوَاه‌ُ وَ أَضَلَّه‌ُ الله‌ُ عَلَي‌ عِلْم‌ٍ وَ خَتَم‌َ عَلَي‌ سَمْعِه‌ِ وَ قَلْبِه‌ِ وَ جَعَل‌َ عَلَي‌ بَصَرِه‌ِ غِشَاوَة‌ً فَمَنْ‌ يَهْدِيه‌ِ مِن‌ْ بَعْدِ الله‌ِ أَفَلاَ تَذَكَّرُون‌َ (جاثيه: 23)

آيا ديدى كسى را كه معبود خود را هواى نفس خويش قرار داده و خداوند او را با آگاهى (بر اينكه شايسته هدايت نيست) گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مُهر زده و بر چشمش پرده‏اى افكنده است؟! با اين حال چه كسى مى‏تواند غير از خدا او را هدايت كند؟! آيا متذكّر نمى‏شويد؟! (23)

وَ أَمَّا الَّذِين‌َ كَفَرُوا أَفَلَم‌ْ تَكُن‌ْ آيَاتِي‌ تُتْلَي‌ عَلَيْكُم‌ْ فَاسْتَكْبَرْتُم‌ْ وَ كُنْتُم‌ْ قَوْمَاً مُجْرِمِين‌َ (جاثيه: 31)

امّا كسانى كه كافر شدند (به آنها گفته مى‏شود:) مگر آيات من بر شما خوانده نمى‏شد و شما استكبار كرديد و قوم مجرمى بوديد؟! (31)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُمْ‌ مَا تَدْعُون‌َ مِنْ‌ دُون‌ِ الله‌ِ أَرُونِي‌ مَاذَا خَلَقُوا مِن‌َ الْأَرْض‌ِ أَم‌ْ لَهُم‌ْ شِرْك‌ٌ فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ ائْتُونِي‌ بِكِتَاب‌ٍ مِنْ‌ قَبْل‌ِ هَذَا أَوْ أَثَارَة‌ٍ مِن‌ْ عِلْم‌ٍ إِنْ‌ كُنْتُم‌ْ صَادِقِين‌َ (احقاف: 4)

به آنان بگو: «اين معبودهايى را كه غير از خدا پرستش مى‏كنيد به من نشان دهيد چه چيزى از زمين را آفريده‏اند، يا شركتى در آفرينش آسمانها دارند؟ كتابى آسمانى پيش از اين، يا اثر علمى از گذشتگان براى من بياوريد (كه دليل صدق گفتار شما باشد) اگر راست مى‏گوييد!» (4)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِنْ‌ كَان‌َ مِن‌ْ عِنْدِ الله‌ِ وَ كَفَرْتُمْ‌ بِه‌ِ وَ شَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ‌ بَنِي‌ إِسْرَائِيل‌َ عَلَي‌ مِثْلِه‌ِ فَآمَن‌َ وَاسْتَكْبَرْتُم‌ْ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الظَّالِمِين‌َ (احقاف: 10)

بگو: «به من خبر دهيد اگر اين قرآن از سوى خدا باشد و شما به آن كافر شويد، در حالى كه شاهدى از بنى اسرائيل بر آن شهادت دهد، و او ايمان آورد و شما استكبار كنيد (چه كسى گمراهتر از شما خواهد بود)؟! خداوند گروه ستمگر را هدايت نمى‏كند!» (10)

وَالَّذِي‌ قَال‌َ لِوَالِدَيْه‌ِ أُف‌ٍّ لَكُمَا أَتَعِدَانِنِي‌ أَن‌ْ أُخْرَج‌َ وَ قَدْ خَلَت‌ِ الْقُرُون‌ُ مِنْ‌ قَبْلِي‌ وَ هُمَا يَسْتَغِيثَان‌ِ الله‌َ وَيْلَك‌َ آمِن‌ْ إِن‌َّ وَعْدَ الله‌ِ حَق‌ٌّ فَيَقُول‌ُ مَا هَذَا إِلاَّ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِين‌َ (احقاف: 17)

و كسى كه به پدر و مادرش مى‏گويد: «اف بر شما! آيا به من وعده مى‏دهيد كه من روز قيامت مبعوث مى‏شوم؟! در حالى كه پيش از من اقوام زيادى بودند (و هرگز مبعوث نشدند)! و آن دو پيوسته فرياد مى‏كشند و خدا را به يارى مى‏طلبند كه: واى بر تو، ايمان بياور كه وعده خدا حق است امّا او پيوسته مى‏گويد:» اينها چيزى جز افسانه‏هاى پيشينيان نيست! (17)

قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَن‌ْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ‌ كُنْت‌َ مِن‌َ الصَّادِقِين‌َ (احقاف: 22)

آنها گفتند: «آيا آمده‏اى كه ما را (با دروغهايت) از معبودانمان بازگردانى؟! اگر راست مى‏گويى عذابى را كه به ما وعده مى‏دهى بياور!» (22)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا أَن‌َّ الله‌َ الَّذِي‌ خَلَق‌َ السَّمَاوَات‌ِ وَالْأَرْض‌َ وَ لَم‌ْ يَعْي‌َ بِخَلْقِهِن‌َّ بِقَادِرٍ عَلَي‌ أَنْ‌ يُحْيِي‌َ الْمَوْتَي‌ بَلَي‌ إِنَّه‌ُ عَلَي‌ كُل‌ِّ شَي‌ْءٍ قَدِيرٌ (احقاف: 33)

آيا آنها نمى‏دانند خداوندى كه آسمانها و زمين را آفريده و از آفرينش آنها ناتوان نشده است، مى‏تواند مُردگان را زنده كند؟! آرى او بر هر چيز تواناست! (33)

وَ يَوْم‌َ يُعْرَض‌ُ الَّذِين‌َ كَفَرُوا عَلَي‌ النَّارِ أَلَيْس‌َ هَذَا بِالْحَق‌ِّ قَالُوا بَلَي‌ وَ رَبِّنَا قَال‌َ فَذُوقُوا الْعَذَاب‌َ بِمَا كُنْتُم‌ْ تَكْفُرُون‌َ (احقاف: 34)

روزى را به ياد آور كه كافران را بر آتش عرضه مى‏دارند (و به آنها گفته مى‏شود:) آيا اين حقّ نيست؟! مى‏گويند: «آرى، به پروردگارمان سوگند (كه حقّ است)!» (در اين هنگام خداوند) مى‏گويد: «پس عذاب را بخاطر كفرتان بچشيد!» (34)

أَفَلَم‌ْ يِسِيرُوا فِي‌ الْأَرْض‌ِ فَيَنْظُرُوا كَيْف‌َ كَان‌َ عَاقِبَة‌ُ الَّذِين‌َ مِنْ‌ قَبْلِهِم‌ْ دَمَّرَ الله‌ُ عَلَيْهِم‌ْ وَ لِلْكَافِرِين‌َ أَمْثَالُهَا (محمد: 10)

آيا در زمين سير نكردند تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟! خداوند آنها را هلاك كرد و براى كافران امثال اين مجازاتها خواهد بود! (10)

أَفَمَنْ‌ كَان‌َ عَلَي‌ بَيِّنَة‌ٍ مِنْ‌ رَبِّه‌ِ كَمَنْ‌ زُيِّن‌َ لَه‌ُ سُوءُ عَمَلِه‌ِ وَاتَّبَعُوا أَهْوَاءَهُمْ‌ (محمد: 14)

آيا كسى كه دليل روشنى از سوى پروردگارش دارد، همانند كسى است كه زشتى اعمالش در نظرش آراسته شده و از هواى نفسشان پيروى مى‏كنند؟! (14)

أَفَلاَ يَتَدَبَّرُون‌َ الْقُرْآن‌َ أَم‌ْ عَلَي‌ قُلُوب‌ٍ أَقْفَالُهَا (محمد: 24)

آيا آنها در قرآن تدبّر نمى‏كنند، يا بر دلهايشان قفل نهاده شده است؟! (24)

يَا أَيُّهَا الَّذِين‌َ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرَاً مِن‌َ الظَّن‌ِّ إِن‌َّ بَعْض‌َ الظَّن‌ِّ إِثْم‌ٌ وَ لاَ تَجَسَّسُوا وَ لاَ يَغْتَبْ‌ بَعْضُكُمْ‌ بَعْضَاً أَيُحِبُّ أَحَدُكُم‌ْ أَنْ‌ يَأْكُل‌َ لَحْم‌َ أَخِيه‌ِ مَيْتَاً فَكَرِهْتُمُوه‌ُ وَاتَّقُوا الله‌َ إِن‌َّ الله‌َ تَوَّاب‌ٌ رَحِيم‌ٌ (حجرات: 12)

اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از بسيارى از گمانها بپرهيزيد، چرا كه بعضى از گمانها گناه است و هرگز (در كار ديگران) تجسّس نكنيد و هيچ يك از شما ديگرى را غيبت نكند، آيا كسى از شما دوست دارد كه گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! (به يقين) همه شما از اين امر كراهت داريد تقواى الهى پيشه كنيد كه خداوند توبه‏پذير و مهربان است! (12)

قُل‌ْ أَتُعَلِّمُون‌َ الله‌َ بِدِينِكُم‌ْ وَالله‌ُ يَعْلَم‌ُ مَا فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ مَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ وَالله‌ُ بِكُل‌ِّ شَي‌ْءٍ عَلِيم‌ٌ (حجرات: 16)

بگو: «آيا خدا را از ايمان خود با خبر مى‏سازيد؟! او تمام آنچه را در آسمانها و زمين است مى‏داند و خداوند از همه چيز آگاه است!» (16)

أَإِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابَاً ذَلِك‌َ رَجْع‌ٌ بَعِيدٌ (ق: 3)

آيا هنگامى كه مُرديم و خاك شديم (دوباره به زندگى بازمى‏گرديم)؟! اين بازگشتى بعيد است!» (3)

أَفَلَم‌ْ يَنْظُرُوا إِلَي‌ السَّمَاءِ فَوْقَهُم‌ْ كَيْف‌َ بَنَيْنَاهَا وَ زَيَّنَّاهَا وَ مَا لَهَا مِنْ‌ فُرُوج‌ٍ (ق: 6)

آيا آنان به آسمان بالاى سرشان نگاه نكردند كه چگونه ما آن را بنا كرده‏ايم، و چگونه آن را (بوسيله ستارگان) زينت بخشيده‏ايم و هيچ شكاف و شكستى در آن نيست؟! (6)

أَفَعَيِينَا بِالْخَلْق‌ِ الْأَوَّل‌ِ بَل‌ْ هُم‌ْ فِي‌ لَبْس‌ٍ مِن‌ْ خَلْق‌ٍ جَدِيدٍ (ق: 15)

آيا ما از آفرينش نخستين عاجز مانديم (كه قادر بر آفرينش رستاخيز نباشيم)؟! ولى آنها (با اين همه دلايل روشن) باز در آفرينش جديد ترديد دارند! (15)

وَ فِي‌ أَنْفُسِكُم‌ْ أَفَلاَ تُبْصِرُون‌َ (ذاريات: 21)

و در وجود خود شما (نيز آياتى است) آيا نمى‏بينيد؟! (21)

فَقَرَّبَه‌ُ إِلَيْهِم‌ْ قَال‌َ أَلاَ تَأْكُلُون‌َ (ذاريات: 27)

و نزديك آنها گذارد، (ولى با تعجّب ديد دست بسوى غذا نمى‏برند) گفت: «آيا شما غذا نمى‏خوريد؟!» (27)

أَتَوَاصَوْا بِه‌ِ بَل‌ْ هُم‌ْ قَوْم‌ٌ طَاغُون‌َ (ذاريات: 53)

آيا يكديگر را به آن سفارش مى‏كردند (كه همه چنين تهمتى بزنند)؟! نه، بلكه آنها قومى طغيانگرند. (53)

أَفَسِحْرٌ هَذَا أَم‌ْ أَنْتُم‌ْ لاَ تُبْصِرُون‌َ (طور: 15)

آيا اين سحر است يا شما نمى‏بينيد؟! (15)

أَفَتُمارُونَه‌ُ عَلَي‌ مَا يَرَي‌ (نجم: 12)

آيا با او درباره آنچه (با چشم خود) ديده مجادله مى‏كنيد؟! (12)

أَفَرَأَيْتُم‌ُ اللاَّت‌َ وَالْعُزَّي‌ (نجم: 19)

به من خبر دهيد آيا بتهاى «لات» و «عزّى» ... (19)

أَلَكُم‌ُ الذَّكَرُ وَ لَه‌ُ الْأُنْثَي‌ (نجم: 21)

آيا سهم شما پسر است و سهم او دختر؟! (در حالى كه بزعم شما دختران كم ارزش‏ترند!) (21)

أَفَرَأَيْت‌َ الَّذِي‌ تَوَلَّي‌ (نجم: 33)

آيا ديدى آن كس را كه (از اسلام- يا انفاق-) روى گردان شد؟! (33)

أَعِنْدَه‌ُ عِلْم‌ُ الْغَيْب‌ِ فَهُوَ يَرَي‌ (نجم: 35)

آيا نزد او علم غيب است و مى‏بيند (كه ديگران مى‏توانند گناهان او را بر دوش گيرند)؟! (35)

أَفَمِن‌ْ هَذَا الْحَدِيث‌ِ تَعْجَبُون‌َ (نجم: 59)

آيا از اين سخن تعجّب مى‏كنيد، (59)

فَقَالُوا أَبَشَرَاً مِنَّا وَاحِدَاً نَتَّبِعُه‌ُ إِنَّا إِذَاً لَفِي‌ ضَلاَل‌ٍ وَ سُعُرٍ (قمر: 24)

و گفتند: «آيا ما از بشرى از جنس خود پيروى كنيم؟! اگر چنين كنيم در گمراهى و جنون خواهيم بود! (24)

أَأُلْقِي‌َ الذِّكْرُ عَلَيْه‌ِ مِنْ‌ بَيْنِنَا بَل‌ْ هُوَ كَذَّاب‌ٌ أَشِرٌ (قمر: 25)

آيا از ميان ما تنها بر او وحى نازل شده؟! نه، او آدم بسيار دروغگوى هوسبازى است! (25)

أَكُفَّارُكُم‌ْ خَيْرٌ مِنْ‌ أُولَئِكُمْ‌ أَم‌ْ لَكُمْ‌ بَرَاءَة‌ٌ فِي‌ الزُّبُرِ (قمر: 43)

آيا كفّار شما بهتر از آنانند يا براى شما امان‏نامه‏اى در كتب آسمانى نازل شده است؟! (43)

وَ كَانُوا يَقُولُون‌َ أَإِذَا مِتْنَا وَ كُنَّا تُرَابَاً وَ عِظَامَاً أَإِنَّا لَمَبْعُوثُون‌َ (واقعه: 47)

و مى‏گفتند: «هنگامى كه ما مُرديم و خاك و استخوان شديم، آيا برانگيخته خواهيم شد؟! (47)

أَوَ آبَاؤُنَا الْأَوَّلُون‌َ (واقعه: 48)

يا نياكان نخستين ما (برانگيخته مى‏شوند)؟!» (48)

أَفَرَأَيْتُمْ‌ مَا تُمْنُون‌َ (واقعه: 58)

آيا از نطفه‏اى كه در رحم مى‏ريزيد آگاهيد؟! (58)

أَأَنْتُم‌ْ تَخْلُقُونَه‌ُ أَم‌ْ نَحْن‌ُ الْخَالِقُون‌َ (واقعه: 59)

آيا شما آن را (در دوران جنينى) آفرينش (پى در پى) مى‏دهيد يا ما آفريدگاريم؟! (59)

أَفَرَأَيْتُمْ‌ مَا تَحْرُثُون‌َ (واقعه: 63)

آيا هيچ درباره آنچه كشت مى‏كنيد انديشيده‏ايد؟! (63)

أَأَنْتُم‌ْ تَزرَعُونَه‌ُ أَم‌ْ نَحْن‌ُ الزَّارِعُون‌َ (واقعه: 64)

آيا شما آن را مى‏رويانيد يا ما مى‏رويانيم؟! (64)

أَفَرَأَيْتُم‌ُ الْمَاءَ الَّذِي‌ تَشْرَبُون‌َ (واقعه: 68)

آيا به آبى كه مى‏نوشيد انديشيده‏ايد؟! (68)

أَأَنْتُم‌ْ أَنْزَلْتُـمُوه‌ُ مِن‌َ الْمُزْن‌ِ أَم‌ْ نَحْن‌ُ الْمُنْزِلُون‌َ (واقعه: 69)

آيا شما آن را از ابر نازل كرده‏ايد يا ما نازل مى‏كنيم؟! (69)

أَفَرَأَيْتُم‌ُ النَّارَ الَّتِي‌ تُورُون‌َ (واقعه: 71)

آيا درباره آتشى كه مى‏افروزيد فكر كرده‏ايد؟! (71)

أَأَنْتُم‌ْ أَنْشَأْتُم‌ْ شَجَرَتَهَا أَم‌ْ نَحْن‌ُ الْمُنْشِئُون‌َ (واقعه: 72)

آيا شما درخت آن را آفريده‏ايد يا ما آفريده‏ايم؟! (72)

أَفَبِهَذَا الْحَدِيث‌ِ أَنْتُمْ‌ مُدْهِنُون‌َ (واقعه: 81)

آيا اين سخن را [اين قرآن را با اوصافى كه گفته شد] سست و كوچك مى‏شمريد، (81)

يُنَادُونَهُم‌ْ أَلَم‌ْ نَكُنْ‌ مَعَكُم‌ْ قَالُوا بَلَي‌ وَ لَكِنَّكُم‌ْ فَتَنْتُم‌ْ أَنْفُسَكُم‌ْ وَ تَرَبَّصْتُم‌ْ وَارْتَبْتُم‌ْ وَ غَرَّتْكُم‌ُ الْأَمَانِي‌ُّ حَتَّي‌ جَاءَ أَمْرُ الله‌ِ وَ غَرَّكُمْ‌ بِالله‌ِ الْغَرُورُ (حديد: 14)

آنها را صدا مى‏زنند: «مگر ما با شما نبوديم؟!» مى‏گويند: «آرى، ولى شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (مرگ پيامبر را) كشيديد، و (در همه چيز) شكّ و ترديد داشتيد، و آرزوهاى دور و دراز شما را فريب داد تا فرمان خدا فرا رسيد، و شيطان فريبكار شما را در برابر (فرمان) خداوند فريب داد! (14)

أَلَم‌ْ يَأْن‌ِ لِلَّذِين‌َ آمَنُوا أَنْ‌ تَخْشَع‌َ قُلُوبُهُم‌ْ لِذِكْرِ الله‌ِ وَ مَا نَزَل‌َ مِن‌َ الْحَق‌ِّ وَ لاَ يَكُونُوا كَالَّذِين‌َ أُوتُوا الْكِتَاب‌َ مِنْ‌ قَبْل‌ُ فَطَال‌َ عَلَيْهِم‌ُ الْأَمَدُ فَقَسَت‌ْ قُلُوبُهُم‌ْ وَ كَثِيرٌ مِنْهُم‌ْ فَاسِقُون‌َ (حديد: 16)

آيا وقت آن نرسيده است كه دلهاى مؤمنان در برابر ذكر خدا و آنچه از حقّ نازل كرده است خاشع گردد؟! و مانند كسانى نباشند كه در گذشته به آنها كتاب آسمانى داده شد، سپس زمانى طولانى بر آنها گذشت و قلبهايشان قساوت پيدا كرد و بسيارى از آنها گنهكارند! (16)

أَلَم‌ْ تَرَ أَن‌َّ الله‌َ يَعْلَم‌ُ مَا فِي‌ السَّمَاوَات‌ِ وَ مَا فِي‌ الْأَرْض‌ِ مَا يَكُون‌ُ مِنْ‌ نَجْوَي‌ ثَلاَثَة‌ٍ إِلاَّ هُوَ رَابِعُهُم‌ْ وَ لاَ خَمْسَة‌ٍ إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُم‌ْ وَ لاَ أَدْنَي‌ مِنْ‌ ذَلِك‌َ وَ لاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُم‌ْ أَيْن‌َ مَا كَانُوا ثُم‌َّ يُنَبِّئُهُمْ‌ بِمَا عَمِلُوا يَوْم‌َ الْقِيَامَة‌ِ إِن‌َّ الله‌َ بِكُل‌ِّ شَيْ‌ءٍ عَلِيم‌ٌ (مجادله: 7)

آيا نمى‏دانى كه خداوند آنچه را در آسمانها و آنچه را در زمين است مى‏داند هيچ گاه سه نفر با هم نجوا نمى‏كنند مگر اينكه خداوند چهارمين آنهاست، و هيچ گاه پنج نفر با هم نجوا نمى‏كنند مگر اينكه خداوند ششمين آنهاست، و نه تعدادى كمتر و نه بيشتر از آن مگر اينكه او همراه آنهاست هر جا كه باشند، سپس روز قيامت آنها را از اعمالشان آگاه مى‏سازد، چرا كه خداوند به هر چيزى داناست! (7)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ نُهُوا عَن‌ِ النَّجْوَي‌ ثُم‌َّ يَعُودُون‌َ لِمَا نُهُوا عَنْه‌ُ وَ يَتَنَاجَوْن‌َ بِالْإِثْم‌ِ وَالْعُدْوَان‌ِ وَ مَعْصِيَة‌ِ الرَّسُول‌ِ وَ إِذَا جَاءُوك‌َ حَيَّوْك‌َ بِمَا لَم‌ْ يُحَيِّك‌َ بِه‌ِ الله‌ُ وَ يَقُولُون‌َ فِي‌ أَنْفُسِهِم‌ْ لَوْلاَ يُعَذِّبُنَا الله‌ُ بِمَا نَقُول‌ُ حَسْبُهُم‌ْ جَهَنَّم‌ُ يَصْلَوْنَهَا فَبِئْس‌َ الْمَصِيرُ (مجادله: 8)

آيا نديدى كسانى را كه از نجوا [سخنان درگوشى‏] نهى شدند، سپس به كارى كه از آن نهى شده بودند بازمى‏گردند و براى انجام گناه و تعدّى و نافرمانى رسول خدا به نجوا مى‏پردازند و هنگامى كه نزد تو مى‏آيند تو را تحيّتى (و خوشامدى) مى‏گويند كه خدا به تو نگفته است، و در دل مى‏گويند: «چرا خداوند ما را بخاطر گفته‏هايمان عذاب نمى‏كند؟!» جهنم براى آنان كافى است، وارد آن مى‏شوند، و چه بد فرجامى است! (8)

أَأَشْفَقْتُم‌ْ أَنْ‌ تُقَدِّمُوا بَيْن‌َ يَدَي‌ْ نَجْوَاكُم‌ْ صَدَقَات‌ٍ فَإِذْ لَم‌ْ تَفْعَلُوا وَ تَاب‌َ الله‌ُ عَلَيْكُم‌ْ فَأَقِيمُوا الصَّلاَة‌َ وَ آتُوا الزَّكَاة‌َ وَ أَطِيعُوا الله‌َ وَ رَسُولَه‌ُ وَالله‌ُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُون‌َ (مجادله: 13)

آيا ترسيديد فقير شويد كه از دادن صدقات قبل از نجوا خوددارى كرديد؟! اكنون كه اين كار را نكرديد و خداوند توبه شما را پذيرفت، نماز را برپا داريد و زكات را ادا كنيد و خدا و پيامبرش را اطاعت نماييد و (بدانيد) خداوند از آنچه انجام مى‏دهيد با خبر است! (13)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ تَوَلَّوْا قَوْمَاً غَضِب‌َ الله‌ُ عَلَيْهِمْ‌ مَا هُمْ‌ مِنْكُم‌ْ وَ لاَ مِنْهُم‌ْ وَ يَحْلِفُون‌َ عَلَي‌ الْكَذِب‌ِ وَ هُم‌ْ يَعْلَمُون‌َ (مجادله: 14)

آيا نديدى كسانى را كه طرح دوستى با گروهى كه مورد غضب خدا بودند ريختند؟! آنها نه از شما هستند و نه از آنان! سوگند دروغ ياد مى‏كنند (كه از شما هستند) در حالى كه خودشان مى‏دانند (دروغ نمى‏گويند)! (14)

أَلَم‌ْ تَرَ إِلَي‌ الَّذِين‌َ نَافَقُوا يَقُولُون‌َ لِإِخْوانِهِم‌ُ الَّذِين‌َ كَفَروا مِن‌ْ أَهْل‌ِ الْكِتَاب‌ِ لَئِن‌ْ أُخْرِجْتُم‌ْ لَنَخْرُجَن‌َّ مَعَكُم‌ْ وَ لاَ نُطِيع‌ُ فِيكُم‌ْ أَحَدَاً أَبَدَاً وَ إِنْ‌ قُوتِلْتُم‌ْ لَنَنْصُرَنَّكُم‌ْ وَالله‌ُ يَشْهَدُ إِنَّهُم‌ْ لَكَاذِبُون‌َ (حشر: 11)

آيا منافقان را نديدى كه پيوسته به برادران كفارشان از اهل كتاب مى‏گفتند: «هر گاه شما را (از وطن) بيرون كنند، ما هم با شما بيرون خواهيم رفت و هرگز سخن هيچ كس را درباره شما اطاعت نخواهيم كرد و اگر با شما پيكار شود، ياريتان خواهيم نمود!» خداوند شهادت مى‏دهد كه آنها دروغگويانند! (11)

سَوَاءٌ عَلَيْهِم‌ْ أَسْتَغْفَرْت‌َ لَهُم‌ْ أَم‌ْ لَم‌ْ تَسْتَغْفِر لَهُم‌ْ لَن‌ْ يَغْفِرَ الله‌ُ لَهُم‌ْ إِن‌َّ الله‌َ لاَ يَهْدِي‌ الْقَوْم‌َ الْفَاسِقِين‌َ (منافقون: 6)

براى آنها تفاوت نمى‏كند، خواه استغفار برايشان كنى يا نكنى، هرگز خداوند آنان را نمى‏بخشد زيرا خداوند قوم فاسق را هدايت نمى‏كند! (6)

أَلَم‌ْ يَأْتِكُم‌ْ نَبَأُ الَّذِين‌َ كَفَرُوا مِنْ‌ قَبْل‌ُ فَذَاقُوا وَبَال‌َ أَمْرِهِم‌ْ وَ لَهُم‌ْ عَذَاب‌ٌ أَلِيم‌ٌ (تغابن: 5)

آيا خبر كسانى كه پيش از اين كافر شدند به شما نرسيده است؟! (آرى) آنها طعم كيفر گناهان بزرگ خود را چشيدند و عذاب دردناك براى آنهاست! (5)

ذَلِك‌َ بِأَنَّه‌ُ كَانَتْ‌ تَأْتِيهِم‌ْ رُسُلُهُمْ‌ بِالْبَيِّنَات‌ِ فَقَالُوا أَبَشَرٌ يَهْدُونَنَا فَكَفَرُوا وَ تَوَلَّوْا وَاسْتَغْنَي‌ الله‌ُ وَالله‌ُ غَنِي‌ٌّ حمِيدٌ (تغابن: 6)

اين بخاطر آن است كه رسولان آنها (پيوسته) با دلايل روشن به سراغشان مى‏آمدند، ولى آنها (از روى كبر و غرور) گفتند: «آيا بشرهايى (مثل ما) مى‏خواهند ما را هدايت كنند؟!» از اين رو كافر شدند و روى برگرداندند و خداوند (از ايمان و طاعتشان) بى نياز بود، و خدا غنى و شايسته ستايش است! (6)

أَلاَ يَعْلَم‌ُ مَن‌ْ خَلَق‌َ وَ هُوَ اللَّطِيف‌ُ الْخَبِيرُ (ملك: 14)

آيا آن كسى كه موجودات را آفريده از حال آنها آگاه نيست؟! در حالى كه او (از اسرار دقيق) با خبر و آگاه است! (14)

أَأَمِنْتُمْ‌ مَنْ‌ فِي‌ السَّمَاءِ أَن‌ْ يَخْسِف‌َ بِكُم‌ُ الْأَرْض‌َ فَإِذَا هِي‌َ تَمُورُ (ملك: 16)

آيا خود را از عذاب كسى كه حاكم بر آسمان است در امان مى‏دانيد كه دستور دهد زمين بشكافد و شما را فرو برد و به لرزش خود ادامه دهد؟! (16)

أَوَ لَم‌ْ يَرَوْا إِلَي‌ الطَّيْرِ فَوْقَهُم‌ْ صَافَّات‌ٍ وَ يَقْبِضْن‌َ مَا يُمْسِكُهُن‌َّ إِلاَّ الرَّحْمَن‌ُ إِنَّه‌ُ بِكُل‌ِّ شَيْ‌ءٍ بَصِيرٌ (ملك: 19)

آيا به پرندگانى كه بالاى سرشان است، و گاه بالهاى خود را گسترده و گاه جمع مى‏كنند، نگاه نكردند؟! جز خداوند رحمان كسى آنها را بر فراز آسمان نگه نمى‏دارد، چرا كه او به هر چيز بيناست! (19)

أَفَمَنْ‌ يَمْشِي‌ مُكِبَّاً عَلَي‌ وَجْهِه‌ِ أَهْدَي‌ أَمْ مَنْ‌ يَمْشِي‌ سَوِيَّاً عَلَي‌ صِرَاط‌ٍ مُسْتَقِيم‌ٍ (ملك: 22)

آيا كسى كه به رو افتاده حركت مى‏كند به هدايت نزديكتر است يا كسى كه راست‏قامت در صراط مستقيم گام برمى‏دارد؟! (22)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِن‌ْ أَهْلَكَنِي‌َ الله‌ُ وَ مَنْ‌ مَعِي‌َ أَوْ رَحِمَنَا فَمَنْ‌ يُجِيرُ الْكَافِرِين‌َ مِن‌ْ عَذَاب‌ٍ أَلِيم‌ٍ (ملك: 28)

بگو: «به من خبر دهيد اگر خداوند مرا و تمام كسانى را كه با من هستند هلاك كند، يا مورد ترحّم قرار دهد، چه كسى كافران را از عذاب دردناك پناه مى‏دهد؟!» (28)

قُل‌ْ أَرَأَيْتُم‌ْ إِن‌ْ أَصْبَح‌َ مَاؤُكُم‌ْ غَوْرَاً فَمَنْ‌ يَأْتِيكُمْ‌ بِمَاءٍ مَعِين‌ٍ (ملك: 30)

بگو: «به من خبر دهيد اگر آبهاى (سرزمين) شما در زمين فرو رود، چه كسى مى‏تواند آب جارى و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟!» (30)

تَكَادُ تَمَيَّزُ مِن‌َ الْغَيْظ‌ِ كُلَّمَا أُلْقِي‌َ فِيهَا فَوْج‌ٌ سَأَلَهُم‌ْ خَزَنَتُهَا أَلَم‌ْ يَأْتِكُم‌ْ نَذِيرٌ (ملك: 8)

نزديك است (دوزخ) از شدّت غضب پاره پاره شود هر زمان كه گروهى در آن افكنده مى‏شوند، نگهبانان دوزخ از آنها مى‏پرسند: «مگر بيم‏دهنده الهى به سراغ شما نيامد؟!» (8)

قَال‌َ أَوْسَطُهُم‌ْ أَلَم‌ْ أَقُلْ‌ لَكُم‌ْ لَوْلاَ تُسَبِّحُون‌َ (قلم: 28)

يكى از آنها كه از همه عاقلتر بود گفت: «آيا به شما نگفتم چرا تسبيح خدا نمى‏گوييد؟! (28)

أَفَنَجْعَل‌ُ الْمُسْلِمِين‌َ كَالْمُـجْرِمِين‌َ (قلم: 35)

آيا مؤمنان را همچون مجرمان قرار مى‏دهيم؟! (35)

أَيَطْمَع‌ُ كُل‌ُّ امْرِئ‌ٍ مِنْهُم‌ْ أَنْ‌ يُدْخَل‌َ جَنَّة‌َ نَعِيم‌ٍ (معارج: 38)

آيا هر يك از آنها (با اين اعمال زشتش) طمع دارد كه او را در بهشت پر نعمت الهى وارد كنند؟! (38)

أَلَم‌ْ تَرَوْا كَيْف‌َ خَلَق‌َ الله‌ُ سَبْع‌َ سَمَاوَات‌ٍ طِبَاقَاً (نوح: 15)

آيا نمى‏دانيد چگونه خداوند هفت آسمان را يكى بالاى ديگرى آفريده است، (15)

وَ أَنَّا لاَ نَدْرِي‌ أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ‌ فِي‌ الْأَرْض‌ِ أَم‌ْ أَرَادَ بِهِم‌ْ رَبُّهُم‌ْ رَشَدَاً (جن: 10)

و اينكه (با اين اوضاع) ما نمى‏دانيم آيا اراده شرّى درباره اهل زمين شده يا پروردگارشان خواسته است آنان را هدايت كند؟! (10)

قُل‌ْ إِن‌ْ أَدْرِي‌ أَقَرِيب‌ٌ مَا تُوعَدُون‌َ أَم‌ْ يَجْعَل‌ُ لَه‌ُ رَبِّي‌ أَمَدَاً (جن: 25)

بگو: «من نمى‏دانم آنچه به شما وعده داده شده نزديك است يا پروردگارم زمانى براى آن قرار مى‏دهد؟! (25)

أَيَحْسَب‌ُ الْإِنْسَان‌ُ أَنْ لَن‌ْ نَجْمَع‌َ عِظَامَه‌ُ (قيامة: 3)

آيا انسان مى‏پندارد كه هرگز استخوانهاى او را جمع نخواهيم كرد؟! (3)

أَيَحْسَب‌ُ الْإِنْسَان‌ُ أَنْ‌ يُتْرَك‌َ سُدَي‌ً (قيامة: 36)

آيا انسان گمان مى‏كند بى‏هدف رها مى‏شود؟! (36)

أَلَم‌ْ يَك‌ُ نُطْفَة‌ً مِنْ‌ مَنِي‌ٍّ يُمْنَي‌ (قيامة: 37)

آيا او نطفه‏اى از منى كه در رحم ريخته مى‏شود نبود؟! (37)

أَلَيْس‌َ ذَلِك‌َ بِقَادِرٍ عَلَي‌ أَنْ‌ يُحْيِي‌َ الْمَوْتَي‌ (قيامة: 40)

آيا چنين كسى قادر نيست كه مردگان را زنده كند؟! (40)

أَلَم‌ْ نُهْلِك‌ِ الْأَوَّلِين‌َ (مرسلات: 16)

آيا ما اقوام (مجرم) نخستين را هلاك نكرديم؟! (16)

أَلَم‌ْ نَخْلُقْكُمْ‌ مِنْ‌ مَاءٍ مَهِين‌ٍ (مرسلات: 20)

آيا شما را از آبى پست و ناچيز نيافريديم، (20)

أَلَم‌ْ نَجْعَل‌ِ الْأَرْض‌َ كِفَاتَاً (مرسلات: 25)

آيا زمين را مركز اجتماع انسانها قرار نداديم، (25)

أَلَم‌ْ نَجْعَل‌ِ الْأَرْض‌َ مِهَادَاً (نبأ: 6)

آيا زمين را محل آرامش (شما) قرار نداديم؟! (6)

يَقُولُون‌َ أَإِنَّا لَمَرْدُودوُن‌َ فِي‌ الْحَافِرَة‌ِ (نازعات: 10)

(ولى امروز) مى‏گويند: «آيا ما به زندگى مجدّد بازمى‏گرديم؟! (10)

أَإِذَا كُنَّا عِظَامَاً نَخِرَة‌ً (نازعات: 11)

آيا هنگامى كه استخوانهاى پوسيده‏اى شديم (ممكن است زنده شويم)؟!» (11)

أَأَنْتُم‌ْ أَشَدُّ خَلْقَاً أَم‌ِ السَّمَاءُ بَنَاهَا (نازعات: 27)

آيا آفرينش شما (بعد از مرگ) مشكل‏تر است يا آفرينش آسمان كه خداوند آن را بنا نهاد؟! (27)

أَلاَ يَظُن‌ُّ أُولَئِك‌َ أَنَّهُمْ‌ مَبْعُوثُون‌َ (مطففين: 4)

آيا آنها گمان نمى‏كنند كه برانگيخته مى‏شوند، (4)

أَفَلاَ يَنْظُرُون‌َ إِلَي‌ الْإِبِل‌ِ كَيْف‌َ خُلِقَت‌ْ (غاشيه: 17)

آيا آنان به شتر نمى‏نگرند كه چگونه آفريده شده است؟! (17)

أَلَم‌ْ تَرَ كَيْف‌َ فَعَل‌َ رَبُّك‌َ بِعَادٍ (فجر: 6)

آيا نديدى پروردگارت با قوم «عاد» چه كرد؟! (6)

أَيَحْسَب‌ُ أَنْ‌ لَن‌ْ يَقْدِرَ عَلَيْه‌ِ أَحَدٌ (بلد: 5)

آيا او گمان مى‏كند كه هيچ كس نمى‏تواند بر او دست يابد؟! (5)

أَيَحْسَب‌ُ أَنْ‌ لَم‌ْ يَرَه‌ُ أَحَدٌ (بلد: 7)

آيا (انسان) گمان مى‏كند هيچ كس او را نديده (كه عمل خيرى انجام نداده) است؟! (7)

أَلَم‌ْ نَجْعَلْ‌ لَه‌ُ عَيْنَيْن‌ِ (بلد: 8)

آيا براى او دو چشم قرار نداديم، (8)

أَلَم‌ْ يَجِدْك‌َ يَتِيمَاً فَآوَي‌ (ضحي: 6)

آيا او تو را يتيم نيافت و پناه داد؟! (6)

أَلَم‌ْ نَشْرَح‌ْ لَك‌َ صَدْرَك‌َ (شرح: 1)

آيا ما سينه تو را گشاده نساختيم، (1)

أَلَيْس‌َ الله‌ُ بِأَحْكَم‌ِ الْحَاكِمِين‌َ (تين: 8)

آيا خداوند بهترين حكم‏كنندگان نيست؟! (8)

أَرَأَيْت‌َ الَّذِي‌ يَنْهَي‌ (علق: 9)

به من خبر ده آيا كسى كه نهى مى‏كند، (9)

أَرَأَيْت‌َ إِنْ‌ كَان‌َ عَلَي‌ الْهُدَي‌ (علق: 11)

به من خبر ده اگر اين بنده به راه هدايت باشد، (11)

أَرَأَيْت‌َ إِنْ‌ كَذَّب‌َ وَ تَوَلَّي‌ (علق: 13)

به من خبر ده اگر (اين طغيانگر) حق را انكار كند و به آن پشت نمايد (آيا مستحق مجازات الهى نيست)؟! (13)

أَلَم‌ْ يَعْلَم‌ْ بِأَنَّ‌ الله‌َ يَرَي‌ (علق: 14)

آيا او ندانست كه خداوند (همه اعمالش را) مى‏بيند؟! (14)

أَفَلاَ يَعْلَم‌ُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي‌ الْقُبُورِ (عاديات: 9)

آيا نمى‏داند در آن روز كه تمام كسانى كه در قبرها هستند برانگيخته مى‏شوند، (9)

أَلَم‌ْ تَرَ كَيْف‌َ فَعَل‌َ رَبُّك‌َ بِأَصْحَاب‌ِ الْفِيل‌ِ (فيل: 1)

آيا نديدى پروردگارت با فيل سواران [لشكر ابرهه كه براى نابودى كعبه آمده بودند] چه كرد؟! (1)

أَلَم‌ْ يَجْعَل‌ْ كَيْدَهُم‌ْ فِي‌ تَضْلِيل‌ٍ (فيل: 2)

آيا نقشه آنها را در ضلالت و تباهى قرار نداد؟! (2)

أَرَأَيْت‌َ الَّذِي‌ يُكَذِّب‌ُ بِالدِّين‌ِ (ماعون: 1)

آيا كسى كه روز جزا را پيوسته انكار مى‏كند ديدى؟ (1)